سبزشویی در سئول

آقای لی که قبل از رئیس جمهور شدنش، مدیرعامل شرکت هیوندای بود و از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶ هم شهردار سئول بود، در آن زمان گفته بود کره‌جنوبی به جای اینکه بگوید «اول شما»، از این به بعد با رویکرد «اول خودم» فعالیت خواهد کرد. با توجه به شکل اقتصاد این کشور، چنین چیزی خیلی بلندپروازانه بود. کره‌جنوبی برای بیرون آمدن از فقر شدید بعد از جنگ و تبدیل شدن به دوازدهمین اقتصاد بزرگ دنیا، با صنایع سنگین آلوده‌‌‌کننده و سوخت‌‌‌های فسیلی پیش رفته بود. پس شاید قابل پیش‌بینی بود که نه آقای لی و نه جانشینان بعد از او، کار زیادی برای کمک به محدود کردن معنادار انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای انجام ندادند. طرح کربن‌‌‌زدایی که دولت یون سوک یئول، رئیس جمهور فعلی کره، اخیرا ارائه کرده، بیشتر اثبات می‌کند که باید در این موضوع تردید کرد.

انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای توسط کره‌جنوبی، تا سال ۲۰۱۸، یعنی تقریبا یک دهه بعد از وعده‌‌‌های آقای لی و بسیار دیرتر از بیشتر کشورهای صنعتی دیگر، به اوج خود نرسیده بود. بعد از آن، این کشور یک تعهد قانونی الزام‌‌‌آور را ایجاد کرد که تا سال ۲۰۳۰ انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای خود را تا ۴۰‌درصد سطح سال ۲۰۱۸ کاهش دهد و تا سال ۲۰۵۰ هم به برآیند صفر کربن برسد. تحقق این اهداف، حتی با وجود دخالت گسترده دولت، بسیار سخت است. کره‌جنوبی برای تحقق هدف برآیند صفر کربن، باید انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای را به طور میانگین سالانه ۵.۴درصد کاهش دهد. اگر بخواهیم مقایسه کنیم، اتحادیه اروپا باید انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای خود را از سالی که تعیین کرده تا سال ۲۰۳۰، به طور میانگین ۲‌درصد کاهش دهد و این رقم برای آمریکا و بریتانیا، سالانه ۲.۸درصد است.

جدا از مطرح شدن اقدامات جدی الزام‌‌‌‌‌‌آور، کره‌جنوبی ظاهرا از اینکه شعار بدهد و عمل نکند، راضی است. در واقع، طرح پیشنهادی آقای یون، همان اقدامات میانه‌‌‌رویی را که «مون جائه این»، رئیس جمهور قبل از او وعده داده بود، هدف قرار داده است. مون جائه می‌‌‌خواست در کنار عمل به تعهدات کره‌جنوبی برای خنثی کردن انتشار کربن، وابستگی به تولید برق با سوزاندن زغال‌سنگ را از ۴۲‌درصد کل تولید، به ۲۲‌درصد کاهش دهد. اما دولت او، یارانه نسبتا کمی برای انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر در نظر گرفت. همچنین صنایع کره را ملزم کرد تا انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای خود را از ۲۶۱ میلیون تن در سال ۲۰۱۸ به ۲۲۳ میلیون تن تا سال ۲۰۳۰ کاهش دهند، اما اقدامات مالی یا قانونی چندانی برای کمک به این موضوع در نظر نگرفت. حالا یون، در حالی که اهداف اصلی کره‌جنوبی را مورد تاکید مجدد قرار می‌دهد، همان کارهای مون جائه را تکرار می‌کند.

او حتی یارانه‌‌‌های انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر را که رئیس جمهور قبلی در نظر گرفته بود کاهش داده و همچنین افزایش هدفمند انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر را محدود کرده است.  یون، حداقل پیشنهاد استقبال بیشتر از تولید انرژی هسته‌‌‌ای کره‌جنوبی را مطرح کرده، در حالی که مون جائه به خاطر نگرانی‌های اغراق‌‌‌شده حامیانش در مورد امنیت این انرژی، علاقه‌‌‌ای به آن نشان نمی‌‌‌داد. اما یون هنوز از طرح‌‌‌های مشخصی برای نیروگاه‌‌‌های هسته‌‌‌ای جدید رونمایی نکرده است. او همچنین به خاطر فشار شرکت‌ها، تقاضاهای رئیس جمهور قبلی از صنعت را تعدیل کرده است. گروه‌‌‌های لابی‌‌‌گر شکایت کرده‌‌‌اند که محدودیت‌هایی که برای کسب و کارها در نظر گرفته شده تا آلودگی را کاهش دهند «رقابت‌‌‌پذیری صنعتی را تضعیف می‌کند»، به مشاغل آسیب می‌‌‌زند و «بار اضافی» برای اقتصاد ایجاد می‌کند.

 یون هم این محدودیت‌ها را کم کرده و هم به تعویق انداخته است. حدود ۷۵‌درصد کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای صنعتی که همه آرزویش را دارند، قرار است بعد از سال ۲۰۲۷ اتفاق بیفتد؛ یعنی زمانی که یون در آستانه ترک ریاست‌جمهوری است. دولت او ادعا می‌کند که کره‌جنوبی هنوز به تعهداتی که برای سال ۲۰۳۰ دارد، پایبند است. وعده عملیاتی کردن تعدادی از نیروگاه‌‌‌های هسته‌‌‌ای در حال ساخت و افزایش انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر، به طرق مختلف، به این موضوع کمک می‌کند. بنابراین، اگر این اهداف محقق شوند، ادعای دولت کره مبنی بر افزایش استفاده از هیدروژن به عنوان یک سوخت صنعتی و همچنین توسعه تکنولوژی جذب کربن نیز محقق خواهد شد. یون تا جایی پیش رفته که وعده سرمایه‌گذاری عمومی، یارانه و تخصیص وام برای چنین تکنولوژی‌‌‌های پاکی را داده است. اما این اقدامات هنوز عملی نشده‌‌‌اند و تا وقتی تغییری ایجاد نشود، پذیرش قطعی ادعاهای رئیس جمهور دشوار خواهد بود.

یون سی- جونگ، از NGO پلن۱.۵  (Plan ۱.۵) که در حوزه سیاست‌‌‌های اقلیمی فعالیت می‌کند، معتقد است نتیجه اصلی طرح پیشنهادی رئیس جمهور کره، فرستادن سیگنالی به صنعت است که می‌‌‌گوید هیچ عجله‌‌‌ای وجود ندارد. «این طرح فقط تحولات ضروری را به تعویق می‌‌‌اندازد.»

 

منبع: مجله کارخانه – شماره ۳۹، مهر ۱۴۰۲