«دنیای اقتصاد» بررسی کرد
پنج ضلعی عبور ایران از تحریم نفت
به گزارش «دنیای اقتصاد» در حال حاضر چند عامل مهم در مورد کشورمان صادق است که از توفیق چشمگیر کشور در آینده‌ای نه چندان دور حکایت دارد. به اجمال مهم‌ترین این موضوعات عبارتند از: تمایل شرکت‌های غربی برای حضور در برنامه‌های توسعه‌ای صنعت نفت که این مهم به تجمیع فرآیند سرمایه‌گذاری در بخش نفت و ایجاد فرصت‌های جدید رونق میادین ناشناخته یا میادین موجودی که به مرحله بهره‌برداری نرسیده‌اند، منتهی خواهد شد.
موضوع دیگر بهبود بازاریابی و رونق فروش نفت خام در بازارهای جهانی است. این موضوع که با استقبال قابل توجه کشورهای خریدار نفت همراه بوده به سرعت به روند فروش نفت کمک شایانی کرده و باعث شده میزان فروش نفت کشورمان به یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز برسد. مطالعه روندهای چند ماه گذشته نشان می‌دهد ورود کشورهای اروپایی و تقویت فروش نفت به مشتریان آسیایی ایران موضوعاتی هستند که بدون ایجاد تغییری جدی در ترکیب و تعادل موجود بین عرضه‌کنندگان و خریداران نفت به تقویت فروش نفت ایران منتهی شده است. به عبارتی ساده‌تر ایران بدون آنکه سهمیه‌های غصب شده خود را بازپس گرفته باشد یا به مازاد عرضه جدید در بازار نفت دامن زده باشد تنها بر اساس ظرفیت‌های ناشی از تقاضای جدید توانسته نفت خود را به بازار بفرستد و این همان موضوعی است که وزیر نفت و همکاران وی تلاش می‌کردند جهان را بر اساس آن تفهیم کنند.مهدی عسلی، مدیرکل امور اوپک و ارتباط با مجامع وزارت نفت پیش از این در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» بر این نکته تاکید کرده بود که فروش نفت اضافی ایران می‌تواند از محل ظرفیت‌های جدید تقاضا صورت بگیرد و این مساله بدون اثرگذاری بر بازار جهانی نفت به رونق نفتی ایران منجر می‌شود. مسأله بعدی تمایل شرکت‌های بیمه برای بیمه نفتکش‌های جمهوری اسلامی ایران و افزایش ضریب امنیت فروش نفت کشورمان است که بعد از رفع تحریم‌های حمل‌ونقل از یک طرف و برطرف شدن مشکلات جدی در حوزه‌های بیمه حمل و نقل شاهد آن هستیم.
تقویت مراودات مالی با کشورهای خریدار نفت ایران مسأله دیگری است که می‌تواند به ارتقای توان صادراتی نفت ایران منجر شود و بر همین اساس نیز شرکت‌ها و کشورهای بدهکار نفتی ایران توانسته‌اند بدهی‌های خود را عمدتا به کشور پرداخت کنند و نگرانی‌ها برای فروش نفت جدید به حداقل برسد. مسأله دیگر بازبینی در روش‌ها است. جمهوری اسلامی ایران در دوره جدید مدیریت کلان وزارت نفت شاهد تغییر در قراردادهای نفتی و بهبود آنها است که به اقرار سرمایه‌گذاران جهانی این تغییرات علاوه بر آنکه یک الزام برای صنعت نفت ما محسوب می‌شود راه‌های جدیدی را نیز برای حضور مطمئن‌تر سرمایه‌های جهانی فراهم خواهد ساخت.
نهاوندیان نیز در جلسه هفته گذشته خود در لندن با تاکید بر این نکته که ایران در تلاش است تا ظرفیت‌های نفتی خود را تقویت کند اعلام کرد در این مسیر قراردادهای نفتی را اصلاح کرده است. این در حالی است که در داخل همچنان برخی انتقادات که اغلب آنها بیش از این پاسخ داده شده به قوت خود باقی است. نهاوندیان در این کنفرانس با اشاره به اینکه نظرات متفاوتی در رابطه با قراردادهای نفتی وجود دارد اعلام کرد که دولت آمادگی آن را دارد تا با توجه به این نظرات مسیر اصلاحی را بردارد. با این حال آنطور که سی‌ان‌بی‌سی نوشته ایران آمادگی آن را دارد تا درهای اقتصاد و نفت خود را به روی سرمایه‌گذاران بگشاید. بر اساس این گزارش آنطور که نهاوندیان اعلام کرده لیستی از فرصت‌های موجود در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی فراهم شده که برای سرمایه‌گذاران خارجی جذاب خواهد بود.
در این میان اما برخی نگرانی‌ها نیز ازسوی سرمایه‌گذاران خارجی مطرح می‌شود. آنطور که سی‌ان‌بی‌سی مطرح می‌کند سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور در ایران باید زمینه‌های شفافی را در صنعت نفت و قراردادها داشته باشند و مادامی که قراردادهای نفتی با تاخیر به تصویب مجلس و اصلاح دولت و... برسند، پروسه حضور سرمایه‌گذار خارجی در صنعت نفت ایران نیز طولانی خواهد شد. انتقاد کارشناسان و به‌خصوص حقوقدانان به روند طولانی رسیدگی به تصمیمات مهم در همین راستا قابل تعبیر و تفسیر است. به‌عنوان نمونه هنوز موضوع قراردادهای نفتی که چند ماه قبل در کنفرانسی در تهران برای سرمایه‌گذاران و شرکت‌های داخلی و خارجی تبیین شد، به نتیجه نرسیده و به نظر می‌رسد بررسی مفاد آن به پس از روی کار آمدن مجلس جدید موکول شود که همین امر به تاخیر در ورود سرمایه‌گذاران منتهی خواهد شد. این در شرایطی است که آنطور که تحلیلگران نفتی معتقدند در عمل و در نتیجه شاهد توفیقاتی که اعلام می‌شود، نیستیم. به بیانی ساده‌تر آنطور که در سال‌های گذشته در مورد ارتقای توان صنعت نفت طی دوره تحریم‌ها شنیده‌ایم، کشور با روند نزولی تولید و صادرات مواجه شده است که این موضوع نشان
می‌دهد به‌رغم همه شعارها در نتیجه پیشرفتی در صنعت نفت نداشته‌ایم و به این ترتیب کارنامه‌منفی نفتی ایران در 5 سال گذشته نشان دهنده آن است که ما بیش از آنکه موفقیتی کسب کنیم فرصت‌های زیادی را از دست داده‌ایم. به گزارش «دنیای اقتصاد» مهم‌ترین فرصت‌هایی که در این مدت از دست داده‌ایم عبارت بودند از بازارهای نفت، روش‌ها و فرآیندهای جدید تولید نفت، کاهش شدید در تولید، ضعف تشکیل سرمایه در صنعت نفت ایران، افت توان بهره‌برداری از میادین مشترک و عبور شرکا از استانداردهای مجاز استخراج و فروش نفت و گاز و... که همگی این موضوعات نشان می‌دهند ایران در سال‌های تحریم نتوانسته در برابر فرصت‌هایی که از دست داده چیز زیادی کسب کند و این موضوع بر ضرورت عبور دولت یازدهم از چالش‌های صنعت نفت تاکید دارد.
توسعه صنعت نفت و گاز و بخش‌های مرتبط با آن به‌خصوص بخش پتروشیمی فرصت‌های نابی را برای اقتصاد ایران به همراه خواهد داشت. اولا باید گفت شرکت‌های خارجی سرمایه‌گذار و سازندگان آنها کمتر بازاری مانند بازار ایران پیدا می‌کنند که دارای مزایای بزرگی از قبیل دسترسی به آب‌های آزاد، موقعیت استراتژیک، خوراک در دسترس و نیروی کار مجرب و ارزان باشد. سودی که نصیب یک سرمایه‌گذار در ایران می‌شود به مراتب بیشتر از نقاط دیگر دنیاست چرا‌که پرداخت مالیات به نسبت نقاط دیگر دنیا ناچیز است. در سال‌های تحریم آنچه باعث کاهش سرعت توسعه شد نبود فاینانس‌های لازم در زمینه سرمایه‌گذاری بود و با برداشته شدن تحریم‌ها و روند خصوصی‌سازی توسعه به نسبت سال‌های قبل با سرعت بالاتری صورت خواهد گرفت و ما می‌توانیم عقب‌ماندگی صنایع نفت، گاز و پتروشیمی را جبران کنیم.
ارسال نظر