500میلیارد دلار مازاد درآمد در گروی تحریم‌ها

گروه نفت و پتروشیمی - نسیم علایی: روز گذشته وزیر نفت در همایش تبیین سیاست‌های اقتصادی دولت برای خروج از رکود، افزایش صادرات نفت و تولید گاز و همچنین بهینه‌سازی مصرف انرژی را از‌جمله برنامه‌های وزارت نفت برای خروج از رکود عنوان کرد. بیژن زنگنه، وزیر نفت در ابتدا با بیان اینکه بسته خروج از رکود برای سال‌های ۹۳ و ۹۴ مطرح شده است، عنوان کرد: ما برنامه‌های متعدد بلند‌مدتی در وزارت نفت داریم، اما در اینجا تنها به بیان برنامه‌هایی که در این ۲ سال اجرایی می‌شود، می‌پردازیم. وزیر نفت گفت: افزایش صادرات نفت در کوتاه‌مدت منجر‌به افزایش درآمدهای ارزی شده و به خروج از رکود کمک می‌کند. به گفته وی افزایش صادرات نفت باعث افزایش درآمدهای ارزی شده و افزایش درآمدهای ارزی به افزایش واردات کالاهای صنعتی می‌انجامد و در‌نهایت به افزایش تولید و خروج از رکود منتهی می‌شود. زنگنه افزایش تولید گاز و بهینه‌سازی مصرف انرژی را دو برنامه اصلی وزارت نفت برای خروج از رکود غیر‌تورمی اعلام کرد. وی با بیان اینکه سال گذشته ٢٧ میلیارد لیتر فرآورده در نیروگاه‌های کشور مصرف شده، تصریح کرد: ١٨میلیارد دلار از منابع کشور صرف تامین این میزان فرآورده‌ها شده است و درصورت افزایش تولید گاز، سوخت مصرفی نیروگاه‌ها را گاز تامین می‌کند. این امر علاوه بر اینکه منجر به کاهش آلودگی‌های زیست محیطی می‌شود، می‌توان با صادرات این ۱۸ میلیارد دلار فرآورده به افزایش درآمدهای ارزی کشور کمک کرد.

به گفته وزیر نفت، با افزایش تولید گاز، تولید میعانات گازی نیز افزایش یافته و این مهم ارزش افزوده زیادی به همراه دارد. زنگنه با بیان اینکه هر فاز پارس‌جنوبی ٤٠ هزار بشکه میعانات گازی تولید می‌کند، تصریح کرد: با افزایش تولید گاز علاوه‌بر تولید میعانات گازی، خوراک صنایع و پتروشیمی‌ها نیز تامین می‌شود. وی ادامه داد: با تامین خوراک پتروشیمی تولید این واحدها ١٠ تا ١٢ درصد افزایش می‌یابد. به گفته وی علاوه بر این از محل افزایش تولید گاز نیز می‌توان درآمدزایی کرد.

زنگنه با بیان اینکه با استفاده از اوراق سلف نفتی می‌توانیم منابع افزایش تولید گاز را تامین کنیم، افزود: با هماهنگی بورس منابع جدیدی برای این پروژه تعریف شده است.

وزیر نفت با بیان اینکه بند «ق» تبصره ۲ بودجه ۹۳ مربوط به تخصیص ۱۰۰میلیارد دلار اعتبار جهت بهینه‌سازی مصرف انرژی است، یاد‌آور شد: رهبر معظم انقلاب نیز در بند ۴ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به آن تاکید کرده‌اند. وی در ادامه گفت: این بند یک فرصت بزرگ برای اشتغال‌زایی و کار آفرینی است، ما باید تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم. وی اظهار کرد: سالانه معادل ۸۰ میلیارد دلار برای مابه‌التفاوت تامین یارانه حامل‌های انرژی پرداخت می‌شود که این اقدام تهدیدی بزرگ برای اقتصاد کشور به شمار می‌رود.

به گفته وی هم‌اکنون مقدار زیادی از بار کشور توسط کامیون حمل می‌شود که با استفاده از راه‌آهن به ازای هر تن کیلومتر ٣٠ سی‌سی در مصرف گازوئیل صرفه‌جویی می‌شود. با شرکت راه‌آهن به تفاهم رسیده‌ایم که به‌ازای افزایش میزان جابه‌جا‌یی بار توسط این شرکت تا ۱۰ میلیارد دلار پرداخت خواهیم کرد.

زنگنه گفت: سالانه ٤ میلیارد دلار سوخت صرف روستاهای کشور می‌شود که با گازرسانی به این روستاها و تامین سوخت جایگزین می‌توان در مصرف این میزان صرفه‌جویی کرد. وی خاطر‌‌نشان کرد: البته ما اصرار نداریم که گاز‌رسانی به همه نقاط کشور صرفه اقتصادی دارد. وی تاکید کرد: در کشور سه میلیون موتورخانه نفت گاز مصرف می‌کنند که با کارهای ساده می‌توان ٣٠ درصد در مصرف آنها صرفه‌جویی کرد. وزیر نفت با اشاره به گازرسانی به استان سیستان و بلوچستان گفت: برای گازرسانی به این استان ۵/۱ میلیارد دلار اعتبار نیاز است، این در حالی است که ایرانشهر و چابهار سالانه ۲ میلیارد دلار فرآورده مصرف می‌کنند.

به گفته وی سالانه ۵/۲ میلیارد لیتر گازوئیل‌ در موتور چاه‌های آب کشاورزی مصرف می‌شود که با برقی کردن این موتورها از مصرف این میزان فرآورده جلوگیری می‌شود. زنگنه افزود: جایگزینی ١٤٠ هزار تاکسی فرسوده، ١٧ هزار اتوبوس و جایگزینی ٤٠٠ هزار موتورسیکلت برقی از دیگر برنامه‌های وزارت نفت در این حوزه است. به گفته وزیر نفت اجرای طرح توسعه جایگاه‌های سی‌ان‌جی و بخاری‌های با راندمان بالا از دیگر اقدام‌های وزارت نفت است که به زمان بیشتری برای اجرایی شدن نیاز دارد.

زنگنه با اشاره به ضرورت حمایت از سازندگان داخلی، گفت: قصد داریم شرایط را برای سرمایه‌گذاران در معاملات داخلی و خارجی یکسان کنیم. همچنین قصد داریم در موارد لازم قراردادها را با تولیدکنندگان داخلی به صورت ارزی منعقد اما در زمان پرداخت به صورت ریالی و به قیمت روز مطالبات آنها را پرداخت کنیم.

زنگنه با اشاره به اینکه وزارت نفت لیستی از ۱۰ قلم تجهیزات صنعت نفت را تهیه کرده است، گفت: تا دو ماه آینده ساخت این تعداد از تجهیزات ساماندهی می‌شود و وزارت نفت حاضر است برای ساخت داخل و انتقال فناوری تجهیزات مورد نیاز موجود در این لیست با سازندگان داخلی قرارداد منعقد کند. تاسیسات سرچاهی، تو چاهی، پمپ‌ها، مته‌ها، شیرآلات، لوله‌ها و پیک‌های هوشمند از این ۱۰ قلم است.

دوران «بخور بخور» در نفت تمام شد

وزیر نفت همچنین در برنامه پایش درباره برنامه‌های خروج از رکود در وزارت نفت گفت: اقتصاد ما با مشکلاتی که برای نفت ایجاد کردند به رکود رفت. تمرکز تحریم‌ها بر بخش نفت بود و این تمرکز بر نفت اثر گذاشت. اگر بخواهیم از رکود خارج شویم باید نفت در بخش مهمی از اقتصاد نقش پیشران را داشته باشد. سیاست‌هایی که اکنون برای خروج از رکود تعریف می‌کنند عمدتا برای سال جاری و ۹۴ هستند. البته برنامه‌های درازمدت هم داریم ولی وقتی در مورد زمان حال صحبت می‌کنیم باید به مسائلی توجه کنیم که طی دو سال بتواند بر اقتصاد اثر بگذارد.

وزیر نفت ادامه داد: امروز عده‌ای هستند که تنها می‌خواهند از رانت دولتی استفاده کنند و به طور مثال کالایی را از دولت با هزینه پایین بگیرند و آن را گران بفروشند؛ حال آنکه مردم زحمت می‌کشند تا کشورشان پیشرفت کند. وی با طرح این پرسش که چگونه یک نفر یک شرکت را پیش‌خرید می‌کند و ظرف سه ماه تمام پول آن را می‌پردازد، اظهار کرد: با رانت نمی‌شود به کشوری پیشرفته تبدیل شد بلکه باید با کار و تلاش و خلاقیت به این هدف رسید. وی در واکنش به این حرف مجری که هر زمان درآمدمان خوب بود بهره‌وری در نظر گرفته نشد، گفت: اگر تحریم‌ها تا سال ۱۴۰۰ برداشته شود ما ۵۰۰ میلیارد دلار درآمد اضافی خواهیم داشت. برای اینکه پارس جنوبی کارش پیش برود و گاز تولید کند، نیاز به یک الزامات است. بخش مدیریتی، پیگیری، ساماندهی و منابع مالی برای این تولید نیاز است. منابع نفت خیلی کم است و امسال بخشی را از صندوق ذخیره وام می‌گیریم.

وی افزود: بخش از منابع را نیز از طریق فروش فرآورده‌های تولیدی مازاد، میعانات اضافی تولید شده و بخشی را از محل بازار داخلی سرمایه تامین می‌کنیم. در حقیقت پیش فروش فرآورده‌های آتی را انجام می‌دهیم تا پول جمع کنیم. این کار جدیدی است که بورس انجام می‌دهد و طی یک ماه اخیر اولین بسته پیش‌فروش فرآورده‌های نفتی را انجام می‌دهد. برای اقدامات ضد رکود و تورمی، در کارهای تولید و سرمایه‌گذاری از آن استفاده می‌کنیم.

زنگنه در پاسخ به سوالی درباره اینکه ماجرای تهاتر نفت و کالا بین ایران و روسیه به کجا رسیده است، گفت: چیزی به‌عنوان تهاتر نفت و کالا بین ایران و روسیه نداریم. وی در واکنش به این پرسش که چرا در سال‌های ۷۶ تا ۸۴ که وزیر نفت بودید، هیچ پالایشگاه جدیدی نساختید؟ آیا هنوز هم معتقدید پالایشگاه‌سازی مقرون به صرفه نیست؟ اظهار کرد: من تاسیس پالایشگاه را امری مقدس نمی‌دانم اما مخالف تاسیس آن هم نیستم و اگر لازم باشد، پالایشگاه نیز راه‌اندازی می‌شود. اتفاقا تمام پالایشگاه‌هایی که بعدا ساخته شد، در زمان وزارت من کلنگ‌شان به زمین خورده بود.

وی در پاسخ به سوالی که پرسیده بود آیا می‌دانید در یک‌سال اخیر در صنعت نفت به طور متوسط روزانه بیش از یک مدیر تغییر کرده‌اند؟ آیا می‌دانید صادرات روزانه نفت ایران در خرداد و تیرماه امسال کاهش پیدا کرده است؟ آیا می‌دانید به احتمال زیاد، دادگاه لاهه به زودی علیه ایران به دلیل شکایت گازی ترکیه حکم خواهد داد، گفت: حالا به فرض اینکه روزی یک مدیر هم تغییر کرده باشد، خب یک گروه از افرادی را که صلاحیت نداشته و بدون بلیت سوار اتوبوس شدند عوض کرده و افراد با صلاحیت را جایگزین کردیم. مگر قرار است وقتی افراد بی‌سواد و ناتوان که در شلوغی و هرج و مرج جایی را گرفتند تا ابد آنجا بمانند. آنها باید جای خود را به افراد با صلاحیت تحویل دهند. وقتی در مجلس بودم، تعهد کردم که نفت توسط نفتی‌ها اداره شود و همین کار را نیز انجام دادم.

زنگنه اظهار کرد: تمامی مدیران نفت از افراد با‌سابقه و با‌صلاحیت هستند. همه آنها سالم هستند و سلامت نیز برای من بسیار مهم بود. این افراد سالم، با‌سابقه، با‌صلاحیت و مشهور هستند که خوشبختانه با کمک آنها آرامش را در نفت ایجاد کردیم. هر روز یکی از بیرون نفت اتفاقی می‌آمد و رئیس نفت می‌شد و بعد تمام دوستانش را دور خودش جمع می‌کرد، این‌گونه که نمی‌شود زندگی کرد. وی افزود: وقتی در مجلس بودم تعهد کردم نفتی ها، نفت را اداره خواهند کرد؛ من نمی‌گویم که با‌صلاحیت‌ترین‌ها را بر سر کار آورده‌ام چرا که حرف مطلقی است اما مطمئن هستم که آدم‌های کاردان و سالم را بر سر امور قرار داده‌ام تا آرامش در نفت ایجاد شود.

وی در پاسخ به بخش دوم این پرسش مبنی بر کاهش صادرات نفت ایران در خرداد و تیرماه، گفت: خب که چی؟ متاسفم که برخی از کاهش صادرات نفت خوشحال شده‌اند. آیا باید کاری انجام می‌دادم که انجام ندادم و در کل چرا از کاهش صادرات خوشحالید؟ وزیر نفت در پاسخ به این پرسش که حالا چرا صادرات نفت در خرداد و تیرماه کاهش یافته است؟ اظهار کرد: خب، دلایل مختلفی دارد و همه آن را نمی‌توان از رسانه ملی اعلام کرد، ضمن اینکه فروش نفت با توجه به فصل گرما و سرما نوسان دارد.

زنگنه در ادامه گفت: افرادی اموال نفت را بردند و قرار هم نداشتند که پول آن را پس بدهند. در حقیقت تیم بابک زنجانی که اموال ما را بردند، عملا می‌خواستند پول‌ها را ندهند. بابک زنجانی یک سری اموال در ایران دارد که قرار شده برای ارزیابی به دولت داده شود ولی این اموال خیلی کمتر از بدهی ۸ هزار میلیارد تومانی است که بابک زنجانی به خزانه دارد.

وی در پاسخ به این سوال‌ مجری که برای ورود هر نوع درآمد به خزانه ساز و کار وجود داشته و باید با مقررات خاصی هزینه شود، پس چرا باید به یک سری از افراد نفت بدهیم تا مشکلش حل شود؟ گفت: نفت را به زنجانی دادند تا آن را فروخته و پولش را تحویل بدهد ولی او این کار را انجام نداد. بخشی هم از پول‌های دیگر به زنجانی داده‌‌اند، یعنی بخشی از وام‌هایی را که به شرکت نفت برای اجرای طرح‌ها داده بودند به زنجانی تحویل دادند تا به پیمانکاران پرداخت کند اما وی پول‌ها را خورده بود.

بیژن زنگنه ادامه داد: زنجانی یک بانک بی‌اعتبار درست کرده بود که تمام دارایی‌اش شاید ۵۰۰ هزار دلار نبود ولی بیش از دو میلیارد دلار پول دولت با مصوبه کارگروه نفت و دولت که رئیس بانک مرکزی و چند وزیر امضا کردند، به وی داده شد. این افراد امضا کردند که پول را به بانک (FIIB) بدهید در صورتی که معلوم نیست این بانک در تاجیکستان چه بود. زنجانی بعد به مالزی رفته و یک بانک دیگر درست کرد. برای بانکی که هیچ اعتباری نداشته، روی چه حسابی این ریسک بزرگ را کردند.