محمود صدری

پیروزی خانم دیلما روسف در انتخابات ریاست‌جمهوری برزیل از جهات گوناگون شگفت‌انگیز و عبرت‌آموز است. این سیاستمدار ۶۲ ساله برزیلی، چهار دهه پیش تفنگ بر دوش بود و با دولت وقت برزیل می‌جنگید. از مبارزه مسلحانه‌اش خیری ندید و وارد دنیای سیاست شد.

معبر ورود او به سیاست، علم اقتصاد و مهم‌ترین شغلش وزارت نفت برزیل بود. روسف نخستین زنی است که در برزیل به ریاست‌جمهوری می‌رسد.

وجه دیگر این انتخاب نیز درخور تامل است. روسف زیر سایه و تحت حمایت داسیلوا، رییس‌جمهور کنونی برزیل رشد کرد و با حمایت این رهبر چپگرا به قدرت رسید. اما در همین دوران رشد سیاسی، از عیار چپگرایی‌اش کاسته شد و به اقتصاددانی میانه رو و متمایل به اقتصاد آزاد تبدیل شد. این درست همان راهی است که رییس‌جمهور کنونی برزیل پیمود.داسیلوا در سال ۲۰۰۲ میلادی با شعارهای چپگرایانه وارد عرصه انتخابات شد و به عنوان رهبر «حزب کارگران» به ریاست جمهوری رسید. اما در هفته‌های نخست ریاست‌جمهوری‌اش در سال ۲۰۰۳ رفتاری عجیب از خود نشان داد. در حالی که رهبران کشورهای فقیر جهان در پورتوالگره میهمان او بودند و قرار بود نقشه راه مبارزه با «ثروتمندان جهان» را طراحی کنند، داسیلوا میهمانان را رها کرد و به داووس سوئیس رفت تا خود میهمان باشگاه توانگران شود.

او در آنجا تقاضای سه میلیارد دلار وام کرد و این درخواست مقدمه آشتی او با صندوق بین‌المللی پول شد. نزدیک شدن داسیلوا به غرب، نگرانی پیشین درباره اینکه مبادا او هم راه هوگوچاوز رییس جمهور چپگرای ونزوئلا را در پیش گیرد، برطرف کرد. البته داسیلوا در زمینه تامین اجتماعی و حمایت از کم‌درآمدها کوشش بسیار کرد، اما بنیان برنامه اقتصادی خود را بر اقتصاد آزاد گذاشت.

خانم دیلما روسف، برائت از چپ را زودتر از داسیلوا و پیش از انتخاب شدن آغاز کرد به همین علت اکنون در زمره سیاستمداران واقع‌گرا به شمار می‌رود. روسف وارث اقتصاد با ثبات، سیاست داخلی متعادل و سیاست خارجی فعال شده است و به نظر می‌رسد در دوران ریاست جمهوری وی این شاخص‌ها حفظ شود. زیرا تعهد او به علم اقتصاد و تقیدش به رفتار مصلحت جویانه بیش از داسیلوا است؛ و دست آخر اینکه او فرق قدرت آنی تفنگ و قدرت همیشگی اقتصاد را می‌شناسد. از این جهت می‌توان انتخاب این بانوی برزیلی را به ریاست جمهوری بزرگ‌ترین کشور آمریکای جنوبی و یکی از مهم‌ترین کشورهای جهان، پیروزی اقتصاد و واقع‌بینی بر تفنگ و خیال‌پردازی دانست.