دنیای اقتصاد - وزیر نیرو در گفت‌و‌گوی مفصلی با خبرگزاری فارس با اشاره به اینکه مشکلات صنعت برق کشور از زمان تثبیت قیمت‌ها در سال ۸۳ آغاز شده است، اعلام کرد که برای رفع این مشکلات باید قیمت برق که هم‌اکنون برای هر کیلووات ساعت ۱۶ تومان است به ۴۳ تومان افزایش یابد. به گفته وی قیمت تمام‌شده برق نیز حدود ۸۳تومان است. وزیر نیرو در این مصاحبه تایید کرده است که قیمت ۴۳ تومانی برق برای دوره پس از هدفمندی یارانه‌ها در نیمه دوم سال به تایید رییس‌جمهور رسیده است و اطمینان داده که این قیمت که حدود سه برابر قیمت فعلی است قطعی خواهد شد.وی در عین حال اضافه کرده است که برای سال اول، قیمت دیگری برای برق پیشنهاد شده که مخفی و سری است، چون بعضی‌ها پول‌هایی ذخیره کرده‌اند که به نفع خود کارهایی انجام دهند.به گفته وزیر نیرو، چنانچه چنین اصلاحاتی انجام نشود، خاموشی‌های حتمی در راه خواهد بود.همزمان، سایت اطلاع‌رسانی دولت نیز با انتشار مطلبی، مصوبه مجلس را باعث بدهی ۳/۵ هزار میلیارد تومانی به تولیدکنندگان برق دانسته است. وزیر نیرو با تداوم گرما احتمال داد:

جدول زمان بندی خاموشی‌ها

اگر برق با متوسط کیلووات ساعت ۴۳ تومان فروخته شود، دیگر به دولت و به بانک‌ها کاری نداریم

گروه انرژی- وزیر نیرو روز گذشته در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرگزاری «فارس» با اشاره به گرمای بیش از حد تابستان امسال از احتمال ارائه جدول خاموشی‌ها با تداوم گرما خبر داد.

«افزایش استفاده از کولرهای گازی»، «بدهی به پیمانکاران به عنوان یکی از دلایل خاموشی‌های اخیر»، «برآورد وزارت نیرو از خسارات صنایع»، «وضعیت قیمت برق بعد از هدفمند شدن یارانه‌ها»، «برنامه‌ریزی برای افزایش ظرفیت نیروگاه‌ها» و ... از جمله مهم‌ترین محورهای خبری «مجید نامجو» در گفت‌وگوی وی با این خبرگزاری است.

«مجید نامجو» در این گفت‌وگو در مورد دلایل خاموشی‌های مقطعی اخیر می‌گوید: یکی از دلایل گرمای بیش از حد در فصل تابستان بود. به‌طوری‌که سابقه نداشت در خرداد ماه چنین گرمایی را تجربه کنیم. دست‌اندرکاران برق می‌گفتند که در معادلات ما پیک مصرف برق ۴۱ هزار و ۶۰۰ مگاوات است که این پیک باید مدیریت شود. دلیل دوم این بود که مصرف برق به یکباره و به شدت بالا رفت؛ یعنی تصور نمی‌شد که این همه کولرهای گازی که الان در بازار کمیاب شده است به یک باره مصرف برق را بالا ببرد.

افزایش استفاده از کولرهای گازی

وی ادامه داد: بنده خود در محلی که زندگی می‌کنم وقتی از پنجره به بیرون نگاه می‌کنم تفاوت استفاده از کولرهای گازی امسال با سال‌های گذشته را متوجه می‌شوم، اما موضوعی که مهم است این است که شبکه برق کشور برای استفاده از این تعداد کولرهای گازی طراحی نشده است.

وی افزود: این کولرهای گازی دو اثر دارد، یکی اینکه انرژی زیادی مصرف می‌کنند و دیگر اینکه ظرفیت کابل را اشغال و تاثیر دو برابری روی کابل‌های برق دارند به همین دلیل مصرف به شدت بالا می‌رود.

«نامجو» در ادامه اظهار کرد: انتظار ما این بود که با طرح هدفمند کردن یارانه‌ها ۱۰ تا ۱۵ درصد مصرف برق کاهش یابد. اگر چه حساب‌های دیگری هم برای کاهش مصرف مثل وارد شدن برخی پروژه‌ها به مدار بهره‌برداری داشتیم که به علت بدهی‌ها با تاخیر مواجه شد.

بدهی به پیمانکاران ، دلیل خاموشی

وی در پاسخ به این سوال که چند مگاوات نیروگاه باید وارد مدار بهره‌برداری می‌شد که به خاطر بدهی‌ها با تاخیر مواجه شد، گفت: پیش بینی شده بود که هر سال ۵ هزار مگاوات برق وارد مدار بهره‌برداری شود که ما توانستیم در دو سال هفت هزار مگاوات وارد مدار بهره‌برداری کنیم؛ یعنی ۳ هزار مگاوات کمتر وارد مدار بهره‌برداری شده است.

به گفته وی، آن ۳ هزار مگاوات به علت همین بدهی‌ها وارد مدار بهره‌برداری نشد و الان ذخیره تولید برق نداریم و در حالی که باید در شرایط عادی حداقل ۱۵ تا ۲۰ درصد ذخیره تولید نیروگاهی داشته باشیم. در حال حاضر کشور با ۵۱ سایت نیروگاهی است که در حرارت ۶۰۰ درجه تا ۱۶۰۰ درجه (منظور حرارت توربین‌ها است) در حال فعالیت هستند.

وی در ادامه اظهار داشت: مصرف برق در این حد به هیچ عنوان با این گرمای بالا پیش‌بینی نمی‌شد و این در حالی است اگر برنامه‌های شرکت‌های برق منطقه‌ای انجام نمی‌شد، مصرف به ۴۳ هزار و ۶۰۰ مگاوات می‌رسید. وی در مورد تفاوت مصرف برق طی شبانه روز توضیح داد: مصرف برق به طور مثال در روز دوشنبه ۲۲ تیر ماه جاری به ۳۸ هزار و ۹۰۰ مگاوات رسید و پیک روز حدود ۳۵۰ مگاوات بیشتر از پیک شب شد. دلیل آن این است که در روز چون حرارت بالا است ۱۰۰۰ مگاوات راندمان نیروگاه‌ها کاهش می‌یابد؛ اما شب که می‌شود راندمان همان نیروگاه افزایش می‌یابد.

امکان ارائه جدول خاموشی‌ها

وی در ادامه در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا امکان طراحی جدول برنامه ریزی خاموشی برق در آینده هست، گفت: بله- امکان ارائه این جدول هست، اما به شرطی که الان به نقطه‌ای برسیم که دیسپچینگ به ما اعلام کند که باید خاموشی اعمال شود.

وی ادامه داد: دیسپچینگ از لحاظ تامین ظرفیت و توزیع که باید در کل شبکه برق برای حفظ فرکانس انجام دهد این توانایی را دارد که بگوید با این تولید می‌توانیم فرکانس را ثابت نگه داریم و هیچ خاموشی هم اعمال نشود؛ اما وقتی مصرف برق در یک منطقه‌ای بالا می‌رود به یکباره فیدر مشکل پیدا می‌کند پس برای آن منطقه خاموشی اعمال می‌شود. بنابراین وقتی در این منطقه خاموشی اعمال شد این منطقه به لیست اضافه می‌شود تا در سال آینده چه تغییراتی در شبکه اعمال کند که این منطقه تا ۵ سال دچار خاموشی و مشکل نشود.

وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه اگر گرما ادامه یابد و مصرف برق از ۴۰ هزار و ۶۰۰ مگاوات عبور کند، خاموشی برنامه‌ریزی شده خواهیم داشت، اظهار کرد: شک نکنید که قطعا خاموشی خواهیم داشت. تا پایان تیرماه که مدیریت صورت می‌گیرد و خاموشی‌های مقطعی اعمال می‌شود که برنامه‌ریزی نشده و در اثر افزایش بار در شبکه است، اما از اواخر تیر ماه باید چند اتفاق رخ دهد که اگر این اتفاق افتاد خاموشی برنامه‌ریزی شده نخواهیم داشت، اما اگر اتفاق نیفتد قطعا خاموشی برنامه‌ریزی شده خواهیم داشت.

وی افزود: یعنی اگر نیروگاه‌های ما وارد مدار شوند و گرما افت پیدا کرده و مصرف برق کاهش یابد و برنامه‌ریزی و هماهنگی انجام شده با صنایع دقیق‌تر اعمال شود و حداکثری که برنامه‌ریزی کردیم برای واردات برق انجام شود، می‌توان امیدوار بود که تابستان را بدون خاموشی برنامه‌ریزی شده عبور کنیم، اما اگر این برنامه‌ریزی‌ها صورت نگیرد و مصرف برق بالا برود ،قطعا خاموشی برنامه‌ریزی شده و از قبل تعیین شده اعمال خواهد شد.

وی در خصوص میزان واردات برق نیز گفت: ‌در حال حاضر ۸۴۰ مگاوات برق از کشورهای همسایه وارد کشور می‌شود و اینکه بخواهیم برای فصل تابستان برق بیشتر وارد کنیم شدنی نیست. چون یک سال تلاش می‌کنیم تا یک خط شبکه برق و حتی هماهنگی ایجاد شود تا بتوان برق وارد کشور کرد.

وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد اینکه آیا امکان قطع صادرات برق در زمانی که کشور در فصل تابستان به برق نیاز دارد، وجود دارد، گفت: می‌توان صادرات برق را محدود کرد؛ اما به هر حال کشورهایی مثل عراق از اینکه محدودیت برق برای آنها ایجاد شود، اظهار نارضایتی می‌کنند. سیاست برق این است که هیچ وقت واردات برق از ۵۰۰ مگاوات کمتر نباشد و هیچ وقت هم صادرات برق از ۵۰۰ مگاوات بالاتر نرود. در حال حاضر نیز صادرات برق بیشتر از ۳۰۰ مگاوات نیست که به عراق، افغانستان و پاکستان صادر می‌شود و این میزان صادرات حداقل‌هایی است که در قراردادها پیش‌بینی شده است.

به حرف صنایع گوش می‌کنیم

وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا برآوردی داشتید که در خاموشی‌های اخیر، صنایع چه میزان خسارت دیده‌اند، اظهار داشت: تصور ما این است که نباید هیچ لطمه‌ای به صنایع بخورد. دیدگاه ما این گونه تنظیم شده است که صنایع یک ماه در سال به تعمیرات و بازسازی نیاز دارند. این موضوع می‌تواند در هر ماهی از سال صورت گیرد، ولی وزارت نیرو اعلام کرده است که صنایع تعمیرات خود را در فصل تابستان انجام دهند و اتفاقا صنایع هم قبول کرده‌اند.

وی در ادامه گفت: اگر صنایع ثابت کنند که ما به آنها ضرر وارد کرده‌ایم و این ضرر ناشی از خاموشی بوده است، حاضر هستیم حرف آنها را گوش کنیم.

وی در ادامه در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه این موضوع به سرنوشت همان ۵۳۰۰ میلیارد تومان بدهی به پیمانکاران که تاکنون پرداخت نشده است تبدیل نخواهد شد گفت: به هر حال شاید وزارت نیرو نتواند خسارت صنایع را پرداخت کند؛ اما حساب و کتاب آن را که می‌توانیم داشته باشیم. به نظر بنده با اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها قطعا تحولی در صنعت برق ایجاد خواهد شد.

استیضاح حق نمایندگان مجلس است

وی در مورد بحث استیضاحش از سوی نمایندگان خوزستان نیز گفت: نمایندگان خوزستان به ما لطف دارند، ولی ما واقعا برای خوزستان کم کاری نکرده‌ایم، چون این استان شایسته خدمت است. ما نگران نیستیم. به هر حال وظیفه نماینده مجلس همین است.

وی در مورد راه‌اندازی نیروگاه بوشهر در سال‌جاری گفت: نیروگاه بوشهر می‌تواند یک هزار مگاوات به صورت مرحله‌ای به برق کشور اضافه کند که تا شهریور گفته‌اند وارد مدار می‌شود و ما آن را از سازمان انرژی اتمی خریداری می‌کنیم.

مشکلات از سال ۸۳ شروع شد

وی همچنین در خصوص مشکلات صنعت برق توضیح داد: صنعت برق از زمانی به این وضعیت دچار شد که قیمت برق از سال ۸۳ تثبیت شد. به هر حال قیمت برق در سال‌های قبل از ۸۳ هر سال ۱۰ درصد افزایش می‌یافت و خود را اداره می‌کرد و به دولت وابسته نبود. در حالی‌که در سال‌های پس از تصویب این قانون هیچ افزایشی صورت نگرفت و ما را در شرایط بغرنجی قرار داد. این سوال مطرح است که چرا به جای افزایش تعرفه ۱۰ درصدی سالانه برق باید پیش دولت و مجلس دائم گدایی کنیم که با پرداخت یارانه قیمت برق را جبران کنید؟

وزیر نیرو در ادامه در مورد اصلاح قیمت برق در قانون هدفمندی یارانه‌ها اظهار داشت: ما پذیرفتیم که اگر برق با متوسط کیلووات ساعت ۴۳ تومان فروخته شود، دیگر به دولت و به بانک‌ها کاری نداریم.

دلیل عدم اجرای جریمه پرمصرف‌ها

وی همچنین در مورد دلایل عدم ابلاغ جریمه مشترکان پرمصرف از ۱۵ تیرماه از سوی رییس جمهور اظهار داشت: این مصوبه چند مزیت داشت و هنوز هم ناامید نیستیم که این مصوبه ابلاغ ‌شود؛ اما حدس من از بابت ابلاغ نکردن مصوبه مزبور این است که رییس جمهور الان دارند بسته‌هایی را در کنار سایر بسته‌های طرح هدفمندی به جلو می‌برند و تصور من این شد که اگر یک اقدامی در ارتباط با برق الان انجام دهیم شاید این روی تصمیمات دیگر تاثیر بگذارد. به هر حال من فکر می‌کنم رییس جمهوری می‌خواست شیرینی این طرح در ذهن مردم بماند و قبل از اینکه پول هدفمندی یارانه‌ها داده شود و به جیب مردم برود، شروع به اصلاح قیمت نکند.

وی همچنین با بیان اینکه در حال حاضر ۲۴ میلیون مشترک برق داریم، در خصوص مشترکان پرمصرف اظهار داشت: ۱۰ دهک مصرف‌کننده داریم. آنهایی که مصرف بهینه برق ندارند، ۱۰ درصد هستند و ۲۰ درصد نیز بالای الگوی مصرف هستند. تقریبا ۳ درصد مشترکان ما خیلی بد مصرف‌کننده هستند.

اما به هر حال همین ۳ دهک پر مصرف کشور یا همان سه درصد حدود ۳۰ درصد برق کشور را مصرف می‌کنند. یعنی حدود ۸۰۰ هزار نفر از مشترکان ما ۳۰ درصد برق کشور را مصرف می‌کنند.

نامه سندیکای برق به رییس جمهور

وزیر نیرو در مورد نامه سندیکای صنعت برق به رییس جمهوری و پرداخت بدهی آنها نیز گفت: بخش عمده‌ای از ۵۳۰۰ میلیارد تومان مربوط به بدهی بانک‌ها است؛ معمولا فرآیند بدهی‌ها به پیمانکاران در سال‌های گذشته بوده و ادامه دارد؛ اما از ۵۳۰۰ میلیارد تومان تاکنون ۹۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده است و در حال رایزنی برای پرداخت هر چه سریع‌تر مابقی بدهی هستیم.

افزایش ظرفیت نیروگاهی

«نامجو» در خصوص میزان افزایش ظرفیت نیروگاه‌ها نیز توضیح داد: از تابستان ۸۷ تا تابستان ۸۸، ۳هزار مگاوات و از تابستان ۸۸ تا تابستان ۸۹ بالغ بر ۴ هزار مگاوات وارد مدار بهره‌برداری شده است؛ یعنی در سال گذشته ۷ هزار مگاوات وارد مدار بهره‌برداری شده است. از تابستان امسال تا تابستان سال آینده ۴ هزار مگاوات وارد مدار بهره‌برداری خواهیم کرد که این ۴ هزار مگاوات کافی نیست و ما باید مسائل قیمتی و مصرف برق را حل کنیم.

وی در پاسخ به این سوال که اگر روند افزایشی مصرف ادامه داشته باشد در تابستان سال ۹۰ خاموشی خواهیم داشت، گفت: اگر این مطالب که گفتم رعایت نشود، خاموشی حتما رخ خواهد داد. البته نا‌امید نیستیم و مرتب به سمت بالا بردن راندمان نیروگاه در حرکت هستیم. دوم اینکه به سمت استفاده از انرژی نو می‌رویم که برای استفاده از انرژی‌های نو ۳ درصد ظرفیت نیروگاهی؛ یعنی ۲۱۰۰ مگاوات تا پایان دولت دهم پیش‌بینی کردیم.

وزیر نیرو در مورد قیمت تمام شده برق نیز گفت: قیمت تمام شده برق در حال حاضر طبق قانونی که داده شده ۸۳۲ ریال است. در حالی‌که ما داریم ۱۶۰ ریال به مردم می‌فروشیم.

وضعیت برق در قانون هدفمندی

وی در پاسخ به این سوال که آیا قیمت ۴۳ تومان برای برق در سال جاری پس از هدفمندی یارانه‌ها قطعی است، گفت: رییس‌جمهور تقریبا پذیرفته است؛ اما معتقد است که همه بسته‌ها را باید با هم ببندد و سپس اعلام کند. البته بنده معتقد هستم که این ۴۳تومان قطعی و تثبیت خواهد شد.

وی افزود: برای قیمت سال اول برق ما عدد دیگری را هم پیشنهاد دادیم که آن مخفی و سری است. افرادی هستند که پول‌هایی را ذخیره کرده‌اند و کارهایی را آماده کرده‌اند تا به محض اینکه دولت چیزی اعلام کرد، بروند و اقداماتی را برای نفع خود انجام دهند. دولت بر روی این مساله خیلی حساس است، به همین دلیل همه ما را موظف کرده است که ما چیزی را اعلام نکنیم تا کارگروه به جمع‌بندی برسد.

وی ادامه داد: هیچ کدام از وزرا هیچ اظهارنظری نباید انجام دهند؛ اما ما برنامه‌هایی را که مربوط به وزارت نیرو است، به گونه‌ای تنظیم و طراحی کرده‌ایم که به مردم فشار آن‌چنانی از لحاظ قیمت برق وارد نشود.

وی در پایان در پاسخ به این سوال که عامه مردم می‌گویند به محض اینکه هدفمندی یارانه‌ها اجرا شود اولین قبض برق که بیاید یارانه نقدی را می‌بلعد، گفت: این موضوع صحت ندارد. البته مردم باید مصرف برق خود را کنترل کنند، ما بررسی‌های خوبی کردیم که این قانون چه اثراتی روی قبوض خواهد گذاشت.

دولت:مصوبه مجلس عامل افزایش طلب پیمانکاران برق است

سایت دولت با ارائه گزارشی تغییرات در لایحه بودجه سال ۸۸ از سوی مجلس را عامل بدهی دولت به تولیدکنندگان برق می‌داند. بر اساس این گزارش حذف بخش مربوط به هدفمند کردن یارانه‌ها از لایحه بودجه ۱۳۸۸ از سوی مجلس و اقدام بی‌سابقه مجلس در ارائه قانون بودجه به صورت ناتراز به دولت، موجب افزایش بدهی دولت در بخش صنعت برق شد.

در حالی که با تلاش دولت نهم و توجه ویژه به نقش صنعت برق به عنوان یکی از زیرساخت‌های مولد اقتصادی کشور در بودجه‌های سالانه بدهی صنعت برق در سال ۱۳۸۶ به حدود صفر رسیده بود، اما تغییرات اساسی در لایحه پیشنهادی بودجه سال ۱۳۸۸ دولت توسط مجلس، موجب شد بدهی صنعت برق در سال گذشته به ۵۳ هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال برسد.

براساس این گزارش، عدم پیش‌بینی ما‌به‌التفاوت نرخ برق در بودجه سال ۱۳۸۸ از سوی مجلس شورای اسلامی موجب ایجاد شکاف عمیقی بین درآمد و هزینه‌های صنعت برق شد و بدهی صنعت برق به تولیدکنندگان، پیمانکاران و سازندگان (مربوط به سازمان توسعه برق‌ ایران، شرکت توانیر، شرکت‌های برق منطقه ای، شرکت‌های توزیع، بدهی سیستم بانکی و بدهی سوخت نیروگاه‌ها) به ۵۳ هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال رسید.

بر اساس این گزارش، در لایحه بودجه سال ۱۳۸۸ دولت ۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از محل اصلاح قیمت حامل‌های انرژی در نظر گرفته بود و از این رو مبلغی برای یارانه صنعت برق در نظر نگرفت، اما مجلس در روزهای آخر بررسی لایحه بودجه به یکباره با حذف بند مربوط به هدفمند کردن یارانه‌ها از یکسو ۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از درآمد دولت را حذف کرد و از سوی دیگر یارانه ای برای ما‌به‌التفاوت نرخ برق در نظر نگرفت.

جعفر قادری، عضو کمیسیون تلفیق بودجه مجلس در همان زمان به بلاتکلیفی یارانه ۴ هزار میلیارد تومانی برق در بودجه سال ۸۸ اذعان کرده و گفت: عملا درباره برق تعیین تکلیف نکردیم، بنابراین ناچاریم بدون تصمیم‌گیری درباره یارانه‌ برق از موضوع عبور کرده و بودجه سال ۸۸ را تصویب کنیم. ممکن است بعدا این مشکل را بتوان در قالب اصلاحیه‌ یا متمم حل کرد و دولت را از بلاتکلیفی بیرون آورد.

رحیم ممبینی، معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی نیز در آن زمان نسبت به عواقب این تصمیم مجلس هشدار داد و گفت: آنچه در مجلس تصویب شده است، یک مغایرت کلیدی با قانون سیاست‌های کلی اصل ۴۴ دارد، به این ترتیب که براساس آنچه تصویب شده قیمت برق باید به صورت یارانه ای محاسبه شود، اما هیچ فکری برای پرداخت تفاوت قیمت یارانه‌ای و تمام شده برق برای نیروگاه‌ها نشده است و نیروگاه‌های خصوصی که رو به افزایش است با مشکل مواجه خواهند شد.

وی تصریح کرد: در حالی که بر اساس لایحه بودجه دولت تفاوت قیمت تمام شده و آنچه به مردم عرضه می‌شد از طریق بازپرداخت نقدی جبران می‌شد، ما حکم پرداخت یارانه‌ها را در اختیار داریم در حالی که هیچ منابعی به آن تعلق نگرفته است. این در حالی است که هم‌اکنون در کشور چند نیروگاه خصوصی برق فعال شده و نزدیک به ۸ پروژه بخش‌خصوصی در دست احداث است که با این وضعیت دچار مشکل خواهند شد.

براساس این گزارش، این رویکرد مجلس، صنعت برق را با چالش جدی روبه‌رو کرده، به طوری که هم‌اکنون بدهی‌های معوق این بخش یکی از مشکلات اصلی برای توسعه صنعت برق و رسیدن به اهداف سند‌های فرابخشی مانند سند چشم‌انداز بیست ساله کشور است.