گروه نفت و پتروشیمی - حمزه بهادیوند چگینی: از آن زمان که دولت با ضرب الاجل بخشنامه‌ای و بدون توجه به آخر و عاقبت تصمیماتی که در حوزه بازار می‌گیرد، به توقف صادرات محصولات پتروشیمی در کشور، حتی محصولات نهایی پایه پتروشیمی مانند کالاهای پلاستیکی اقدام کرد تا به روزهای اخیر که همچنان صادرات به صورت بسیار محدود صورت می‌گیرد و تا به الان که برخی شرکت‌های مهم در نتیجه تصمیمات خصمانه ایالات متحده با محدودیت‌های بیشتری رو‌به‌رو شده‌اند، راه‌های بین‌المللی این بخش مهم تولیدی کشور تنگ‌تر شده است. قصد بر آن نیست که مته به خشخاش تحریم‌ها گذاشته یا صرفا به صادرات و بازارهای بین‌المللی بپردازیم، اما یک بار دیگر تاکید بر این نکته ضرورت دارد که بخش پتروشیمی کشور نیازمند حمایت بیشتر دولت است و این موضوع از آن جهت که در شرایط موجود بسترهای تورمی در این صنعت وجود دارد و از طرفی هنوز برخی تهدیدها در کشور از بعد افزایش قیمت خوراک و کاهش حاشیه‌های سود وجود دارد، مهم است. به عقیده مهدوی، رییس انجمن صنفی کارفرمایان پتروشیمی کشور، پس از تصمیماتی که به هر حال توانست به تنظیم بازار داخلی منجر شود، سیاست‌هایی که بتواند توازن صادرات و واردات را برقرار کند ثابت نماند، به طوری که در کنار کاهش صادرات محصولات در این بخش، کسی به واردات و مشکلات مرتبط با آن توجهی نکرد، این در حالی است که واردات به دلیل قیمت بالای ارز به شدت افت کرده و صادرات نیز به دلایل متعددی از دست رفته است. به عقیده دکتر مهدوی، بازارهای صادراتی به سرعت کاهش یافته، در حالی که کار بسیار سختی است که بتوان بازاری را که از دست می‌رود به راحتی به دست آورد، در حالی که در سال گذشته برخی بازارها از قبیل بازار موکت هند که در اختیار کشور ما قرار داشت به دلیل همین ممنوعیت‌های صادراتی به ترکیه واگذار شد. یا در همان زمان بیش از یک میلیون تن پلی اتیلن مازاد در کشور داشتیم که صادر می‌کردیم، اما ممنوع شد و بازارهای بین‌المللی ما دچار مشکل شدند. رییس انجمن صنفی کارفرمایان پتروشیمی کشور در عین حال با اشاره به بازارهای داخلی این صنعت معتقد است در حال حاضر مشکلات تنظیم بازار داخل برطرف شده است، به طوری که اگر تولید یک محصول خاصی که در کشور مورد نیاز است با مشکل مواجه شود، از ظرفیت‌های سایر واحدها در این زمینه استفاده می‌شود و به علاوه در حال حاضر اولویت با بازارهای داخلی است و پس از آن که نیاز داخل در بورس برطرف می‌شود، مازاد کالا به خارج صادر می‌گردد. بر این اساس اگر واردات به مشکلاتی برخورده است، تولیدات داخلی خیلی راحت جایگزین شده است. به گفته دکتر مهدوی، سال گذشته اگر صادرات کاهش یافت، دلیل اصلی آن بود که بخش عمده تولید داخل را در بازارهای داخلی به فروش رساندیم. در عین حال برخی واحدهای تولیدی وارد مدار شده‌اند که برای ادامه فعالیت خود نیازمند تولیدات داخلی‌اند، به عنوان مثال اتیلن از کاویان وارد پلیمر کرمانشاه شد یا شازند اراک پروپیلن تولید کرد و واحدهای پلی پروپیلن از تولیدات آن استفاده کردند و از این منظر کسری‌های ناشی از افزایش قیمت ارز و واردات تا حدی برطرف شد. مهدوی معتقد است مشکلات کنونی صنعت پتروشیمی از بعد تامین قطعات و کاتالیست‌ها است، اما به هر شکل ممکن این مشکل برطرف می‌شود و مواد مورد نیاز صنعت تامین می‌گردد. پتروشیمی اما در کشور ما از مزیت خوراک برخوردار است و از این نظر مزیت رقابتی دارد. به عقیده وی، کشور ما از بعد تامین خوراک مورد نیاز پتروشیمی جایگاه اول جهان را دارد؛ چراکه تنوع خوراک در کشور وجود دارد و این موضوعی است که ما را پیشتاز کشورهای صاحب تولید پتروشیمی قرار می‌دهد. مهدوی در این مورد به منابع عظیم گازی کشور به اسناد توسعه‌ای و برنامه‌های توسعه اقتصادی کشور اشاره کرده و می‌گوید، اگر قرار است بر اساس اسناد موجود جلوی خام فروشی نفت را در کشور بگیریم، آیا نباید شرایط را برای تبدیل آن به ارزش افزوده فراهم کنیم؟ ما در حال حاضر تنها ۵ درصد از گاز و زیر ۱۰ درصد از منابع هیدروکربوری کشور را استفاده کرده‌ایم و به جایگاه کنونی در منطقه رسیده‌ایم، در حالی که اگر از ۳۰ درصد این منابع استفاده کنیم قادر به خلق مزیت‌های بی‌نظیری در صنعت خواهیم شد که تا ۷۵ درصد نیاز کشور را تامین خواهیم کرد. اما متاسفانه تصمیماتی که جامع نگر نیستند باعث جلوگیری از این مزیت و فرصت شده است، چراکه سهم ۵/۱۴ درصدی وزارت نفت از فروش نفت و گاز باعث شده است افزایش نرخ خوراک به عنوان منبع درآمد مجموعه نفت کشور تلقی شود و در نتیجه تمام موضوعاتی که به عنوان راهکارهای توسعه صنعت پتروشیمی از این محل مورد بحث است بی‌اهمیت باقی بماند؛ چراکه دولت به فکر جیب خود است نه به فکر صنعت! به گفته دکتر مهدوی اگر دولت به فکر صنعت پتروشیمی بود نباید قیمت خوراک ما از قیمت‌های منطقه خلیج‌‌فارس و شمال آفریقا بالاتر می‌رفت و این اتفاقی است که الان افتاده است. این در حالی است که هیچ مزیت دیگری در کشور ما برای این صنعت جز خوراک ارزان قیمت وجود ندارد. قیمت سرمایه در کشور بالا است، سهم بیمه و مالیات و دستمزدهای فزاینده و... همگی مواردی است که قیمت را به خودی خود با افزایش مواجه می‌کند، حال که مزیت تولید هم از تولیدکننده سلب می‌شود چه انگیزه‌ای برای سرمایه گذاری‌های جدید یا تولید باقی است؟ این در حالی است که طبق بند ب تبصره یک ماده یک قانون هدفمندی یارانه‌ها قرار بود قیمت خوراک برای ۱۰ سال ثابت باقی بماند، اما هنوز دو سال نگذشته اولین تغییر شروع شده است. شما به عربستان دقت کنید تا ۲۰۲۰ قیمت خوراک گاز معلوم است و سرمایه گذار می‌داند چه برنامه‌ریزی باید بکند، در حالی که در کشور ما قوانین دائما یا تغییر می‌کنند یا اجرا نمی‌شوند. این در حالی است که معاون وزیر نفت و رییس شرکت ملی صنایع پتروشیمی در گفت‌وگو با «شانا» با بیان این‌که چند سالی است به دلیل رجحانی که خوراک‌های گازی دارند، سرمایه گذاران به سمت خوراک‌های گازی می‌روند، گفت: تلاش می‌کنیم که نرخ خوراک‌ مایع کاهش یابد. وی معتقد است: هر گونه تصمیم گیری در مورد خوراک با بودن یا نبودن و حیات صنعت پتروشیمی ایران عجین است. خوراک‌های مایع از قبیل نفتا، نفت سفید، میعانات گازی‌ که در عسلویه استحصال می‌شود، پلت فرمینگ و ... هستند که قیمت گذاری آنها براساس قانون به میزان ۹۵ درصد نرخ فوب خلیج فارس است. وی با اشاره به گروه دوم خوراک‌ها به نام خوراک‌های گازی گفت: خوراک‌های گازی شامل متان، اتان و گازهای غنی است که پتروشیمی خارک و پتروشیمی فارس نیز از گازهای غنی شده استفاده می‌کنند. بیات با انتقاد از بررسی قیمت خوراک در قانون هدفمندی یارانه‌ها معتقد است زمانی که لایحه هدفمندی‌ یارانه‌ها تنظیم و تدوین شد، کار کارشناسی درست و اصولی روی خوراک‌ها انجام نشده بود و در واقع ماهیت و محتوای قانون هدفمندی‌ یارانه‌ها حمایت از تولید است و صنعت پتروشیمی یک بخش تولیدکننده عمده در کشور ماست که معتقدیم در این مورد باید بازنگری شود. معاون وزیر نفت با اشاره به لزوم بازنگری در قیمت خوراک‌های مایع در راستای تشویق سرمایه گذاران و کاهش رقم ۹۵ درصد فوب خلیج فارس، اظهار کرد: باید به صورت متوسط قیمت خوراک‌های مایع روی ۹۰ درصد فوب خلیج‌فارس برگردد؛ چرا که هستند کشورهایی که قیمت خوراکشان از این مقدار هم کمتر باشد. قیمت خوراک گازی در سال جاری بیات با تاکید بر اینکه قیمت خوراک‌های گاز مشمول هدفمندی‌ یارانه‌ها شدند و یک مرتبه افزایش قیمت داشتند، گفت: تا شش ماهه اول سال قبل به دلیل تغییراتی که در برابری نرخ انواع ارزها با ریال رخ داد، نیاز به تجدیدنظر به وجود آمد که اخیرا ستاد تدابیر ویژه در مصوبه‌ای قیمتی را مشخص کرد که قیمت سال جاری است و باید دید که سال‌های بعد چگونه خواهد بود. مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران تصریح کرد: به دنبال این هستیم که لایحه‌ای تحت عنوان همسنگ‌سازی خوراک‌ها ارائه دهیم به گونه‌ای که برای سرمایه‌گذاری در حوزه پتروشیمی فرقی نداشته باشد که از خوراک گاز استفاده کند یا خوراک مایع. بیات یادآور شد: چند سالی است که به دلیل رجحانی که خوراک‌های گازی دارند سرمایه‌گذاران به سمت خوراک‌های گازی می‌روند اکنون خوراک بسیاری از طرح‌ها گازی است بنابراین باید در این زمینه تعادل به وجود آید. وی با اشاره به بحث کالاهای جایگزین در اقتصاد گفت: اگر همسنگ‌سازی ایجاد نکنیم، توسعه پتروشیمی موزون نخواهد بود و پرهیز از خام فروشی اتفاق نمی‌افتد؛ چون هم می‌توانیم در بخش هیدروکربن‌های مایع گرفتار خام فروشی شویم و هم در بخش هیدروکربن‌های گازی؛ هر دوی این خوراک‌ها خام هستند. مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران ادامه داد: ساختار درستی برای خوراک‌ها ایجاد می‌کنیم و امیدواریم دولت و مجلس هم از ما حمایت کنند. بیات با تاکید بر اینکه براساس شاخص اصلی بین ۵۰ تا ۸۵ درصد هزینه‌ واحدهای تولیدی پتروشیمی، هزینه خوراک‌ بها است، تصریح کرد: براساس شاخص تعریف شده توسط وزارت نفت، هر سرمایه‌گذاری می‌خواهد وارد حوزه پتروشیمی شود باید بتواند سود یا فایده اقتصادی بیشتری نسبت به سایر حوزه‌های اقتصادی ببرد. بنابراین در هدف‌گذاری خوراک‌ها به گونه‌ای اقدام می‌کنیم که هم شاخص مذکور حفظ شود و هم خوراک‌ها همسنگ شوند که تنوع محصولات را داشته باشیم. نمای بورس روز رقابت پتروشیمی‌ها گروه بنگاه‌ها- دومین روز رقابت برای خرید بلوک ۱۷ درصدی هلدینگ خلیج‌فارس مهمترین اتفاق گروه مواد شیمیایی در بازار دیروز بود. روز گذشته در حالی‌که بازار سهام رقابت بر سر بلوک هلدینگ خلیج‌فارس را در قیمت ۱۳ هزار و ۱۴۳ ریال شاهد بود اما روند معاملات این سهم با فشار عرضه سهامداران با صف فروش مواجه شد و همین امر بیشترین تاثیر منفی به میزان ۱۵۰ واحد را روی شاخص ایجاد کرد. در این روز به‌رغم روند منفی معاملات گروه شیمیایی همانند دیگر گروه‌های بازار سرمایه، پتروشیمی خارک و شازند روال مثبتی را در پیش گرفتند. در پتروشیمی شازند دو میلیون و ۵۸۳ هزار سهم به ارزش ۲۶ میلیارد و ۹۵۰ میلیون ریال معامله شد. اما در همین حال بیشتر نمادها نظیر پتروشیمی خراسان، پتروشیمی پردیس، صنایع شیمیایی ایران و ... با صف‌های خرید همراه بودند. گروه شیمیایی روز گذشته در مجموع شاهد معامله ۶/۳۵ میلیون سهم به ارزش ۳۰۶ میلیارد ریال بود.