جایزه تعالی منابع‌انسانی برای 10شرکت

مریم چهاربالش

هر چند امروز در ادبیات توسعه، «منابع‌انسانی» تبدیل به سرمایه و ثروت بی‌بدیل توسعه شده است، اما نگاه به منابع‌انسانی فراز و فرودهای متعددی را پشت سر گذاشته است. روزگاری این سرمایه عظیم را با عنوان «نیروی کار» در جمع عوامل تولید برمی‌شمردند، سپس نام نیروی انسانی به خود گرفت و آرام‌آرام متفکران مدیریت و توسعه به این نتیجه رسیدند که به راستی انسان فراتر از همه این تحولات منشا رشد سازمانی و توسعه اجتماعی است.

کنفرانس توسعه منابع‌انسانی که از نادر کنفرانس‌هایی است که شمارگان اول، دوم، سوم و چهارم خود را پشت سر گذاشته است، به قول دبیر آن، علاوه بر این‌که کنفرانس است، یک آرمان است؛ آرمان اعتلای منابع انسانی و شاید هم به همین دلیل است که این کنفرانس در این سال‌ها جریان پیدا کرده است.

۲۰ و ۲۱تیرماه سال‌جاری پنجمین دوره این یک و نیم سالانه در مرکز همایش‌های صداوسیما برگزار می‌شود، همین امر بهانه‌ای شد برای گفت‌وگو با مهندس عباس غفاری مدیر آموزش و جذب مدیران سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران که دبیری این کنفرانس را نیز برعهده دارد.

سوال نخست این که مهم‌ترین محورهایی که کنفرانس امسال به آن می‌پردازد، کدام محورها هستند.

حدود ۱۴۰محور برای طرح در این کنفرانس در هیات علمی کنفرانس مطرح بود و مورد بررسی قرار گرفت، اما در نهایت ۱۲محور به تصویب رسید.

مهم‌ترین رئوس این محورهای دوازده‌گانه کدام است؟

مهم‌ترین محور چشم‌انداز آینده قلمرو مدیریت و توسعه منابع‌انسانی در ایران و جهان است؛ اما موضوعات دیگری نیز که در این کنفرانس مورد بررسی قرار می‌گیرند عبارتند از:‌ توسعه منافع‌انسانی و توانمندسازی کارکنان، مدیریت استعدادها و پرورش مدیران؛ آسیب‌شناسی برنامه‌های استعدادیابی در سازمان‌های کشور، مدیریت منابع انسانی الکترونیکی (EHRM) و تاثیر متقابل IT و HR، توسعه منابع‌انسانی و دولت؛‌ چالش‌های بهره‌وری منابع‌انسانی در سطح کشور.

مهم‌ترین ویژگی کنفرانس توسعه منابع‌انسانی از سایر کنفرانس‌ها چیست که امسال شاهد برگزاری پنجمین دوره این کنفرانس هستیم، چون هر چند این کنفرانس نیز با پشتوانه دولتی برگزار می‌شود، اما در هر صورت موضوعی است که دولت متولی پرداختن به آن است اما در شرایط مشابه شاهدیم که بسیاری از کنفرانس‌ها نیز از بودجه دولتی بهره می‌گیرند، اما نمی‌توانند آن را در سال‌های متمادی اجرا کنند.

مهم‌ترین ویژگی کنفرانس ما پیوستگی حوزه صنعت و دانشگاه با یکدیگر است، ما حتی تلاش کردیم کمیته علمی‌مان را هم ترکیبی کنیم تا جمعی از مدیران صنعت و اساتید دانشگاه به صورت توامان در آن حضور داشته باشند. نکته دیگری که من می‌توانم به آن اشاره کنم، نگاه کنفرانس به موضوع منابع انسانی است. در سال‌های ابتدایی کنفرانس منابع‌انسانی بیشتر نگاه خرد و بنگاهی به موضوع منابع‌انسانی داشت، اما آرام‌آرام هنگامی که وزارت کار و سایر نهادهای دولتی و متولی منابع‌انسانی به این کنفرانس پیوستند، نگاه آن به دو سطح خرد و کلان ارتقا پیدا کرد و همین سبب شده است که نگاه‌های بیشتری به این کنفرانس معطوف شود.

در این سال‌ها چقدر به طرح موضوعات نو از تریبون این کنفرانس توجه داشته‌اید؟

در هر سال در برگزاری کنفرانس توسعه منابع‌انسانی ما تلاش کرده‌ایم موضوعات نو در این حوزه را طرح کنیم و در مورد آن فرهنگ‌سازی کنیم، به عنوان نمونه موضوع نگاه جنسیتی به بازار کار، موضوعی است که هم‌اکنون دو سال است در کنفرانس مورد توجه است. دلیل این امر هم این است که در این سال‌ها تعداد زیادی از زنان فارغ‌التحصیل دانشگاه‌ها به عنوان نیروی‌‌انسانی متخصص آماده جذب بنگاه‌ها هستند که این امر نیازمند توجه و فرهنگ‌سازی است.

در همین راستا، ما برای نخستین بار سال گذشته یکی از پانل‌های تخصصی خود را به این موضوع اختصاص دادیم و امسال نیز یکی از محورهای مورد توجه‌مان است.

یکی دیگر از موضوعاتی که ما آن را در حوزه منابع‌انسانی طرح کردیم، موضوع حسابداری منابع‌انسانی بود، چون برای نخستین بار این موضوع توسط این کنفرانس مطرح شد و سپس با حمایت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به صورت آزمایشی در چند بنگاه اجرا شد و امروز هر چند تعداد بنگاه‌هایی که به این موضوع توجه می‌کنند، خیلی اندک است، اما در هر صورت با نمونه‌هایی که در این حوزه اجرا شده‌ است امروز می‌توانیم بگوییم که دانش آن را ما در اختیار داریم.

در موضوعات خود به موضوع نگاه جنسیتی اشاره کردید، هم‌اکنون وضعیت مدیران زن در صنایع ایران چگونه است؟

هم‌اکنون براساس آمار ۶۳درآمد فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های ما را زنان تشکیل می‌دهند، ولی درصد زنان مدیر تنها ۵درصد است و این شرایط در ارتباط با مدیریت‌های کلان بسیار اندک‌تر است.

هم‌اکنون چندین سال است که شما روی مفهوم «مدیران منابع انسانی؛ شرکای استراتژیک سازمان‌ها» کار فرهنگی- ترویجی و تبلیغی انجام می‌دهید، ولی هنوز مدیران منابع‌انسانی در سازمان‌های صنعتی ما به این جایگاه نرسیده‌اند و تا زمانی هم که این امر محقق نشود، بی‌تردید تحول خاصی رخ نخواهد داد، برای خروج از این بن‌بست چه راهکاری دارید؟

در کنار این مساله ما بر این باوریم که برای حل مشکلات منابع انسانی در سازمان‌های ما، مدیریت منابع‌انسانی باید تبدیل به یک حرفه بشود، ما باید به این سمت حرکت کنیم که تولید ثروت توسط منابع‌انسانی صورت بگیرد، اگر این موضوع را با زبان آمار بخواهم بیان کنم، هم‌اکنون در ترکیه ۷۸درصد ثروت توسط سرمایه انسانی تولید می‌شود، ولی در کشور ما این رقم ۳۴درصد است و همین امر نشان می‌دهد که ما بیش از هر چیز در تولید ثروت متکی بر منابع طبیعی‌مان هستیم و برای خروج از این بن‌بست مدیریت منابع‌انسانی ما باید شکل حرفه‌ای پیدا کند و در ساختارهای‌مان جایگاه مناسب پیدا کند.

آیا کنفرانس امسال نسبت به کنفرانس‌های سال گذشته تمایز خاصی دارد؟

امسال برای نخستین بار در کشور جایزه تعالی منابع‌انسانی به ۱۰ شرکت برتر در این حوزه که در ارزیابی‌های ما شرکت کرده‌اند، اعطا می‌شود.

این شرکت‌ها در روز کنفرانس معرفی می‌شوند؟

بله. این شرکت‌ها بیش از ۸ماه است که در حال پشت سر گذاشتن فرآیند ارزیابی هستند و با توجه به این‌که این جایزه برای نخستین‌بار اعطا می‌شود، شرکت‌هایی در این ارزیابی شرکت کرده‌اند که جایگاه مناسبی داشته‌اند و امیدواریم که این جایزه سالانه شکل عمومی‌تری به خود پیدا کند.

یکی از موضوعات مورد بررسی شما، از قرار معلوم موضوع بهره‌وری است که در دیدگاه کلان مطرح است، یکی از آفت‌های کلان این حوزه عدم تعادل بین اشتغال و کار است، آیا این موضوع نیز جزو مباحث مورد بررسی شما قرار دارد؟

دقیقا این یکی از موضوعاتی است که ما بنا داریم به شکل جدی به آن بپردازیم. هنگامی که فردی ۱۶ساعت یا ۱۸ساعت از وقت روزانه خود را صرف کار می‌کند، مسلم است که بهره‌وری و تناسب و تعادل زندگی او دچار مشکل می‌شود؛ این پدیده‌ای است که ما در کشورمان بنا به دلایل مختلف از جمله تورم با آن روبرو هستیم و البته در سایر کشورها نیز بنا به دلایل دیگر وجود دارد و از آن به عنوان آسیب «کارزدگی» یاد می‌شود که می‌تواند آسیب‌های زیادی درپی داشته باشد.

آیا امسال میهمانان خارجی نیز در کنفرانس دارید؟

امسال ترکیبی از میهمانان خارجی و داخلی دعوت شده‌اند و از جمله این‌که تلاش کرده‌ایم ترکیب خوبی از اساتید مدیریت منابع‌انسانی گردهم بیایند.