مشکلاتی که برای مسافران ایجاد می‌شود، به‌صورت طبیعی منجر به افزایش نارضایتی از حوزه حمل‌ونقل ریلی شده و در ادامه منتهی به حذف قطار از وسایل حمل‌ونقل اولویت‌دار و جایگزین‌شدن سایر شقوق یا استفاده بیشتر از وسایل نقلیه شخصی خواهد شد. این تهدیدی است که در سال‌های آتی برای حوزه ریلی ایجاد مشکل خواهد کرد. از طرفی، بعضا شاهد هستیم مسافران بلیت رفت را تهیه و به سفر می‌روند و برای تهیه بلیت برگشت، متوسل به هر نوع احتمالی می‌شوند و شاید مجبور به تامین بلیت با قیمت‌های بالاتر شوند. شرکت‌های مسافری ریلی به دلیل کمبود‌هایی مثل کمبود لکوموتیو با حذف قطار دچار مشکلات اقتصادی و نیروی کار می‌شوند، به‌گونه‌ای که حذف قطار منجر به کاهش درآمد شرکت شده و شرکت‌ها اقدامات سرمایه‌گذاری خود را متوقف کرده و صرفا درگیر اداره شرکت به‌صورت روز مره می‌شوند. به بیان دیگر، انگیزه آنها برای توسعه ناوگان کاسته می‌شود و این موضوع در سال‌های آتی بیشتر خودش را نشان خواهد داد. از سوی دیگر؛ وقتی کمبود لکوموتیو، قطارها را حذف کند، شرکت‌ها با انباشت نیرو مواجه می‌شوند. به‌طور طبیعی حذف یک رام قطار، یعنی بیکار‌شدن حدود ۴۰ نفر نیرو. شرکت‌های ریلی مسافری اکنون در نوعی سردرگمی به‌سر می‌برند. به دلیل اینکه از ادامه‌دار بودن یا نبودن کمبود‌های کنونی مطمئن نیستند، ضمنا به دلیل مسوولیت اجتماعی خود نمی‌توانند دست به تعدیل نیرو بزنند و مجبور به حفظ پرسنل با وجود کاهش قطارها هستند این امر موجب کاهش سیر ماموران یا عدم‌سیر آنها می‌شود که در نهایت باعث افت درآمد پرسنل و در نهایت ایجاد نارضایتی می‌شود که این نارضایتی نیز در سنوات بعدی اثرات خود، یعنی بی‌انگیزگی و بی‌اعتمادی نیروی انسانی شرکت‌های ریلی مسافری را در پی خواهد داشت.

کمبود لکوموتیو به معضل بازار سیاه بلیت دامن می‌زند. به‌صورت طبیعی در هرجا عرضه و تقاضا ‌برابر نباشد، موضوع سوءاستفاده و ورود دلال بازی را شاهد خواهیم بود و این موضوع ارتباطی به صنعت مسافری ندارد، لذا تدبیری که می‌توان برای آن متصور بود، افزایش عرضه، افزایش قطار، واگن و به‌طور کلی رفع مشکل لکوموتیو است.

ما برای مقابله با موضوع بازار سیاه و دلالی بلیت قطار، تلاش و پی‌گیری داشتیم، اما نکته جالب اینکه مسافرانی که از بازار سیاه بلیت را تامین کرده‌بودند، حاضر به پی‌گیری و معرفی دلالان یا منابع تامین نیستند و حتی رضایت خود را هم از امکان تهیه بلیت از دلالان اعلام می‌کنند!درواقع بعضا به ما اظهار می‌کنند با درنظرگرفتن قیمت خرید از دلالان، بازهم قیمت بلیت قطار برای آنها مقرون‌به‌صرفه است. این موضوع نشان می‌دهد قیمت بلیت قطار به‌صورت اصولی تعیین‌نشده و بلیت قطار در مقابل سایر وسایل حمل‌ونقل قیمت بسیار ارزانی دارد.

دولت باید سرمایه‌گذاری در بخش مسافری ریلی را تضمین کند. اهم مشکلات سرمایه‌گذاران در بخش مسافری به شرح زیر است:

۱- تمایل نداشتن بانک‌ها به اعطای تسهیلات ارزان‌قیمت مانند تبصره‌۱۸

۲- تحقق‌نیافتن و عملیاتی‌نشدن ماده‌۱۲ قانون رفع موانع تولید، به‌طوری‌که این موضوع به‌رغم تلاش‌های زیاد راه‌آهن، منجر به واریز نهایی برای خیلی از سرمایه‌گذاران مسافری نشده‌است.

۳-‌اجرایی‌نشدن بند«الف» ماده (۵۲) قانون پنج‌ساله ششم توسعه، مبنی‌بر معافیت مالیات سرمایه‌گذاری که سازمان امور مالیاتی تاکنون این موضوع را برای حوزه مسافری انجام نداده است.

۴-‌اجرایی‌نشدن بند«ب» ماده (۵۲) قانون پنج‌ساله ششم توسعه، مبنی‌بر محاسبه نرخ مالیات‌ارزش‌افزوده با نرخ صفر.

۵-‌وجود بند«۱۲» ماده (۱۲) قانون مالیات‌ارزش‌افزوده که حوزه حمل‌ونقل ریلی مسافری را معاف کرده و عملا درآمد شرکت‌های مسافری را کاهش داده‌است.

۶- جلوگیری از واردات واگن‌های دست‌دوم، با عمر پایین از خارج کشور.

۷- هزینه بالای بازسازی واگن‌ها باتوجه به مقررات شدید در آیین‌نامه بازرسی و مقررات فنی بازسازی واگن‌ها.

۸- وجود تعرفه دستوری قیمت بلیت، به‌طوری که طی ۷سال‌اخیر میانگین افزایش قیمت سالانه  بلیت صرفا ۱۱‌درصد بوده‌است.

۹- وجود تعرفه بلندمدت مشخص در قیمت تعرفه لکوموتیو.

توجه داشته باشید که وقتی قیمت یک واگن در حدود ۴۰‌میلیارد‌تومان است و تشکیل یک رام قطار، نیاز به حداقل ۴۰۰‌میلیارد‌تومان سرمایه‌گذاری دارد، کدام بخش‌خصوصی حاضر به سرمایه‌گذاری با درنظرگرفتن این قیمت بلیت‌ها خواهد بود؟ شاهد این ادعا این است که طی ۱۰‌سال اخیر در تمامی صنایع اعم از صنعت ریلی باری، لکوموتیو، جاده‌ای، هوایی، پوشاک، مسکن، مواد غذایی و...‌ یک شرکت یا برند جدید ایجاد شد، به‌جز صنعت ریلی مسافری؛ در واقع علاوه‌بر آنکه شرکت و برند جدیدی به بخش مسافری ریلی اضافه نشده، بلکه از تعداد شرکت‌ها که عمدتا خصوصی هستند نیز کاسته شده‌است. در واقع بعضا سرمایه‌گذاران واگن‌ها یعنی سرمایه خود را رها کرده و از این صنعت خارج شده‌اند که این موضوع واقعا باعث تاسف است. با این شرایط برای تامین ناوگان چاره‌ای جز حمایت دولت از بخش مسافری ریلی با اعطای تسهیلات ارزان‌قیمت باقی نمی‌ماند. از طرفی، علاوه‌بر تسهیلات ارزان، دولت باید تضمین سرمایه‌گذاری را نیز انجام دهد.

 

 

 

اخبار مرتبط