تغییر فاز پیش‌بینی‌های نفتی

گروه نفت و پتروشیمی،نسیم علایی: روز گذشته انتشار آمار اداره مطالعات انرژی آمریکا(EIA) به کاهش بهای نفت دامن زد. چرا‌که این سازمان در تازه‌ترین گزارش ماهانه خود برآورد میانگین بهای نفت در سه ماهه چهارم سال را کاهش داده است. EIA در گزارش ماه سپتامبر میانگین بهای نفت برنت در سه ماهه چهارم سال را ۴ دلار و برای نفت آمریکا ۲ دلار کاهش داده است. در معاملات جهانی روز گذشته نفت، هر بشکه نفت سفید آمریکا با ۰۹/۱دلار کاهش به ۷۶/۸۷ دلار رسید در همین حال نفت برنت نیز با تجربه کاهش ۸سنتی به زیر ۹۲ دلار رسید.

میانگین ماهانه نفت برنت کف دوساله خود را شکست

بر اساس این گزارش، کاهش تقاضا در ماه سپتامبر سبب کاهش پیش‌بینی میانگین بهای نفت برنت شد. به‌طور میانگین هر بشکه نفت برنت در ماه سپتامبر ۹۷ دلار معامله شده است و این موجب شد که برای اولین بار طی دو سال گذشته میانگین ماهانه بهای نفت برنت به زیر ۱۰۰ دلار برسد. بر همین اساس، EIA پیش‌بینی قیمت نفت برنت در سه ماه پایانی سال ۲۰۱۴ را با ۴ دلار کاهش از ۱۰۲ دلار به ۹۸ دلار رساند. از طرفی پیش‌بینی قیمت نفت برنت برای سال ٢٠١٥ از ١٠٣ دلار برای هر بشکه به ١٠١ دلار و ٦٧ سنت کاهش یافت. در همین حال پیش‌بینی متوسط بهای نفت آمریکا نیز کاهش یافته؛ پیش از این اداره اطلاعات انرژی آمریکا بهای نفت این کشور را در سه ماه چهارم سال جاری ۹۳ دلار پیش‌بینی کرده بود؛ حال این سازمان با پیش‌بینی ۹۱ دلاری به ازای هر بشکه در سه ماه چهارم سال، کاهش دو دلاری را برای این نوع نفت پیش‌بینی کرده است. در ماه سپتامبر نفت خام آمریکا به‌طور متوسط ۹۳ دلار به ازای هر بشکه معامله شد که این رقم نشان از تجربه افت ۴ دلاری میانگین ماهانه نسبت به ماه پیش از آن دارد. همچنان تفاوت قیمت نفت برنت و دبلیو‌تی‌آی که در سال ۲۰۱۳ به ازی هر بشکه ۱۱ دلار بوده است پیش‌بینی می‌شود طی سال ۲۰۱۴ به ۷ دلار و در سال ۲۰۱۵ به ۸ دلار برسد.

پیش‌بینی‌های قیمتی EIA حاکی از آن است که قیمت‌ها به کف خود رسیده‌اند و افت متوسط قیمت‌ها به کمتر از این دشوار خواهد بود. این در شرایطی است که مشاهده می‌شود طی روزهای اخیر قیمت نفت فاصله زیادی با پیش‌بینی‌های EIA دارد. به‌عنوان مثال، نفت برنت در یک هفته اول ماه اکتبر به‌طور میانگین ۹۲ دلار به ازای هر بشکه معامله شده است، بنابراین برای تحقق پیش‌بینی ۹۸ دلاری EIA در سه هفته باقی مانده از این ماه به‌طور میانگین بهای نفت برنت باید به مرز ۹۹ دلار برسد که با توجه به شرایط کنونی اقتصاد جهانی کمی دور از انتظار به نظر می‌رسد.

آنچه پیش از این نیز بسیاری از کارشناسان حوزه انرژی بر آن تاکید داشته و کاهش بهای نفت را بیشتر متاثر از آن می‌دانند افزایش عرضه نفت است. در حال حاضر از طرفی با کاهش مسائل ژئوپلیتیک افزایش عرضه نفت در کشورهای عضو سازمان اوپک را شاهد بوده‌ایم از سوی دیگر نیز کشورهای غیر اوپکی به خصوص با وقوع انقلاب شیل اویل با رشد زیادی بر میزان تولید خود افزوده‌اند به‌طوری که بر اساس گزارش EIA، تولید نفت خام آمریکا به‌طور متوسط در ماه سپتامبر به مقدار روزانه ۷/۸ میلیون بشکه رسیده که این رقم بیشترین میزان تولید نفت از سال ۱۹۸۶ تاکنون است. از طرفی این گزارش پیش‌بینی خود از تولید نفت آمریکا در سال ۲۰۱۵ را بدون تغییر در مرز روزانه ۵/۹ میلیون بشکه نگه داشته است. این در حالی است که این اداره پیش‌بینی کرد تولید نفت اوپک در سال ٢٠١٥ میلادی با توجه به تقاضای کم نفت به روزانه ۲۹ میلیون و ۲۴۰هزار بشکه برسد که در مقایسه با پیش‌بینی ماه گذشته ٣۰٠ هزار بشکه کاهش داشته است. این در حالی است که کشورهای عضو اوپک طی ماه سپتامبر روزانه حدود ۳۱ میلیون بشکه نفت تولید کرده‌اند.

بخش دیگری از بررسی‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهد که میزان تولید نفت ایران با شیب ملایمی در حال افزایش است. بر اساس بررسی‌های EIA، تولید نفت ایران با شروع تحریم‌های غرب نسبت به ظرفیت تعیین شده برای کشورمان در اوپک کمتر شده است. این اختلاف بین تولید واقعی و ظرفیت تعیین شده در اوپک تا سال ۲۰۱۴ مدام در حال افزایش بوده است، اما پس از آن یعنی از زمان توافق موقت ژنو تا کنون میزان تولید ایران در جهت کاهش این اختلاف پیش رفته و قدری به ظرفیت تعیین شده در اوپک نزدیک شده است.

تغییر در میزان تقاضا

این سازمان همچنین پیش‌بینی خود برای رشد تقاضای نفت در سال جاری میلادی را در مقایسه با گزارش پیشین خود کاهش داده است. بر اساس این گزارش، تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۱۴ که پیش از این روزانه ٩١ میلیون و ٥٥٠ هزار بشکه در روز پیش‌بینی شده بود، در گزارش جدید به روزانه ٩١ میلیون و ٤٧٠ هزار بشکه کاهش یافته است.

به گزارش «دنیای اقتصاد» به نظر می‌رسد این کاهش مقدار تقاضا به دلیل کاهش واقعی تقاضا در سه ماه سوم سال است. EIA در این گزارش همچنین رشد تقاضا برای گاز در سال جاری را کاهش داده است. بر اساس این گزارش آمریکا زمستان امسال افت دمای کمتری را نسبت به سال پیش تجربه خواهد کرد و بر همین اساس تقاضای گاز طبیعی امسال نسبت به سال پیش کاهشی است.

بر‌اساس بررسی‌های این سازمان در سه ماه سوم سال تقاضا برای نفت روزانه ۳۵/۹۲ میلیون بشکه بوده که نسبت به پیش‌بینی قبلی این سازمان روزانه ۸۰ هزار بشکه کاهش داشته است. پیش از این EIA تقاضای روزانه ۴۳/۹۲ میلیون بشکه را برای سه ماهه سوم سال پیش‌بینی کرده بود.

کشورهای اوپکی همچنان وابسته به خام فروشی

به گزارش «دنیای اقتصاد»، بررسی‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهد میانگین تولید فرآورده‌های نفتی در جهان تا پایان سال ۲۰۱۴ به‌طور متوسط ۶/۱ میلیون بشکه در روز افزایش می‌یابد که عمده این افزایش از سوی کشورهای غیر اوپکی خواهد بود به‌طوری که کشورهای غیر اوپکی بیش از ۹/۱میلیون بشکه در روز فرآورده نفتی، بیشتر تولید خواهند کرد. به نظر می‌رسد سیاست‌های این کشورها مبنی بر عدم خام‌فروشی عامل اصلی رشد تولید محصولات نفتی و تقویت بیشتر محصولات پالایشگاهی است. این در حالی است که کشورهای اوپکی همچنان به خام فروشی می‌پردازند و ظرفیت پالایشی خود را چندان تقویت نکرده‌اند. البته در شرایط کنونی که بهای نفت روند نزولی دارد، وابسته بودن بودجه کشورهای اوپکی به خام فروشی خود عاملی است که باعث شده این کشورها بیشتر در معرض خطر احتمال کسری بودجه قرار گیرند.

در این شرایط پیش‌بینی شده است که مصرف جهانی محصولات نفتی در سال ۲۰۱۴ یک‌میلیون بشکه در روز و در سال ۲۰۱۵ روزانه ۲/۱ میلیون بشکه افزایش یابد. بنابراین شیب کمتر رشد عرضه محصولات نفتی نسبت به تقاضای آن می‌تواند به نوعی قیمت‌ این نوع محصولات را متعادل کند. در این بین اختلاف قیمت بین دونفت برنت و دبلیو‌تی‌ای که در نیمه نخست سال ۲۰۱۴ حدود ۸ دلار بوده در ۳ ماه سوم به ۴ دلار رسیده است. با این حال با توجه به پیش‌بینی EIA برای سه ماه پایانی سال جاری اختلاف قیمت نفت برنت و آمریکا به ۷ دلار خواهد رسید.