برق، مرغ‌ها را هم گرفت

گروه صنعت و معدن- صابر دری‌نژاد: پس از افزایش قیمت مرغ در یکی دو ماهه اخیر، پیش از آغاز ماه مبارک رمضان دولت درصدد برآمد با اختصاص یارانه، بخشی از این افزایش را جبران کند تا در این مدت روزه‌داران با مشکل تهیه مرغ رو‌به‌رو نشوند. وزیر جهاد کشاورزی طی سخنانی عنوان کرد، این یارانه‌ها فقط برای همین ماه در نظر گرفته شده است و پس از آن به قوت خود باقی نخواهد ماند. اینکه دلایل فراز و فرودها در قیمت مرغ چیست؟ و چه تاثیری بر تولید‌کننده و مصرف‌کننده گذاشته است؟ موضوع سوالات ما از اتحادیه سراسری مرغ‌داران است. حسین مقدم‌نیا به عنوان رییس این اتحادیه می‌گوید: تولید‌کننده از این قبیل افزایش‌ها و نوسان‌ قیمت‌ها نصیبی نمی‌برد. این گونه سودها فقط عاید واسطه‌گرها می‌شود نه تولید‌کننده‌ها.

دلیل نوسان قیمت گوشت مرغ و افزایش و کاهش‌های مکرری که طی چند ماه اخیر شاهد آن بودیم چیست؟

ما حدود یک ماه قبل از سوی اتحادیه‌های مختلف که شامل ۳۰ اتحادیه در سراسر کشور و ۲۰۰ شرکت تعاونی می‌شود، قیمتی تعیین کردیم. این قیمت ۱۹۵۰ تومان مرغ زنده، برای کشتارگاه بود با یک سود ۷درصدی برای ما. بعد از آن، وزارت کشاورزی قیمت ۱۸۵۰ تومان را اعلام کرد که مورد تایید این وزارتخانه بود.

به جز این، تغییراتی روی قیمت نهاده‌ها داشتیم. برای مثال ما روی جوجه ۴۲۰ تومانی حساب باز کردیم، در صورتی که امروز این قیمت به ۵۳۰ تومان هم می‌رسد. در ضمن امروز نسبت به سال گذشته قیمت جیره غذایی بیش از ۵۰درصد افزایش داشته است. ذرتی که پارسال ۲۹۰ تومان بود، امسال قیمت ۳۵۴ تومانی آن هم در بندر دارد.

از سویی دیگر سویا که سال قبل حداکثر ۳۵۰ تومان معامله می‌شد، امسال قیمت ۵۷۵ تومانی دارد که تمامی این موارد روی قیمت تمام شده مرغ اثر گذار است.

قیمت مرغ تحویلی شما به کشتارگاه‌ها نسبت به سال گذشته چه تفاوتی کرده است؟

تولید کننده پارسال مرغ را حداکثر به قیمت ۱۷۰۰ تومان به کشتارگاه می‌داد که البته در برخی مواقع این رقم به ۱۲۰۰ تومان هم رسیده بود، اما امروز این رقم حدود ۱۹۴۵ تومان است. هم‌اکنون با در نظر گرفتن این که هر کیلو مرغ زنده حداکثر ۷۲۰ گرم گوشت دارد، قیمت گوشت مرغ به هر کیلو ۲۷۰۰ تومان می‌رسد، در ضمن به این میزان باید ۱۴۰ تومان حق کشتارگاه را هم افزود که او هم گران کرده است و قیمت مرغ را در کشتارگاه به ۲۸۴۰ تومان می‌رساند.

حتما می‌دانید درصدی هم سیستم‌های پخش به ازای فروش در بازار دریافت می‌کنند که قیمت مرغ را به حدود ۳هزار تومان رسانده است.

اما در حال حاضر شاهد هستیم در برخی میادین سطح شهر مرغ کمتر از این قیمت عرضه می‌شود. این ما‌به‌التفاوت چگونه جبران می‌شود؟

در ماه رمضان تصمیمی گرفته شد مبنی بر این که در غرفه‌های میادین که قابل کنترل هم هست، از سوی دولت مرغ گرم ارائه شود. به علاوه مرغ منجمدی که از قبل هم پشتیبانی داشت. مرغ منجمد ۲۳۰۰ تومان و مرغ گرم ۲۵۵۰ تومان عرضه می‌شود، که قرار است دولت این مابه التفاوت را جبران کند. البته مدت این پشتیبانی محدود بوده و فقط منحصر به ماه رمضان است و بعد از آن قیمت مرغ به شرایط قبلی بر می‌گردد.

این افزایش قیمت‌ها چه تاثیری بر فعالیت شما می‌گذارد و چه نفعی برای شما دارد؟

مرغ‌دار می‌خواهد که در طول سال یک سود متعارفی نصیب تولیدش شود و از این دست افزایش قیمت‌ها نصیبی نمی‌برد. این گونه سودها فقط عاید واسطه‌گرها می‌شود نه تولیدکننده. ما در این صنعت اگر در طول سال یک بازار مطمئنی داشته باشیم، خیلی بهتر است از آنکه تحت تاثیر این یارانه‌ها و نوسان قیمت‌ها باشیم. ما در پی این هستیم که یک سود عادلانه داشته باشیم که به مصرف‌کننده هم اجحاف و تعدی نشود نه اینکه یک زمان قیمت بالا برود و زمانی دیگر مشکل پیدا کنیم. مثل همین دوماه پیش که مرغداران برای جوجه مشتری نداشتند و این باعث شد که قیمت به ۱۵۰تومان برسد. این در حالی بود که قیمت تمام شده خیلی بیشتر از این مقدار بود. لذا این صنعت متاثر از این شرایط هست و افزایش قیمت‌ها نه‌تنها موجب ناراحتی مصرف‌کننده که موجب ناراحتی تولیدکننده هم می‌شود.

دلایل افزایش قیمت مرغ چیست و در کل چه عواملی باید دست به دست هم دهد تا قیمت مرغ افزایش پیدا کند؟

در صنعت مرغ به خصوص مرغ گوشتی که در حال حاضر در موردش صحبت می‌کنیم، نهاده‌های دان مهمترین عاملی است که اثرگذار است. چون ۷۰درصد هزینه تمام شده را قیمت‌دان و جوجه تشکیل می‌دهد و مابقی را هزینه‌هایی مثل واکسن و دارو و... به لحاظ اینکه امثال ۶۰درصد افزایش بین‌الملل قیمت نهاده داشتیم و با توجه به بالا بودن هزینه تولید در مجموع، مثل هزینه کارگر و واکسن و دارو، قیمت مرغ نسبت به سال گذشته بخصوص یک ماه اخیر، ۲۰درصد افزایش پیدا کرده است.

چه میزان از مصرف نهاده‌های شما داخلی است و چه میزان خارجی؟

ما نزدیک به ۵/۴میلیون تن مصرف سالانه نهاده داریم که شامل ۷۰درصد ذرت و ۳۰درصد کنجاله سویا می‌شود. ما هر ساله حدود ۵/۲میلیون تن ذرت و ۲۰۰هزار تن سویا را از داخل و مابقی را از خارج وارد می‌کنیم.

اما امسال به دلیل خشک‌سالی که در تابستان داشتیم به نظر می‌رسد تولید داخل کمتر از این میزان شود، چرا که در برخی مناطق کشاورزان محدودیت کشت داشته‌اند.

میزان تولید و مصرف مرغ کشور در حال حاضر چقدر است، آیا ما در عرضه مرغ با کمبود مواجه هستیم؟

خیر. چون تولید به حد کافی وجود دارد. تولید مرغ کشور هم‌اکنون ۵/۱میلیون تن در سال است و ما توان تولید بیش از این مقدار را هم داریم. هم‌اکنون تولیدکنندگان با حداکثر ۸۰درصد ظرفیت خود مشغول به کارند چرا که بازار کشش بیش از این مقدار تولید را ندارد.

در تابستان امسال شاهد قطعی‌های مکرر برق بودیم. آیا این قطعی‌ها بر فعالیت‌های شما هم اثرگذار بود؟

مرغ‌ها در یک محیط کاملا بسته‌ای نگهداری می‌شوند. ما هم در تعریف مرغداری می‌گوییم: صنعت مرغ‌داری. یعنی استفاده از ابزار و ماشین‌آلات و انواع سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی و غیره که همگی اینها وصل به منابع انرژی هستند. وقتی برق قطع می‌شود تمامی اینها لطمه می‌خورند و صدمه می‌بینند. به خصوص امسال که گرمای بیش از حدی در کشور بود. همین مساله در برخی مناطق باعث شد از میزان تولید دام‌ها کاسته شود. ما به طور معمول در یک متر مربع ۱۰قطعه مرغ می‌ریزیم ولی امسال در برخی مناطق به خاطر گرمی هوا و مشکل تهویه به خاطر قطعی‌ها تولیدکننده ناگزیر شد، از این که تعداد جوجه در واحد سطح را کاهش دهد تا تلفات ناشی از تراکم جمعیت کمتر شود.

فروشندگان، در صنعت مرغ ایران چه نقشی را ایفا می‌کنند؟

یکی از مشکلات اساسی که ما در این بخش داریم این است که منابع غذایی اصلی مورد نیاز مرغداران از بیرون به این بخش وارد می‌شود. اگر تشکل‌ها قدرت مالی کافی داشته باشند، خودشان به موقع وارد بازارهای داخلی و خارجی می‌شوند، در فصل معین سفارش می‌دهند، خرید می‌کنند و ذخیره می‌کنند اما چون تابعی از این شرایط اقتصادی هستند و نقدینگی کافی ندارند، مجبورند رو کنند به بازار سلف خرها، آنها هم هر موقع هر نرخی را که بخواهند تحمیل می‌کنند در حالی که این صنعت همه نیازش از چرخه تولید تا ورود به بازارهای مصرف را خودش باید هدایت کند. اما الان این طور نیست، نه بنیه مالی داریم و نه حمایت‌های لازم از ما می‌شود. ما قدرت مالی نداریم و این مساله باعث شده است که ما تعیین‌کننده نباشیم و این فروشندگان باشند که تعیین می‌کنند.

این کمبود نقدینگی و بنیه مالی چه مشکلات دیگری را برای شما به وجود آورده است؟

اولین مشکلی که در این صنعت هست همین مشکل کمبود نقدینگی است. از یک طرف مرغ دار وقتی تولید می‌کند سرمایه‌اش مدتی در کشتارگاه می‌ماند تا به دست‌اش برسد، از طرف دیگر برای اداره مرغداری تولیدکننده نیاز به یک سرمایه در گردش دارد. اما در حال حاضر از این سرمایه در گردش هم کاسته شده است به خصوص در سال‌جاری که این نیاز ۵۰ تا ۷۰درصد رشد داشته است.

یعنی به فرض مثال اگر در گذشته یک مرغداری ۱۰هزار قطعه‌ای در یک دوره بهر‌ه‌برداری با حداقل ۴۰میلیون تومان اداره می‌شد امسال این سرمایه باید حداقل ۶۰میلیون تومان باشد. یک مشکل دیگری هم که داریم این است که ما هر سال می‌توانستیم به صورت مدت‌دار، هر چند با قیمت‌های بالا از بازار آزاد نهاده‌ها را تامین و بعد تولید کنیم، پس از فروش محصولاتمان هم هزینه‌ها را پرداخت کنیم. اما امسال اغلب کسانی که نهاده‌ها را می‌فروختند، به صورت نقدی معامله می‌کردند، ما هم که پول نداشتیم، پس در نهایت تاخیر می‌افتاد در کارهای تولید.

بانک‌ها چه تعهداتی در قبال شما دارند و چه تسهیلاتی به شما ارائه می‌کنند؟

ما به طور معمول چهار دوره ۶۰ روزه جوجه‌ریزی داریم. اگر در این فواصل که از اول سال تعیین می شود این منابع و اعتبارات به دست تولیدکننده برسد، او می‌تواند از آن استفاده بکند و با اطمینان تولیدش را ادامه دهد. ولی در حال حاضر با این که شش ماه از سال گذشته، هنوز بانک‌ها اقدامی نکرده‌اند. در حالی که سهم هر بانک مشخص شده است. امسال ۸۰۰میلیارد تومان پیش‌بینی کرده و به ما گفته‌اند این میزان از منابع اعتبارات داخلی داده می شود. اما این مبلغ تاکنون که به دست تولیدکننده نرسیده است و اگر هم از این بعد بخواهند بدهند حداقل دو ماه دیگر طول خواهد کشید.

با گذشته این ۸ ماه و تعویق در پرداخت اعتبارات، ما سه دوره از چهار دوره جوجه‌ریزی را پشت سر گذاشته‌ایم بدون اختصاص اعتبار. بقیه سال هم تا بخواهیم از این منابع استفاده کنیم باید فکر بازپرداخت پول باشیم.