گروه نفت و پتروشیمی - نسیم علایی: بازار جهانی نفت در حالی تعطیلات پایان هفته خود را به اتمام رساند که اختلاف قیمت نفت برنت و آمریکا در روزهای پایانی هفته کاهش یافت.
این موضوع به آن دلیل است که نفت برنت در آخرین روز هفته گذشته میلادی با کاهش۱۷/۱ دلاری روی قیمت ۶۹/۱۰۹ دلار تثبیت شد و نفت سبک آمریکا (WTI) در همان روز با ۴۲ سنت افزایش قیمت به ۷۲/۹۲ دلار رسید. این در شرایطی است که روز گذشته نیز بهای نفت در بازارهای جهانی در محدوده‌های روز جمعه در نوسان بود به طوری که نفت برنت و آمریکا به ترتیب در قیمت‌های ۷۷/۱۰۹ و ۸۴/۹۲ خرید و فروش شدند. در این بین خبر نشست اعضای اوپک در روز چهارشنبه هفته جاری از جمله اخباری است که می‌تواند اثرات متفاوتی را روی بازار نفت بر جای بگذارد. پیش‌‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که تولید نفت سازمان کشورهای صادرکننده نفت در نشست روز چهارشنبه با تغییر مواجه نشود و در حد ۳۰ میلیون بشکه ثابت بماند و حتی برخی اعضا نیز بر لزوم حفظ سطوح فعلی تولید تاکید دارند. انتخاب دبیرکل سازمان اوپک موضوع دیگری است که انتظار می‌رود در روز چهارشنبه مورد بررسی قرار گرفته و از بین نمایندگان ایران، عراق و عربستان، دبیرکل این سازمان تعیین شود. با این حال براساس نظرسنجی اخیر موسسه بلومبرگ، ۲۲ نفر از ٢٤ کارشناس شرکت کننده در این نظرسنجی اعلام کرده‌اند اوپک سقف تولید خود را در همان سطح روزانه ٣٠ میلیون بشکه ثابت نگه می‌دارد. لئو درولاس، کارشناس موسسه انگلیسی سی‌جی‌یی‌اس باور دارد که ایران و عراق با هر توافقی برای کاهش سقف تولید مخالفت می‌کنند، زیرا با توجه به ناامنی در عراق و تحریم در ایران، تولید این دو کشور کمتر از توان آنها بوده است. این در حالی است که رفع تدریجی تحریم‌های ایران قادر به افزایش ظرفیت‌های تولیدی در این کشور است که می‌تواند زمینه‌های حضور بیشتر ایران را در بازارهای جهانی فراهم کند.
اندی سامر، تحلیلگر موسسه سوئیسی اکسپو تریدینگ در این زمینه معتقد است توافق هسته‌ای ایران و ٦ قدرت جهانی در ژنو، برای بازگشت بخشی از صادرات نفت ایران به بازارهای جهانی در سال آینده میلادی راه را هموار می‌کند. حسین‌الشهرستانی، معاون نخست‌وزیر عراق نیز چندی پیش اعلام کرد این کشور در نظر دارد در سال آینده میلادی تولید نفت خود را ٥٠٠ تا ٧٥٠ هزار بشکه در روز افزایش دهد.
از طرفی بانک فرانسوی سوسیته جنرال پیش بینی کرد که عربستان برای تثبیت سقف تولید، هر چقدر که لازم باشد تولید نفت خود را کاهش خواهد داد. مایک ویتنر، کارشناس این بانک فرانسوی گفت: تا زمانی که این سقف تولید کارآیی دارد، باید آن را ثابت نگه داشت و نیازی نیست اعضای اوپک تصمیم خاصی در نشست آینده خود بگیرند، زیرا فشاری بر آنها نیست و قیمت‌ها در سطح مطلوب آن قرار دارد. قابل ذکر است قیمت کنونی نفت ۲۰ تا ۲۵ دلار کمتر از قیمت مطلوب عربستان است. کاهش تنش‌ها در خاورمیانه (ایران)، روند رو به بهبود روابط ایران و اعراب و همچنین مذاکرات ژنو برای حل بحران سوریه باعث افزایش خوش بینی‌ها در بازار نفت شده است. به گزارش بلومبرگ رقابت بین منابع شیل و فسیلی بزرگترین چالش کنونی اوپک است. این گزارش پیش بینی کرده احتمالا تا سال ۲۰۱۷ وابستگی آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت در جهان، به خاورمیانه کاهشی می‌یابد. این در حالی است که عرضه غیر‌اوپکی‌ها نیز روند صعودی دارد و منجر به کاهش سهم اوپک در بازار می‌شود.
همچنین ادامه نا‌آرامی‌ها در لیبی و انفجارهای جدید در عراق معادلات پیچیده‌ای را در بازار عرضه ایجاد کرده است. IEA اعلام کرده است تقاضای اوپک به ۱/۲۹ میلیون بشکه در سال آینده می‌رسد، این در حالی است که این رقم در حال حاضر ۸۹/۲۹ میلیون بشکه در روز است. روز شنبه نیز خبری مبنی بر انفجار خط اصلی صادرات نفت یمن منتشر شد. با توجه به موقعیت راهبردی یمن و قرار گرفتن در همسایگی عربستان سعودی، بزرگترین صادر‌کننده نفت جهان، مسیرهای کشتیرانی و حضور شاخه‌های اصلی گروهک تروریستی القاعده در این سرزمین، امنیت این کشور اهمیت بالایی دارد. خط لوله اصلی نفت یمن روزانه حدود ١١٠ هزار بشکه نفت خام سبک میدان معاریب را به پایانه صادراتی راس عیسی انتقال می‌دهد.
دیروز اما به گزارش خبرگزاری تسنیم، انتشار آمارهایی که نشان داد رشد بخش تولید در چین، بزرگ‌ترین وارد کننده نفت جهان به دلیل بالا بودن تقاضای داخلی و خارجی، در ماه نوامبر در بالاترین سطح طی ۱۸ ماه اخیر قرار داشته، موجب افزایش قیمت نفت شد. بن له بران، تحلیلگر بازار نفت در این باره گفت: «آمارهای مثبت از وضعیت تولید چین می‌تواند تا چند روز موجب تقویت قیمت نفت شود.شاخص رسمی میزان خرید چین در ماه نوامبر به ۴/۵۱ واحد رسید که نسبت به ماه اکتبر تغییری را شاهد نبود.»
له بران افزود: من فکر می‌کنم دلیل چندانی برای نگرانی در مورد میزان تقاضا وجود ندارد. این عرضه است که همچنان به میزان بسیار زیادی وضعیت نامشخصی دارد. براساس نتایج یک تحقیق، میزان صادرات نفت کشورهای عضو اوپک در ماه نوامبر کاهش یافت و برای دومین ماه متوالی زیر ۳۰ میلیون بشکه در روز باقی ماند. این کاهش ناشی از اعتراضات و اعتصابات در لیبی و کاهش صادرات نفت عربستان بوده است.
به این ترتیب در بین اخبار متناقض و تحلیل‌های متفاوت باید منتظر نشست آتی اوپک در روز چهارشنبه هفته جاری باشیم؛ این نشست نقش مهمی در تعیین قیمت نفت خواهد داشت.