دی‌ماه ؛روزهای فراموشی گاز صنایع می‌رسد

گروه صنعت و معدن- محبوبه فکوری: همه ساله با فرا رسیدن فصل سرما، بازار نگرانی صنعتگران کشور برای قطعی گاز صنایعشان، گرم‌تر می‌شود. این مشکلی است که اگرچه هرساله، زمان به هر نحوی سپری و موضوع تا زمستان بعد، به دست فراموشی سپرده می‌شود،

اما به مراتب سیر بهبود را نسبت به سال‌های گذشته، طی کرده است. در این میان، درخواست‌های متعددی از سوی صنعتگران کشور مطرح می‌شود. آنها نیز معتقد به اولویت تامین گاز با بخش خانگی هستند؛ اما درخواست دارند تا دولت، برنامه مشخصی را برای قطعی گاز بخش صنعت ارائه دهد تا تدابیر لازم برای کاهش خسارت و ضرر و زیان به ماشین آلات و تجهیزات صنعتی، صورت گیرد.

دی ماه، اوج قطع گاز صنایع

عضو هیات مدیره انجمن مدیران صنایع در این رابطه می‌گوید:

«نگرانی صنایع از قطعی گاز، در دی‌ماه به اوج خود می‌رسد. متاسفانه به دلیل اینکه قطعی‌ها در زمستان بدون اطلاع قبلی صورت می‌گیرد، حاشیه تحمل صنعتگران را تقلیل می‌دهد؛ چراکه قطعی‌های بدون آمادگی، ضرر و زیان بسیاری را متوجه صنایع می‌کند.»

حسین سلیمی می‌افزاید: «البته سال گذشته اخطارهایی را برای قطعی گاز صنایع اعلام کردند که یا کارخانجات تعطیل شوند یا از سوخت‌های جایگزین استفاده نمایند. به هرحال آگاه سازی صنعتگران از زمان قطعی می‌تواند، به نفع دولت و بخش صنعت باشد.»

وقتی لوله‌ها یخ می‌زنند

وی به خبرنگار دنیای اقتصاد می‌گوید: «راهکاری که به تازگی دولت برای قطعی گاز صنایع به کار بسته، این است که ایستگاه‌های پمپاژی در مسیر انتقال گاز به صنایع قرار دهند تا گاز با تقویت بیشتری به مقصد رسد؛ اما برخی اوقات یخ زدگی مانع از این کار می‌شود.» به گفته سلیمی، اگر به هر دلیلی در تاسیسات پمپاژ گاز، اشکالی به وجود آمد، دولت باید صنعتگران را به سرعت در جریان قرار دهد؛ ضمن اینکه تدابیر لازم را برای استفاده صنایع از سوخت‌های جایگزین فراهم نمایند.» وی تصریح می‌کند: «این درحالی است که در برخی مواقع حتی اگر صنعتگران را نیز در جریان قرار می‌‌دهند؛ اما سدهای پیش روی صنعتگران برای دریافت سوخت جایگزین را برنمی‌دارند که این امر، در واقع هیچ تفاوتی با قطعی بدون اطلاع قبلی صنایع، به لحاظ ضرر و زیان صنعتگران ندارد.»عضو هیات مدیره انجمن مدیران صنایع ادامه می‌دهد: «در چنین شرایطی تا صنایع بخواهند تدابیر دیگری را اتخاذ کنند، تولید متوقف شده یا آسیب‌های سنگینی متوجه تاسیسات صنعتی می‌شود.»

... وناگهان «شات دان» شدیم

سلیمی می‌گوید: «برخی کوره‌های صنعتی با حرارت بالای ۲ هزار درجه سانتی‌گراد در حال کار هستند و متاسفانه با قطعی یکباره گاز، صدمه می‌بینند؛ چراکه برخی از آنها مجهز به تبدیل حرارتی نیستند یا نمی‌توانند خاموش شوند.» این صنعتگر می‌گوید: «قطعی گاز صنایع حتی در یک‌ماه، به معنای کاهش یک دوازدهم تولید است، بر این اساس علاوه بر اینکه برنامه‌ریزی‌های صنعتی تحقق نمی‌یابد، بلکه سود بخش صنعت نیز کاهش می‌یابد. این امر زمینه را برای سرمایه‌گذاری مطابق برنامه، ناهموار می‌سازد.»رییس کمیته صنعت کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی نیز در این رابطه می‌گوید: «۲۰ درصد مصارف صنعت گاز کشور به بخش صنعت اختصاص می‌یابد و ۸۰ درصد مابقی صرف مصارف خانگی و غیرصنعتی می‌شود؛ بنابراین در چنین شرایطی قاعده این است که زمانی‌که کشور با کمبود گاز مواجه می‌شود، حق تقدم با بخش خانگی و تجاری باشد.»مهدی صادق می‌افزاید: «البته همواره توصیه ما به دولتمردان و متولیان تامین گاز کشور این بوده که با برنامه‌ریزی و اعلام زمان دقیق قطعی گاز، اقدام به این امر نمایند تا ضرر و زیانی متوجه بخش صنعت و تولید کشور نشود.»

نبود دسترسی به سوخت جایگزین

وی به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: «البته توصیه ما به صنعتگران نیز این است که در فصل زمستان که به اجبار با قطعی گاز روبه‌رو می‌شوند، ذخیره مطمئنی از سوخت‌های دیگر را در اختیار داشته باشند تا زمانی‌که با قطعی مواجه می‌شوند، بتوانند از سوخت‌های جایگزین استفاده کرده و توقفی در تولید نداشته باشند.» صادق تصریح می‌کند: «البته وزارت صنایع باید هماهنگی‌های لازم را با شرکت ملی گاز به عمل آورد تا بدون هیچ مشکل و محدودیتی، سوخت جایگزین را در اختیار صنعتگران قرار دهد؛ چراکه یکی از گلایه‌های صنعتگران عدم دسترسی سریع و آسان به سوخت جایگزین است.»

دل مشغولی مدیران گاز

وی اظهار می‌کند: «البته ذخیره سازی سوخت جایگزین نباید در زمان اوج مصرف گاز و مشغله‌های بسیار مسوولان شرکت ملی گاز باشد؛ چراکه آن زمان به طور قطع اولویت و دل مشغولی مسوولان شرکت گاز متمرکز بر تامین گاز بخش خانگی است؛ بنابراین ممکن است مشکلات بسیاری برای صنعتگران ایجاد شود.»

به گفته این عضو کمیسیون صنایع و معادن، پیشنهاد این کمیسیون به صنعتگران این است که در فصل بهار و تابستان، اقدام به

ذخیره سازی میزان مطمئنی سوخت جایگزین گاز برای صنایع نمایند تا در زمستان به مشکل برنخورند.

اما نکته حائز اهمیت در این میان، توجه به صنایعی است که سوخت اصلی آنها گاز است و امکان استفاده از سوخت جایگزین برای تامین انرژی مورد نیاز واحدهای خود را ندارند. به گفته کارشناسان، صنایعی که مصرف صنعتی و خط تولید دارند، نمی‌توانند سوخت دیگری را جایگزین گاز کنند. البته باید به این نکته توجه داشت که انجام ذخیره‌سازی از سوی برخی صنایع، نباید مانع از اعلام زمان دقیق قطعی گاز حداقل چند ساعت قبل از قطعی شود.

«وزارتخانه» کاری بکند

حمیدرضا فولادگر، عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی نیز در این رابطه می‌گوید: «شکی نیست که کشور در زمستان به دلیل افزایش مصرف بخش خانگی و تجاری، با مشکل تامین گاز روبه‌‌رو می‌شود و ضروری است که دولت در این زمینه، اقداماتی صورت دهد. در چنین شرایطی طبیعی است که اگر مجبور شویم انتخاب کنیم که گاز چه بخشی تامین شود، تصمیم ما بر تامین گاز عموم مردم خواهد بود.»

وی می‌افزاید: «این اقدام، طبیعی است که صورت گیرد و نمی‌توان از این منظر، به دولت ایرادی وارد کرد؛ ولی بی‌شک این اقدام زیان‌هایی در اقتصاد در ‌پی دارد که با تدابیر دولت باید، به کمترین میزان کاهش یابد.»

به گفته فولادگر، البته تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد که اغلب صنایع، سوخت دوم نداشته‌ و نتوانسته‌اند در این مدت، به کار و فعالیت خود ادامه دهند و دچار خسارت شده‌اند.»

وی اظهار می‌کند: «به طور قطع اگر از این بابت، ضرر و زیانی متوجه بخش صنعت کشور شود، دولت و وزارت صنایع باید برای آن برنامه‌ریزی کرده و نمایندگان نیز در این زمینه، اقدام کنند تا مشکلات مالی رخ داده که ناشی از یک ضرورت زمانی بوده، موجب بروز بحران در صنایع و شبکه بانکی کشور نشود؛ چراکه برخی صنایع به دلیل کاهش تولید، نمی‌توانند به تعهدات مالی خود در بانک‌ها عمل کنند.»

ذخیره‌سازی راهی برای حل مشکل

فولادگر می‌گوید: «البته ضروری است تا پیش از اینکه مشکل، چهره خود را نشان دهد برای آن برنامه‌ریزی کرد و راهکارهای کاهش ضرر و زیان را به بخش صنعت کشور گوشزد کرد.»

وی می‌افزاید: «این امر با افزایش تولید گاز، تامین انرژی و برنامه‌ریزی برای فراهم ساختن امکان استفاده و ذخیره‌سازی سوخت جایگزین برای صنایع قابل حل است.»

حداقل قبلا خبر دهید!

این درحالی است که برای استفاده از سوختی نظیر مازوت، نیاز است که ۱۰ تا ۱۲ ساعت قبل از قطع گاز، تولیدکنندگان با خبر شوند تا نسبت به آماده‌سازی سوخت مازوت اقدام کنند.

به هرحال، بخش صنعت با حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان ارزش افزوده، ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی را در اختیار دارد. برآوردها نشان می‌دهد هزینه هر روز تولید در بخش مزبور، ۶۰ میلیارد تومان خواهد بود. در واقع قطع هر روز گاز به معنای زیان ۶۰ میلیارد تومانی به صنایع کشور به شمار می‌رود.