اژدهای زرد در ایران می‌ماند

گروه نفت پتروشیمی، سید‌فواد نبوی- صنعت پتروشیمی ایران در چند سال گذشته با سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی توانسته به جایگاهی مطلوب در بازارهای بین‌المللی دست یابد. در چند سال گذشته سرمایه‌گذاران خارجی زیادی به حضور در طرح‌های پتروشیمی ایران علاقه نشان دادند و چینی‌ها بیش از دیگران شیفته حضور در کشورمان بوده‌اند. ایران و چین حدود ۲ سال قبل توافق کردند تا به ازای هر یک دلار پول نفت ایران که در بانک‌های چین ذخیره می‌شود، بانک‌های این کشور آسیایی معادل سه دلار فاینانس برای پروژه‌های مختلف عمرانی و صنعتی ایران با اولویت صنایع نفت، گاز و پتروشیمی اختصاص دهند. شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز با معرفی ۲۰ طرح نیمه تمام یا در دست ساخت طبق توافق قرار شد از فاینانس چینی‌ها بهره‌مند شود، اما به دلیل تحریم‌های غرب و کارشکنی خود چینی‌ها هنوز تفاهم نامه ایران و چین اجرایی نشده است. روز گذشته خبری منتشر شد که حاکی از آن بود که چینی‌ها فاینانس خود را با ایران به حالت تعلیق درآورده‌اند و ۲۰ طرح پتروشیمی معرفی شده باید به دنبال منابع جدید مالی باشند. اما در واکنش به این خبر وزارت نفت با رد خبر تعلیق فاینانس ٢٠ میلیاردی چین برای توسعه پروژه‌های صنعت پتروشیمی ایران اعلام کرد: فاینانس چینی‌ها برای توسعه پروژه‌های پتروشیمی منتفی نشده است. وزارت نفت دیروز اعلام کرد: فاینانس چین برای توسعه صنعت پتروشیمی یک تفاهم کلی بوده و بابت وجوهی است که ایران در آن کشور دارد و براساس آن توافق شده که چینی‌ها در صنعت پتروشیمی ایران مشارکت کنند، بنابراین هنوز توافق اجرایی صورت نگرفته که منتفی شود. در این میان باید این نکته را درنظر گرفت که با وجود جذاب بودن صنعت پتروشیمی برای سرمایه‌گذاران، افزون بر بد قولی‌های سرمایه‌گذاران خارجی به ویژه چینی‌ها، متاسفانه بانک‌ها و سرمایه‌گذاران داخلی نیز با چالش‌های زیادی مواجه هستند و وجود قوانین دست‌و‌پاگیر مانع حضور فعال در سرمایه‌گذاری طرح‌های پتروشیمی شده است.کارشناسان انرژی براین اعتقاد هستند که به علت مشکلات ناشی از تحریم باید بانک‌های ایرانی مشارکت فعال تری در توسعه صنعت پتروشیمی داشته باشندو مشارکت بیشتر بانک‌ها در طرح‌های توسعه‌ای پتروشیمی افزون بر سود‌آور بودن، مسیر توسعه کشور را هموارتر می‌کند. عباس شعری مقدم معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی چندی پیش با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی باید تقویت شود، گفت: سرمایه‌گذاری در صنعت ارزش‌آفرین پتروشیمی به عنوان یک صنعت رو به رشد و سودآور می‌تواند زمینه رابرای تحقق حماسه اقتصادی فراهم کند. وی ادامه داد: شرکت ملی صنایع پتروشیمی آماده همکاری با بانک‌ها برای مشارکت بیشتر در سرمایه‌گذاری است و امید است که با حمایت نظام بانکی بتوان طرح‌های توسعه‌ای را مطابق با برنامه زمان‌بندی به پایان رساند. شعری‌‌مقدم تصریح کرد: چندین طرح پتروشیمی در کشور با مشارکت بانک‌ها در حال اجرا است ولی برخی بانک‌ها متاسفانه همکاری لازم را به عمل نمی آورند که امیدواریم این بانک‌ها به تعهدهای خود عمل کرده و سرمایه‌گذاری‌های مصوب را محقق کنند. از سوی دیگر با توجه به اینکه پتروشیمی می‌تواند سبب دور شدن ایران از سیاست خام فروشی شودباید صنایع تکمیلی پتروشیمی نیز تقویت شود تا ارزش افزوده بیشتری عاید کشورگردد.در این میان وزارت نفت بارها اعلام کرده که سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی طرح‌های صنعت پتروشیمی ایران مورد حمایت قرار خواهند گرفت و از مشوق‌ها و حمایت‌های ویژه‌ای برخوردارخواهند شد.امروز صنعت پتروشیمی ایران نقش غیرقابل انکاری در اقتصاد کشور دارد و همزمان با تامین نیاز داخل در زمینه صادرات نیز عملکرد قابل قبولی در چند سال گذشته داشته است و در صورتی که بخش‌های میان دستی و تکمیلی نیز توسعه متوازنی داشته باشند ایران به عنوان یک قطب بزرگ پتروشیمی در سطح منطقه می‌تواند در عرصه بین‌المللی نیز حضوری پررنگ تر داشته باشد.اما نکته‌ای که در این میان باید از سوی متولیان امر در وزارت نفت مورد توجه قرار گیرد این است که می‌توان با تعامل و همکاری در فضای جدید سیاسی و اقتصادی کشور در جذب منابع مالی جدید از سوی سرمایه‌گذارن داخلی و به ویژه بانک‌ها بیش از گذشته امیدوار بود. از سوی دیگر سرمایه‌گذاران چینی نیز که بارها در پروژه‌های صنعت نفت مانند میدان نفتی آزادگان یا فاز ۱۱ پارس جنوبی بد قولی کرده‌اند نمی‌توانند شرکای قابل اعتمادی باشند. در طول ۵ سال گذشته با حضور کارشناسان چینی در تهران یا مدیران نفتی ایرانی در پکن مذاکرات فراوانی در مورد تامین منابع مالی، مسائل حقوقی و قراردادی در بسیاری از طرح‌های توسعه‌ای صنعت نفت انجام شده که این مذاکرات بدون کوچک‌ترین توافق جدیدی به پایان رسیده است و حال که چینی‌ها می‌خواهند با فاینانسی ۲۰ میلیارد دلاری در صنعت پتروشیمی ایران حضور یابند باید با یک دیپلماسی انرژی قاطع ازسوی وزارت کشورمان به تعهدات خود پایبند باشند.