ابهام در اجرای قرارداد ۳ پروژه گازی
گروه انرژی - قرارداد توسعه میادین گازی گلشن، فردوسی و پارس شمالی در حالی از دو سال پیش با دو شرکت چینی و مالزیایی بسته شده که تغییر قیمت‌ها و اختلاف نظر بر سر قیمت خرید گاز استحصالی، افزایش هزینه اجرای پروژه و در نهایت رقم قرارداد باعث تاخیر بدون چشم‌انداز انجام پروژه‌ها و تعلیق این قراردادها شده است. خبرگزاری «فارس» در حالی از لغو قرارداد سه پروژه گازی خبر می‌دهد که در گزارشی نوشت: «به جز میدان عظیم و مشترک گازی پارس جنوبی، ۳ میدان هیدروکربوری مهم دیگر در حیطه مسوولیت شرکت نفت و گاز پارس قرار دارد، یکی از این ۳ میدان، میدان پارس شمالی است که قرارداد توسعه آن با حدود ۵۲ تریلیون فوت مکعب در جنوب شرقی بوشهر به روش بیع متقابل و با دوره باز پرداخت ۷ ساله با یک شرکت چینی بسته شده است که گاز حاصل از آن قرار است برای تولید «ال.ان.جی» به کار گرفته شود.»
این خبرگزاری با اشاره به وضعیت نافرجام قرارداد دو میدان گازی دیگر می‌افزاید: «دو میدان دیگر «گلشن» و«فردوس» هستند که قرار داد توسعه آنها با یک شرکت مالزیایی با بازپرداخت ۷ ساله از محل فروش گاز و سایر محصولات جانبی میدان به صورت بیع متقابل بسته شده است.
بر اساس این قرارداد، گاز تولیدی این میدان نیز برای تولید «ال.ان.جی» در مجتمعی که خود این شرکت خواهد ساخت به کار گرفته خواهد شد، اما گزارش‌ها حاکی است عملیات توسعه این میادین به دلایل مختلف پیشرفت چندانی نداشته است و از جمله میادین عقب مانده از برنامه توسعه محسوب می‌شوند. در واقع کارگروه نفت با بررسی طرح‌های مشترک و طرح‌های عقب مانده صنعت نفت به این نتیجه رسیده که این میادین جزو طرح‌های عقب افتاده محسوب می‌شوند و این کارگروه بر اجرای آن با اولویت شرکت‌های ایرانی تاکید کرده است.»
بر اساس این گزارش فعالیت‌های مقدماتی توسعه میادین گلشن، فردوسی و پارس شمالی پیش از انقلاب به دلیل نزدیکی به ساحل و آسان بودن کار توسط شرکت‌های خارجی در دهه ۵۰ انجام شده بود، این فعالیت‌ها که پس از انقلاب برای مدتی متوقف شد، شامل مطالعات این میادین توسط شرکت‌های خارجی بود که ظاهرا بعضی اسناد آن نیز در حال حاضر در دست نیست.
در هر یک از میدان‌های گلشن، فردوسی و پارس شمالی تنها دو چاه اکتشافی برای بررسی شرایط میدان زده شده است و بیشتر فعالیت دو شرکت چینی و مالزیایی در حوزه انجام مذاکرات و مطالعات تمرکز داشته است.
این گزارش حاکی است قراردادهای شرکت چینی و مالزی در توسعه این میدان‌ها متوقف نشده؛ اما پیشرفت فیزیکی بسیار کمی داشته است و احتمال خروج شرکت‌های چینی و مالزیایی از این قرارداد جدی است.
در عین حال توسعه پایین دستی و ایجاد «واحد گاز طبیعی مایع» (LNG) در این میادین موکول به توسعه بخش بالادستی بوده است، اما با توجه به اینکه ایجاد این واحد زمان‌بر و نیازمند تکنولوژی است، خود این شرکت‌ها نیز این تکنولوژی را در اختیار نداشتند و قرار بود از یک شرکت اروپایی یا آمریکایی این تکنولوژی را اخذ کنند که این اتفاق نیفتاده است و در این بخش نیز کارهایی در حد طراحی و بعضی کارهای مقدماتی پالایشگاه انجام شده است.
اختلاف بر سر قیمت‌ها
بر اساس این گزارش، یکی از موارد مهم قابل طرح برای درک دلایل تاخیر در انجام این پروژه دیگر قیمت گاز است. در واقع شرکت‌های فعال در قطر بر اساس قراردادهای خود با دولت قطر تا ۲۰سال گاز را با قیمت بسیار پایین حتی به مراتب پایین‌تر از قیمت‌های خلیج‌فارس به صورت تضمین شده دریافت می‌کنند؛ اما در کشور ما به دلیل مشکلات موجود از جمله موضوع کرسنت عملا چنین قراردادی بسته نمی‌شود(یا امکان بسته شدن آن وجود ندارد). این در حالی است که مقامات قطر در توجیه ارزان‌فروشی گاز خود معتقدند در واقع نیمی از این گاز سهم ایران است که در بخش قطری استخراج شده و به فروش می‌رسد و به همین دلیل آنها از بستن چنین قراردادی ضرر نمی‌کنند.
تاکید بر انجام نشدن کرسنت با توجه به تاثیر آن در پایین آوردن متوسط قیمت گاز صادراتی کشور، باعث می‌شود دولت ایران اولویت را بر قراردادهای کوتاه مدت و سالانه فروش گاز قرار دهد؛ اما شرکت‌های چینی و مالزی معتقدند با توجه به سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری آنها در این میادین این نحوه از فروش گاز به صرف آنها نیست و به نظر می‌رسد با دولت در این زمینه به توافق نرسیده‌اند.
در واقع در سال‌های ۸۶ و ۸۷ که مذاکرات مربوط به این قراردادها انجام شده و به سرانجام رسید، قیمت گاز کمتر از میزان فعلی بود؛ در حالی که در حال حاضر قیمت گاز روند رو به رشدی دارد و در آینده نیز پیش‌بینی‌ها بر رشد مداوم قیمت آن تکیه می‌کند؛ اما تاکید شرکت‌های چینی و مالزیایی بر قیمت بسیار پایین است و خواستار دریافت گاز با قیمتی که به پتروشیمی‌های داخلی ارائه می‌شود، بودند.
در همین حال در دو سال اخیر قیمت تجهیزات مورد نیاز افزایش زیادی داشته است و با توجه به پیشرفت کم این پروژه‌ها، اجرای آن با قیمت‌های فعلی به صرفه نیست؛ چنانکه مبلغ قرارداد هر یک از میادین گلشن و فردوس بالغ بر ۲ میلیارد دلار بوده است؛ اما مشخصا در حال حاضر برای توسعه بخش بالادستی، پایین‌دستی و «ال.ان.جی» آنها مبالغ بسیار بیشتری مورد نیاز است و قرارداد فعلی قطعا جوابگو نخواهد بود که نیاز به تغییر قیمت در این قرارداد را اجتناب‌ناپذیر می‌کند.
بر اساس این گزارش، وضعیت قرارداد میدان پارس شمالی تا حدودی متفاوت است؛ چرا که رقم قرارداد پارس شمالی با توجه به گستردگی آن ۱۶ میلیارد دلار بوده است و ممکن است طرح توسعه این میدان با رقمی نزدیک به قیمت قرارداد فعلی قابل اجرا باشد.
ارسال نظر