در پی‌درج گزارشی درباره تنگناهای حقوقی اعمال نظارت بر «طرح جامع جدید شهر تهران» از سوی مشاور شهردار که در تاریخ ۲۲ خردادماه ۸۶ در این صفحه منتشر شد، مهندس حبیب‌اللهیان، معاون سابق شهرسازی و معماری شهرداری تهران به برخی از چالش‌ها و معضلات مطرح شده به نوعی پاسخ گفته است که اظهارات وی در پی می‌آید: بررسی طرح جامع شهر تهران از اوایل بهمن ماه سال ۸۵ آغاز شده است و تا پایان این‌ماه به تصویب شورای عالی شهر‌سازی می‌رسد.

به گزارش روابط عمومی شهرداری مهندس جلیل حبیب‌اللهیان، معاون اسبق شهر‌سازی و معماری شهرداری تهران، به تشریح فعالیت‌های صورت گرفته در رابطه با طرح جامع و تفضیلی شهر تهران پرداخت و گفت: این طرح پس از تایید شورای اسلامی شهر به وزارت مسکن منتقل شد و در کمیته فنی شورایاری و شهر‌سازی، در کار‌گروه معماری و شهر‌سازی و در شورای توسعه و برنامه‌ریزی استان تهران، در ۱۶‌جلسه مشترک مورد بررسی قرار گرفت.

حبیب‌اللهیان در ادامه گفت: در نهایت این طرح علاوه بر تایید شورای شهر به تایید شورای توسعه و برنامه‌ریزی استان تهران و کمیته فنی شورای عالی رسید و گزارش هر سه مرجع به شورای عالی شهر‌سازی ارائه شد و از بهمن‌ماه سال ۸۴ این طرح در شورای‌عالی شهرسازی در حال بررسی است.

وی با بیان اینکه اجرای طرح جامع برای تهران که در طرح تفصیلی تجلی پیدا کرده، در مدت زمان کوتاهی ممکن نیست، اظهار کرد: برای آماده‌سازی و عملیاتی شدن طرح تفصیلی در تهران که ۳۰‌سال بدون برنامه و سلیقه‌ای اداره شده است، باید آموزش و اقداماتی را انجام داد که خوشبختانه همه‌این فعالیت‌ها و زمان‌بندی آن نیز با جزئیات تا پایان سال ۸۶ پیش‌بینی شده است.

حبیب‌اللهیان از عملیاتی شدن طرح تفصیلی در همه مناطق تهران تا پایان سال جاری خبر داد و افزود: تا پایان سال ۸۶ طرح جامع در مناطق ۲۲‌گانه تهران عملیاتی می‌شود و در سه ماهه پایانی سال به صورت آزمایشی به بهره‌برداری می‌رسد که امیدواریم در نهایت رسما از ابتدای سال ۸۷،این سند حرف آخر را برای هرگونه مداخله در شهر بزند.

حبیب‌اللهیان با بیان اینکه اساسا کار شهرسازی و برنامه‌ریزی دیر‌بازده است و نمود فیزیکی و عینی آن در شهر دیر ظاهر می‌شود، اظهار کرد: کارهای شهرسازی و هر نوع کاری که با برنامه‌ریزی سرو کار داشته باشد، پنهان است و حداقل پنج سال طول می‌کشد تا اثرش نمایان شود. امیدواریم با اجرای این طرح که سندی است که در مورد آن فکر شده و به شرطی که توسط شهرداری در آینده کنار گذاشته نشود و شهری آبرومند و در شان مردم کشور ساخته و زمینه رفاه و آسایش آنان فراهم شود‌.

حبیب‌اللهیان از در اختیار گذاشتن طرح تفصیلی تهران از طریق سیستم GIS خبرداد و گفت: قصد داریم از طریق سیستم GIS طرح تفصیلی را در اختیار مردم بگذاریم تا مردم از خانه خود بتوانند وضعیت منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنند و یا وضعیت سایر مناطقی که می‌خواهند از آن مطلع باشند را دریابند. با این امکان مردم قادر خواهند بود از شهرشان مراقبت کنند، نسبت به آن حساس شوند و به‌این ترتیب مراقب فعالیت مدیران شهری نیز هستند تا از آن تخلف نکنند‌.

عوارض شهرداری نیازمند تجدیدنظر

معاون سابق شهرسازی و معماری شهرداری تهران اظهار کرد: در شهر علاوه بر ساختمان‌های مسکونی، ده‌ها عملکرد دیگر نیز باید وجود داشته باشد که مردم برای استفاده از آن حاضرند پول بدهند و این کار اشتباهی است که فقط درآمد شهر از ساختمان‌های مسکونی تامین شود.

حبیب‌اللهیان با بیان اینکه موضوع عوارض یکی از مهم‌ترین مسائل در شهرداری‌های کشور است که نیازمند تجدید نظر اساسی در آن هستیم افزود: سال‌های سال شهرداری، دولتی اداره می‌شد و هیچ وقت مانند سایر کشورها که سال‌ها است تجربه غیر دولتی شدن دارند عمل نکرده‌ایم. در طول این سال‌ها مردم باور می‌کردند که شهرداری دولتی است و آن را بخشی از دولت می‌دانستند، در صورتی که شهرداری و دولت در ماهیت کار با هم تفاوت دارند و شهرداری در عمل نیازمند به مشارکت و تعامل با مردم است.

معاون سابق شهر‌سازی و معماری شهرداری تهران در ادامه با انتقاد از قطع یک‌باره کمک دولت به شهرداری اظهار کرد: نباید قبل از اینکه مدیریت شهری را از دولتی بودن به مردمی بودن تبدیل و اعتماد مردم را جلب و آنها را در هزینه شهر مشارکت می‌دادیم، کمک دولت را به شهرداری قطع می‌کردیم. بهتر بود تا با یک نظام منطقی، به تدریج درآمد شهر را از خودش می‌گرفتیم و خرج خودش می‌کردیم تا این مشکلات به وجود نمی‌آمد.

حبیب‌اللهیان فروش تراکم و به تعبیری فروش شهر را سرآغاز بدبختی تهران عنوان کرد و گفت: با این کار مالکان ساختمان‌های مسکونی تعیین می‌کردند که در شهر چه بسازند و کجا بسازند. شهرداری نیز چون به پول احتیاج داشت، بدون هیچ ممانعتی هر پیشنهادی از سوی آنان را می‌پذیرفت و به ‌این ترتیب شهر بر اساس سلائق معدودی افراد و سرمایه‌دارانی اندک به ‌این شکل درآمد.

معاون سابق شهر‌سازی و معماری شهرداری تهران در ادامه اظهار کرد: نتیجه همه ‌این کارهای نادرست این بود که به جای رشد عوارض، فروش تراکم جایگزین شد.

به گفته حبیب‌اللهیان،این نظام اخذ عوارض شهر برای اداره شهر از اساس و پایه اشتباه بود و در حال حاضر نیازمند اصلاح است و در طرح جامع و تفضیلی به‌این موضوع نیز حداقل در حد راهبرد و پیشنهاد اشاره شده است و قطعا نیازمند مصوبه شورای شهر، لایحه و اصلاح خواهد بود.

حبیب‌اللهیان در ادامه گفت: در طرح جامع تهران از این پس اجازه ساخت‌وساز بدون برنامه داده نمی‌شود و توسعه ساخت و ساز با برنامه‌ریزی مشخص انجام می‌شود.

حبیب‌اللهیان با تاکید بر اینکه نیازمند یک تجدید نظر اساسی در نظام اخذ عوارض هستیم افزود: نظام درآمد و نظام هزینه شهر نیز باید در این راستا اصلاح شود تا درآمد به دست آمده به هدر نرود با این هدف در طرح جامع و تفضیلی به اصلاح نظام مالیه شهر نیز توجه شده است.

نمای خوب ساختمان‌ها تشویق می‌شوند

حبیب‌اللهیان در ادامه اظهار کرد: سال گذشته وبا تصویب شورای شهر قرار شد تا سازندگان نماهای خوب ساختمان‌ها تشویق شوند که ‌این کار با آغاز صدور پروانه نما در آینده برای ساختمان‌ها انشا‌ا... عملیاتی می‌شود.

معاون سابق شهر‌سازی و معماری شهرداری تهران با اعلام این خبر گفت: در اسناد طرح‌های جامع و تفصیلی برای به دست آوردن ضوابط، طراحی و سیمای شهری چند مشاور گرفته شده است که ‌این ضوابط هرچه زودتر آماده شود و قصد داریم نمای ساختمان‌ها را از طریق صدور پروانه کنترل کنیم.

وی با بیان اینکه در حال حاضر پروانه ساختمان‌ها فقط در زمینه ارتفاع، سطح اشغال، تراکم و کاربری است افزود: در ساخت ساختمان‌ها، نما به صورت سلیقه‌ای اجرا می‌شود که ‌این مساله از نواقص جدی در فرآیند صدور پروانه و نظام فعلی ساخت و ساز است.

حبیب‌اللهیان در ادامه اظهار کرد: هم اکنون با ضوابطی که شاخص‌هایش در حال آماده‌سازی است، قصد داریم تا نماها را دارای هویت کنیم و به‌این ترتیب به سمت هویت شهری و فضای شهری برویم.

معاون سابق شهر‌سازی و معماری شهرداری تهران با اشاره به جزئیات اجرای این طرح اظهار کرد: در این کار به هیچ عنوان نمای یکسان برای ساختمان‌ها تعریف نشده است و مالکان ساختمان‌ها پس از گرفتن پروانه ساخت و انجام کارها، در مقطعی از دوره ساخت ساختمان، طرح نما را برای بررسی آورده و پس از تایید پروانه دریافت کنند. برای تشویق نماهای مناسب نیز سال گذشته شورای اسلامی شهر تهران مصوبه‌ای را تصویب کرده همزمان، این مصوبه نیز اجرا می‌شود.

طرح حریم شهر تهران تصویب شد

معاون سابق شهرسازی و معماری شهرداری تهران از تصویب طرح حریم تهران خبر داد و اظهار امیدواری کرد که با اجرایی شدن این طرح، مسائل و مشکلات حریم شهر تهران حل خواهد شد.

حبیب‌اللهیان افزود: این طرح سند ارزشمندی بود که موفق شدیم در شورای شهر به تصویب رسانده و با یک برخورد عالی از سوی شورای عالی شهر‌سازی و به ویژه وزارت کشور، طرح حریم شهر تهران به تصویب شورای عالی شهر‌سازی نیز رسید.

این سند فقط مربوط به حریم شهر تهران نیست و حریم همه سکونت گاه‌های در حوزه منطقه‌ای شهر تهران را تحت پوشش قرار می‌دهد. مدیریت و نظارت بر حریم که از موارد مورد نیاز این طرح بود، در شورای عالی به تصویب رسیده است و می‌توان این سند را یکی از افتخارات شهرداری در زیر مجموعه سند طرح جامع تهران دانست.

معاون سابق شهر‌سازی و معماری شهرداری تهران از تصویب سند محدوده تهران نیز خبر داد و افزود: در حال حاضر سند محدوده تهران نیز به تصویب رسیده و در منطقه شمال تهران در حال پیاده سازی است.

حبیب‌اللهیان اقدامات صورت گرفته در زمینه عملیاتی شدن محدوده تهران را با توجه به‌ اینکه طرح جامع تهران هنوز به پایان نرسیده است و خط محدوده شهر تهران در حال پیاده سازی است، دستاورد بزرگی دانست که همه برنامه‌ریزی‌های لازم برای آن انجام شده است.