اعتماد به نفس ابزار آمادگی برای موفقیت

سید محمد اعظمی‌نژاد* منبع: Mindtools به جرات می‌توان گفت اعتماد به نفس تقریبا در تمام جنبه‌های زندگی نقشی کلیدی دارد، با وجود این بسیاری از افراد در کسب آن با دشواری مواجه هستند. متاسفانه افرادی که کمبود اعتماد به نفس دارند، برای کسب موفقیت مشکل دارند. خوشبختانه اعتماد به نفس مهارتی آموختنی است و در این نوشتار سعی خواهد شد نحوه تسلط به این ابزار به اشتراک گذاشته شود. از نگاه دیگران چقدر اعتماد به نفس دارید؟ سطح اعتماد به نفس از جنبه‌های مختلفی چون رفتار، زبان بدن، نحوه صحبت، آنچه می‌گویید و برخی موارد دیگر قابل تشخیص است. جدول زیر به طور مثال، مقایسه رفتاری جالبی ارائه می‌کند: رفتار همراه با اعتماد به نفس رفتار بدون اعتماد به نفس آنچه فکر می‌کنید درست است انجام می‌دهید، حتی اگر بدانید دیگران انتقاد یا شما را مسخره می‌کنند. رفتار خود را بر اساس نظر مردم، تنظیم می‌کنید. به ریسک پذیری و تحمل سختی برای رسیدن به نتایج بهتر تمایل دارید. با ترس از شکست و اجتناب از خطرات احتمالی، همیشه در حاشیه امنیت خود باقی می‌مانید. به اشتباهات خود اعتراف می‌کنید و از آنها به عنوان فرصتی برای یادگیری استفاده می‌کنید. تمام تلاش خود را برای سرپوش گذاشتن به اشتباهات خود به کار می‌برید. تا حد ممکن موفقیت‌های خود را به اطلاع اطرافیان می‌رسانید. منتظر می‌مانید تا اطرافیان به دستاوردهایتان تبریک بگویند. پذیرش تعارفات تشکر با گفتن عباراتی چون:«متشکرم، من واقعا برای انجام این کار سخت تلاش کردم و خوشحالم که تلاش‌های مرا درک می‌کنید.» رد تعارفات تشکر با گفتن عباراتی چون: «من کاری نکردم، هرکسی می‌توانست این کار را انجام دهد.» همان‌گونه که در مثال‌های بالا مشاهده می‌شود، اعتماد به نفس پایین می‌تواند مخرب باشد و از فرد علامتی منفی به مخاطب ارسال کند. افراد با اعتماد به نفس عموما مثبت‌تر هستند و به خود و توانایی‌هایشان باور دارند. باکسب اعتماد به نفس، خودباوری و عزت نفس نیز در افراد شکل می‌گیرد. حس خودباوری، در ما زمانی ایجاد می‌شود که مهارت‌های مورد نیاز برای رسیدن به اهدافمان را به دست آورده باشیم. خودباوری موجب می‌شود افراد در هنگام بروز چالش‌ها، آمادگی بیشتری داشته و از خود مقاومت بیشتری نشان دهند. عزت نفس نیز به عنوان یک مولفه تشکیل‌دهنده اعتماد به نفس به معنای حفظ ارزش برای خود و اینکه به خود برای داشتن یک زندگی شاد و موفق حق بدهیم، به شمار می‌آید. برخی افراد بر این باورند که اعتماد به نفس با تفکر مثبت ساخته می‌شود؛ اما به موازات اهمیت تفکر مثبت، بهبود شایستگی‌ها نقش اساسی در افزایش اعتماد به نفس دارد. ابزار اعتماد به نفس خود را بسازید؛ خبر بد اینکه ساختن اعتماد به نفس هیچ راه‌حل پنج دقیقه‌ای ندارد! اما خبر خوش اینکه با تمرکز و تصمیم جدی، اعتماد به نفس به راحتی قابل حصول است. خبر بهتر اینکه با کسب اعتماد به نفس، موفقیت خود را تضمین می‌کنید و مهم‌تر از همه اینکه اگر اعتماد به نفس واقعی باشد، کسی نمی‌تواند آن را از شما جدا کند. در این نوشتار، بااستعاره اعتماد به نفس به طی یک سفر سه گام برای کسب این ابزار معرفی خواهد شد: گام اول- خود را برای سفر مهم کسب اعتمادبه نفس آماده کنید؛ برای شروع این سفر، باید مشخص کنید در چه سطحی از اعتماد به نفس هستید و به چه نقطه و جایگاهی می‌خواهید برسید و پس از آن تا پایان سفر متعهد و ثابت قدم بمانید. برای آماده شدن طی این سفر این پنج کار را انجام دهید: آنچه تاکنون به دست آورده‌اید، مرور کنید؛ به دستاوردهای مهم زندگی خود نگاهی بیندازید و فهرست ۱۰ دستاورد مهم‌تان را تهیه کنید. بعد از تهیه این فهرست، آن را در یک پوشه در دسترس قرار دهید و هرهفته از مرور دستاوردهای خود لذت ببرید. به نقاط قوت خود فکرکنید. با استفاده از تکنیک SWOT شخصی(که قبلا در همین ستون معرفی شد)، نقاط قوت خود را مشخص کنید. باید علاوه بر مرور نقاط ضعف، تهدیدها و فرصت‌ها و تهیه راهبردهایی بر اساس همین ورودی‌ها، بتوانید از فکر کردن به نقاط قوت خود احساس خوبی به دست آورید. به اینکه چه چیزی برای شما مهم است و به کجا می‌خواهید برسید، فکر کنید. تعیین و دستیابی به اهداف، کلید این بخش است و اعتماد به نفس واقعی از این راه به دست می‌آید. هدف‌گذاری فرآیندی برای تعیین اهداف و اندازه‌گیری میزان تحقق آن است (در همین ستون چند ابزار برای آن معرفی خواهد شد.). ذهن خود را مدیریت کنید. یادبگیرید افکار منفی را از ذهن خود دور کنید. ابزار تفکر مثبت در این ستون معرفی خواهد شد. به موفقیت خود در این سفر متعهد باشید. برای شروع این سفر، شک و تردیدی به خود راه ندهید. اگر ابهامی دارید، با آرامش و عقلانیت، آن‌را موشکافی و برطرف کنید. باید ریسک‌های این سفر را به حداقل برسانید. گام دوم- خود را با مسیر اعتماد به نفس تطبیق دهید. شروع سفر هرچند آرام، اما باید در مسیر یک هدف باشد. با انجام کارهای صحیح و کسب موفقیت‌های کوچک و آسان خود را در مسیر موفقیت قرار دهید و ساختن اعتماد به نفس را از همین جا آغاز کنید. سعی کنید دانش مورد نیاز مسیر موفقیت را به دست آورید. در انجام کارها‌ ایده‌آل‌گرا نباشید. هدف‌های کوچک تعیین کنید و حتما به آنها برسید. در این مسیر همیشه تفکر مثبت داشته باشید. گام سوم- برای موفقیت شتاب کنید. در این مرحله احساس اعتماد به نفس دارید. اکنون زمان هدف‌گذاری‌های بزرگ‌تر و زمان بهره‌برداری از اعتماد به نفس است. فراموش نکنید که بدون اعتماد به نفس در زندگی، مانند جنگجویی هستید که بدون اسلحه به میدان جنگ رفته است! *عضو هیات رییسه کمیته تخصصی توسعه-انجمن مدیریت منابع انسانی ایران (azaminejad@gmail.com)

اعتماد به نفس ابزار آمادگی برای موفقیت