فنلاند، سرزمین معماری چوبی

دو سوم اراضی فنلاند از جنگل پوشیده شده است. چوب در واقع سمبل این کشور است. بعضی از معماران این کشور را سرزمین معماری چوبی لقب داده‌اند. با افزایش کاربرد چوب در معماری، چوب و الوارهای چوبی، عصر رنسانس خود را به عنوان مصالح معماری می‌گذارنند. امروزه معماران به کاربرد چوب در ساخت ساختمان‌های خود بسیار اهمیت می‌دهند چرا که چوب علاوه بر برخورداری از زیبایی و اصالت و انعطاف‌پذیری در مقایسه با بسیاری از مصالح، هزینه کمتری در بر دارد و مجموع این عوامل ارزش آن را بیش از پیش روشن می‌کند.

در فنلاند از طرح‌های معماری که چوب در آنها بیشتر به کار رفته باشد، بیشتر لذت می‌برند در واقع چوب به نوعی ارتباط ما را با طبیعت برقرار می‌کند. بر خلاف سنگ، شیشه و آجر که به نظر می‌رسد شکل و قالب مشخصی دارند، چوب امکان تغییر شکل پیدا کردن و ایجاد تنوع را برای معماران فراهم می‌کند. همین امر توجه معماران را به استفاده هر چه بیشتر از چوب جلب کرده است. بسیاری از محققان معتقدند که با گذشت زمان ارزش چوب بیشتر خواهد شد. کاربرد چوب از هر نظر مقرون به صرفه بوده و ضایعات به دنبال ندارد. در بین کشورهای دنیا فنلاند، معماری چوبی را بیش از دیگران مورد استفاده قرار داده است. در دپارتمان معماری (TKK) این کشور برنامه یک ساله‌ای در مورد چوب و معماری چوبی تنظیم شده است که در آن ویژگی‌های زیست‌شناختی، فنی و معماری چوب مورد بررسی قرار گرفته است. چرخه کامل چوب از زمان حیاتش در قالب یک درخت در جنگل تا زمانی که به صورت الوار در ساخت خانه‌ها و یا تزئینات داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد، دنبال شده است. در فنلاند از چوب به عنوان یکی از مصالح ساختمان‌سازی در ساخت ابنیه مسکونی و اداری استفاده می‌شود. معماران چوب را در قالب سبک‌های سنتی یا به صورت ورقه‌ورقه شده یا نوع‌های متفاوت دیگر به کار می‌برند.

موزه «فینیش» در فنلاند چندی پیش نمایشگاهی با عنوان «از چوب تا معماری» برگزار کرد که در آن ساختمان‌هایی که عمده مصالح آن‌ها از چوب تشکیل شده بودند به نمایش گذاشته شدند.

شاید به این دلیل که دو سوم اراضی فنلاند از جنگل پوشیده شده است، معماران این کشور قصد دارند تا با بهره‌گیری هر چه بیشتر از این ماده طبیعی بین مصنوعات خود و محیط پیرامون ارتباط نزدیک برقرار کنند.

در کشور فنلاند استفاده از چوب به عنوان ماده اصلی در ساختمان‌سازی بیشتر از مواد دیگر نظیر سنگ مقرون به صرفه است، چرا که چوب ماده‌ای احیاپذیر است که شرایط جغرافیایی این سرزمین دسترسی مصرف‌کنندگان به این ماده را تامین می‌کند.

البته آجر و سنگ نیز در ساخت بناها در این کشور مورد استفاده قرار می‌گیرند ولی شاید در دسترس بودن چوب و ارزان بودن و تبدیل‌پذیری آن به اشکال مختلف، کاربرد آن را بیش از پیش افزایش داده است. البته در کشور فنلاند در طول ۴۰ سال گذشته مصرف چوب کاهش یافته است ولی معماران این کشور سعی دارند تا با به کارگیری روش‌های نوینی در بهره‌برداری از چوب توجه همگان را به ارزش جاودانه این ماده طبیعی جلب کنند.

منبع: مرکز عمران ایران (به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی شهرسازی و معماری)