ساز ناکوک ارشاد در قبال بخش خصوصی
با خنک‌تر شدن هوا بخش تولید و خدمات، تازه از قطعی‌های مکرر برق رها شده و فرصت کمی دارد تا فرارسیدن فصل سرما و زمان قطعی گاز، کمی روی بهبود تولید و شرایط خود تمرکز کند. آمار‌های پراکنده‌ای از خسارات قطعی برق در تابستان امسال منتشر شده است. فقط در یک اظهار نظر بهرام سبحانی، رئیس انجمن فولاد ایران می‌گوید صنعت فولاد از قطعی برق 6 میلیارد دلار زیان دیده است که باید جبران شود. شرایط دیگر بنگاه‌های اقتصادی هم بهتر از صنعت فولاد نیست. برخی مراکز تجاری نیز در تابستان در کنار مشکلات اقتصادی و اجتماعی خود، قطعی منظم برق را تجربه کردند.
در کنار این شرایط، البته دولت همواره در تلاش بود شرایط بدتر نشود. اینکه چقدر موفق بوده را آمار‌های اقتصادی باید بگویند که موضوع بحث ما نیست. آنچه موضوع این بحث است ناهماهنگی و بی‌سلیقگی بخشی از بدنه دولت است که در این شرایط سخت تنها موضوع معطل‌مانده را پاسداشت زبان فارسی می‌داند و به بهانه آن، دنبال گذاشتن چوب لای چرخ اقتصاد کم‌جان بخش خصوصی است. بخشی از اقتصاد که افزایش تورم و هزینه‌ها برای ماندن و مقاومت کردن رمقی برایش نگذاشته است. چند وقتی است اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی تهران با نامه و حتی اخطار پلمب به دنبال حذف اسامی و برند‌های بخش خصوصی است که می‌گوید دارای واژه‌های خارجی است.
هر چند کنکاش در حوزه فرهنگ و فرهنگ‌سازی به خصوص در بخش فرهنگ عمومی ما را امیدوار نمی‌کند که در این شرایط اقتصادی دست‌اندرکاران حوزه فرهنگ دستگیر بخش خصوصی باشند، اما انتظار هم نمی‌رفت با بیرون کشیدن یک مصوبه اجرا نشده قدیمی در این شرایط تمرکز بخش‌های تولیدی و خدماتی را به هم بزنند. مقرراتی که از 28 آذر سال 1375 در مجلس تصویب شد و بر اساس آن استفاده از نام و اسامی خارجی دارای شرایط شد. مقرراتی که از همان ابتدا احساس می‌شد کامل نیست و اجرای آن با تضاد و پارادوکس‌های فراوان مواجه خواهد شد. تلاش برای حفظ و پاسداشت زبان فارسی امری پسندیده است، ولی به یقین شیوه پاسداری در این حوزه باید بر اساس همین فرهنگ فارسی باشد. تاثیر و ورود واژگان و اسامی بیگانه به زبان فارسی سابقه دیرینه دارد. این فرآیند قدیمی نه با زور بلکه در میان استقبال و رضایت جامعه انجام شد.
هر چند برخی واژه‌گزینی‌های درست به حذف بسیاری از آنها انجامید، اما هیچ کدام از این اسامی و اصطلاحات بیگانه با تحکم و قوای قهریه حذف نشدند. شاید در مسیر فشار به بخش خصوصی برای حذف و تغییر اسامی بیگانه بد نباشد به چگونگی ورود و ماندگاری برخی اسامی خارجی نظری انداخت. بانک یکی از همین واژه‌های بیگانه است که به‌عنوان یک پدیده اقتصادی وارد کشورمان شد. سرعت پیشرفت در حوز‌های مختلف در دو دهه گذشته با‌عث شده واژه‌های زیادی همچون بانک، وارد جامعه امروز شود. مال، هایپر و کافه رایج‌ترین این واژه‌هاست که مثل کلمه بانک در جامعه رسمیت یافته و از آن استفاده می‌شود. در کنار این پدیده، ورود شرکت‌های خارجی و ایجاد نمایندگی این شرایط را گسترش داده است. در حال حاضر این نام‌ها به بخشی از اعتبار و هویت کسب‌و‌کار‌ها تبدیل شده‌اند که حذف آنها امکان‌پذیر نیست.
نگاه زیر‌مجموعه‌های دولتی هم در فراهم بودن بستر استفاده از واژه و اسامی خارجی بی‌تاثیر نبوده است. کسب و‌کارهایی که با واژه یا اسم خارجی معرفی می‌شوند برای معرفی و تبلیغات خود هزینه‌های بیشتری پرداخت می‌کنند. در نگاه اول این موضوع شاید یک اهرم بازدارنده برای جلوگیری از انتخاب اسامی خارجی برای کسب و کار‌ها باشد، ولی به مرور منبع درآمد بیشتر برای سازمان‌های دریافت‌کننده عوارض و هزینه خدمات شده است.
به هر حال پاسداشت زبان فارسی پسندیده است، اما نیازمند ایجاد بستر و روش درست در طول زمان است و به طور قطع در این راه اخطار، پلمب و تعطیلی کسب‌وکار‌های بخش خصوصی در سال مهار تورم و رشد تولید راه‌حل نیست. بخش خصوصی در شرایط امروز کشور برای ادامه حیات خود و حفظ فرصت‌های شغلی این بخش اگر نیازمند حمایت ندانیم، ولی قطعا مستحق این نامهربانی‌ها هم نیست. ارشاد و نظارت برای پاسداشت زبان فارسی را اگر در این شرایط ضروری می‌دانید حتما از اخطار و پلمب شرکت‌ها و بنگاه‌های دولتی آغاز کنید تا زودتر متوجه درست نبودن کار خود بشوید.
