محمدصادق جنان‌صفت

افراد دلسوز و کارشناس ایرانی بدون استثنا اعتقاد خود را درباره ضرورت سرمایه‌گذاری واقعی و ملموس برای توسعه صنعت نفت و گاز و فرآورده‌های آن اعلام کرده‌اند و از همه مقام‌های ارشد تصمیم‌سازی در دولت و سایر نهادهای رسمی قدرت خواسته‌اند در این زمینه به صورت ریشه‌ای مسائل و مشکلات را حل کنند. واقعیت این است که در غیاب سرمایه‌گذاری کافی و موردنیاز در این صنایع حیاتی ایران و در حالی که رقبای ایران شرایط مناسب‌تری دارند، احتمال اینکه در روزگاری نه چندان دور نیروی موجود فعلی در این فعالیت‌ها از انتفاع خارج شود را نباید صفر فرض کرد.

در‌حال‌حاضر تامین منابع مالی و ارزش برای اجرای طرح‌های توسعه نفت و گاز توسط کشورهای متقاضی خود یک اقتصاد شده و نیازمند مهارت، تعامل و آینده‌نگری است. ایران در صنعت گاز از یکسو با روسیه و قطر و برخی دیگر از کشورها رقابت دارد که در شرایط مساعدی به لحاظ جذب سرمایه خارجی قرار دارند و از سوی دیگر با شرکایی می‌خواهد قرارداد توسعه منعقد کند که قصد دارند از وضعیت دشوار ایران استفاده کنند و این بدترین رویداد است.

در حالی که ایران امیدوار است از نیاز هندوچین به گاز و فرآورده‌های آن به مثابه یک اهرم استفاده کند، اما این کشورها در یک بازی گیج‌کننده می‌خواهند فقط منافع خود را تامین کنند و کاری به اینکه آیا ایران نیز باید استفاده کارآمد از منابع خود داشته باشد یا نه ندارند. البته در این عرصه نمی‌توان هند یا چین را چندان ملامت کرد که چرا رفتار تجاری خاص در پیش گرفته‌اند، اما می‌توان گفت شرکت‌های هندی و چینی در عرصه نفت و گاز هرگز اندازه‌های بزرگ نداشته و ندارند و خود نیازمند غول‌های نفتی‌اند. کاش راهی باز می‌شد تا بازی با غول‌ها انجام می‌شدند نه شرکت‌های کوچک.