لزوم کاهش سود بانکی و رسیدن نرخ دلار به قیمت واقعی
صنعت سرب و روی کشور، با تکیه بر معادن و منابع داخلی و بهره مندی از تکنولوژی روز دنیا، توان حضور چشمگیر در بازارهای بین‌المللی را داراست. در این میان شرکت ذوب روی سدید زنجان، با در اختیار داشتن دانش و تکنولوژی نوین و نیروی انسانی متخصص و کارآمد، ضمن پاسخگویی به نیاز داخلی، همواره در عرصه صادرات خوش درخشیده است. در همین راستا، گفت و گویی با حمید نوروزی مدیرعامل شرکت ذوب روی سدید زنجان انجام داده‌ایم که مشروح آن را از نظر می‌گذرانید:
***
آقای نوروزی، عمده فعالیت شرکت ذوب روی سدید زنجان در سال جاری چه بوده و این شرکت تمرکز خود را معطوب به چه زمینه‌هایی نموده است؟
از ابتدا، فعالیت شرکت ذوب و روی سدید زنجان تولید شمش روی و فرآورده مواد معدنی در خلوص و کیفیت بالاتری بوده است. تولید سه محصول جانبی کنسانتره سرب، کنسانتره روی و شمش روی نیز بخش دیگری از فعالیت‌های تولیدی ما را را شامل می‌گردد. امروز سدید زنجان، همچون گذشته، با بهره گیری از جدیدترین تکنولوژی‌های روز جهان و با استفاده از روش به کارگیری مستقیم خاک معدن و فناوری استحصال فلز روی از خاک روی به جای کنسانتره، تولید شمش روی را با خلوص بسیار بالای بیش از ۹۶/ ۹۹ درصد انجام داده و همچنان با گام‌های محکم به این روند ادامه می‌دهد. در این میان، با بهره مندی از دانش کارشناسان و متخصصان داخلی، همواره سعی در افزایش کیفیت و کمیت تولیداتمان داشته ایم. البته امروز مشکلاتی مثل کمبود خاک و مواد اولیه برای تمامی تولیدکنندگان و فعالان این صنعت وجود دارد و ما نیز در روند تولید با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنیم و از این قاعده مستثنی نیستیم.

کمبود مواداولیه، ما را مجبور به واردات خاک برای شرکت کرده و این درحالی است که در زمینه واردات مشکلات گمرکی داریم. همچنین دولت ترکیه مسائلی با کردها داشت که این چالش‌ها ما را نیز درگیر کرده بود. باید اذعان کنم که در حال حاضر، سدید با مشکلات بسیار زیادی مواجه است و کار ما سخت شده است.
با این حال در سال ۹۴، فعالیت صادراتی هم داشتیم ومحصولاتی از قبیل کنسانتره سرب، کنسانتره روی سولفور و شمش روی صادر کردیم. اما صادراتمان به خاطر بسته‌بودن حساب‌های بانکی و... با وقفه و مشکلات زیاد انجام می‌شود. ۶۰-۷۰درصد تولیدمان را صادر کرده‌ایم، و امیدواریم با رفع موانع و مشکلات، این میزان را به شکل معناداری افزایش دهیم.

شما به عنوان یکی از مدیران برجسته صنعت سرب و روی، برای بهبود وضعیت این صنعت چه پیشنهادات و راهکارهایی دارید؟
باید توجه داشت که ارائه هر نوع راهکاری ذیل شرایط جهانی این صنعت قابل بررسی است و بخش عمده برنامه ریزی‌ها و شرایط حاصل از آن، خارج از توان و امکانات تولید کنندگان است، زیرا وضعیت کلی صنعت سرب و روی به بازارها و قیمت‌های جهانی بستگی دارد. ما در فلزات پایه (به ویژه سرب، روی، مس و آلومینیوم) به بورس جهانی و از طرفی به چین وابسته‌ایم. اگر چین واردات خود را کم کند، مسائل و مشکلات عدیده‌ای برای فلزات پایه پیش می‌آید. هم اکنون، قیمت‌های جهانی ۳۰-۴۰درصد پایین آمده است. در ۵-۶ماهی که قیمت جهانی ناگهان ۴۰درصد افت کرد، با توجه به اینکه اکثر شرکت‌ها با قیمت قبلی خرید داشتند، ضرر کردند. این شرکت‌ها به سختی کارگران خود را حفظ کرده‌اند و به تولید ادامه می‌دهند. به خاطر کمبود نقدینگی، مواد اولیه و کاهش قیمت‌های جهانی، ۱۵-۲۰درصد این شرکت‌ها تعطیل شده‌اند که باعث تاسف است.

مهم‌ترین و بیشترین مشکلاتی که پیش روی توسعه و گسترش صادرات، به ویژه صادرات تولیدات شما وجود دارد، چیست؟
برای تولید، کمبود مواد اولیه داریم. همچنین قیمت مواد اولیه بالاست. ما همچنان با شرکت تهیه و تولید مواد معدنی، در رابطه با قیمت مشکلاتی داریم. هم کمبود خاک داریم و هم خاک با قیمتی بالاتر از قیمت جهانی به دست ما می‌رسد. البته با توافقی که دولت محترم در زمینه هسته‌ای انجام داد، بعد از برداشته‌ شدن تحریم‌ها شاهد تاثیرات مثبت این توافق در زمینه تولید و صادرات خواهیم بود. بی گمان این توافق، کاری بزرگ و شگرف برای کشور و به طور خاص، تولیدکنندگان و فعالان صنعتی بود.

در همین رابطه،دورنمای وضعیت فعالان صنعتی و صاحبان صنایع را بعد از لغو تحریم‌ها چگونه ارزیابی می‌کنید؟
یکی از مشکلات جدی در زمان اعمال تحریم‌ها این بود که رابطه اقتصادی ما با دنیا، قدرت‌های صنعتی و کشورهای همسایه به پایین ترین سطح خود رسیده بود. نمی‌شود که خودمان تولید کنیم و خودمان مصرف کنیم. بی شک باید نگاهمان به تولید، صادرات محور باشد و چشم به بازارهای بین‌المللی داشته باشیم. تحریم‌هایی که به واسطه دولت‌های قبلی پیش آمده بود، در این دولت اثر خود را نشان داد. مشکلاتی که امروز با آن مواجهیم در دولت‌های قبلی به وجود آمد. همیشه بیان می‌کردیم بلایی که سر تولید آوردند، بالاخره زمانی اثراتش را نشان خواهد داد. امروز، تولیدی‌ها به سختی خود را حفظ کرده‌اند تا بتوانند خود را از این باتلاق بیرون بکشند.

با همکارانمان که صحبت می‌کنیم، بیشتر ناراحت می‌شویم؛ بعضی از همکاران فعال ما در این صنعت، با پایین‌آمدن قیمت و بحران اقتصادی جاری، دچار دردسرهای متعددی شدند. به گمانم هنوز باید به همین روال ادامه دهیم و ایستادگی کنیم تا بتوانیم با عبور از این شرایط طاقت فرسا، امیدوار به روزهای خوش تری برای صنعت و تولید کشور باشیم. بی شک، بهبود این وضعیت به دست دولت است و چشم امید ما به دولتمردانی است که درصدد برون رفت از این شرایط بحرانی هستند. باید با پیشگیری از انباشت سرمایه‌ها در دیگر بخش ها، شرایطی فراهم شود که سرمایه‌های داخلی و خارجی به سمت تولید سوق پیدا کند. این موضوع واقعا زیان آور و مخرب است که با اعطای بهره بالای بانکی، پول از جامعه به سمت بانک‌ها کشیده شده‌ است.

به نکته قابل تاملی اشاره کردید؛ در همین رابطه نقش بانک‌ها را در فعالیت‌های تولیدی و صنعتی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بانک‌ها به صورت ویژه و مجزا در فعالیت‌های تولیدی و صنعتی نقش مثبتی ندارند، زیرا مشکلات به سطوح بالاتر رسیده و سیاستگذاری‌های کلان در این زمینه تاثیرگذار است. به طور مثال، در بحث نظام ارزی و مالی کشور، باید قیمت دلار را در راستای توسعه و رونق صادرات، به قیمت اصلی برسانند. دولت باید بهره را پایین بیاورد تا پول به سمت تولید و اقتصاد برگردد. با این بهره بالا، الان پول دست بانک‌هاست و پولی در تولید وجود ندارد. با ۱۸۰هزارمیلیاردتومان ضرر در بورس، این ضرر شامل حال ما و همه می‌شود. حتی بیشتر از آنها ما ضرر کرده‌ایم. دولت باید کاری کند که جبران شود. با در نظر گرفتن این نکته که بیشتر اقتصاد ما دولتی است، در می‌یابیم که این ضرر به خود دولت هم برمی‌گردد.

با تمامی این احوال و وجود مشکلات کلان اقتصادی، برای بهبود وضعیت صنعت سرب و روی چه پیشنهاد یا درخواست خاصی دارید؟
تحریم‌ها برای رونق صادرات شرکت ما و همکاران مشکل‌ساز است. منتظریم تحریم‌ها برداشته شود و بتوانیم با جهان تعامل داشته باشیم؛ حساب شرکت‌ها را در بانک‌های خارجی باز کنیم و سوئیفت کار خود را شروع کند. وقتی صادرات می‌کنیم باید پول آن از طریق بانک (بانک خارجی یا ایرانی) برگردد؛ این موارد را سوئیفت انجام می‌دهد. هنوز تحریم‌ها برداشته نشده و حداقل ۲-۳ماه وقت نیاز است تا این قضیه حل شود. همانطور که پیشتر عرض کردم، بهره بانکی بالا برای تولید نابودکننده است. تولید با این بهره‌ها، نمی‌تواند سرمایه ‌درگردش داشته باشد. در نتیجه تولید کننده هم نمی‌تواند وام کوتاه‌مدت و بلندمدت بگیرد. رفع این مشکلات و هموارسازی زمینه‌های تولید و صادرات، بخش مهم و اساسی مطالبات ما از دولت در شرایط کنونی است.

صادرات مجموعه تولیدی شما بیشتر به کدام کشورهاست؟
قبلا به تمام کشورها در اروپا، آسیا، کنسانتره سرب یا شمش روی صادر می‌شد. در گذشته به بازارهای مختلف دسترسی داشتیم، ولی اکنون بیشتر به کشورهای ترکیه، هند و دوبی محصولاتمان را صادر می‌کنیم.
به دلیل توقف و کاهش میزان تولید کشور در چند سال گذشته، مصرف داخلی محصولات ما پایین آمده است و تنها 20درصد از تولیدات ما در داخل مورد استفاده قرار می‌گیرد. طبیعی است که 80درصد باقی مانده چشم به بازارهای خارجی دارد و اگر زمینه صادرات آن فراهم نشود، متاسفانه باید شاهد تعطیلی کارخانه‌های فعال در این عرصه باشیم.

مستحضر هستید که همه ساله در روز ۲۹ مهرماه، مراسم روز ملی صادرات و آئین تجلیل از نام آوران این عرصه برگزار می‌شود؛ به نظر جنابعالی آیا برگزاری چنین مراسمی در این روز و بسنده کردن به تجلیل و قدردانی از بزرگان صادرات کشور در این مراسم، به تنهایی کافی است و یا باید جدا از وجه نمادین برگزاری مراسمی از این دست، به طرق دیگری نیز از این عزیزان تجلیل و حمایت شود؟
قبلا جوایز صادراتی داشتیم که در حال حاضر بساط آن برچیده شده است. جوایز صادراتی، قابل توجه نبود اما کمک بود و به نوعی روحیه‌ مثبتی به صادرکنندگان می‌داد. امیدوارم چنین برنامه‌هایی دوباره احیا شود و همه‌چیز سرجای خودش قرار بگیرد. البته برگزاری مراسم ۲۹مهر ماه نیز خالی از لطف نیست. هر چند که به تنهایی نمی‌تواند به عنوان اهرم حمایتی و تشویقی نقش آفرینی کند.

آیا درخواست خاصی از دولت یازدهم دارید؟
از دولت یازدهم تشکر می‌کنم که کار بزرگی برای کشور انجام داد. تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای و دولت کار سختی را انجام دادند و توافق قابل قبولی برای کشور به ارمغان آوردند که باعث خوشحالی است.
با توجه به اینکه مدتی است دولت فعالیت خود را با محوریت صادرات شروع کرده، هم راستا با این فعالیت‌ها باید اقدامات جامع تری صورت بگیرد. به طور مثال، باید ساز و کاری تعبیه شود که اجازه دهند بازار، قیمت دلار را تعیین کند.

وقتی دولت برای دلار قیمت دستوری تعیین می‌کند، این قیمت گذاری به دلایل مختلف، بر سر تولید و صادرات مانع ایجاد می‌کند. امیدوارم دولت در این مورد به اقتصاد کشور کمک کند؛ مثل کشورهای ترکیه، هند و چین که از دلار دستوری بیرون آمدند، اقتصادشان پویا شد و به رغم جمعیت بالایی که دارند، توانستند خودشان را به کشورهای صنعتی درجه اول برسانند. حقیقتا اقتصاد ما با این دلار کوپنی رونق پیدا نمی‌کند.

تحقق دو مورد تقاضایی که پیشتر مطرح نمودم، می‌تواند به مراتب راهگشا باشد؛ کاهش بهره بانکی و رساندن قیمت دلار به قیمت واقعی، موانع بسیاری را می‌تواند از پیش روی ما و دیگر فعالان صنعتی و صادراتی بردارد. تحقق این دو مهم، از سویی زمینه ورود سرمایه را به عرصه تولید فراهم می‌کند و از سوی دیگر، امکان فعالیت با قیمت واقعی ارز را فراهم می‌سازد، چون صادرکنندگان با این نرخ دلار نمی‌توانند کار کنند.