محو کودک کار، آرزویی محال یا ممکن؟

مصلح احمدی Mosleh. ۲۰۰۷@yahoo. com درحالی‌که جامعه شناسان معتقدند می‌شود با احساس مسوولیت اجتماعی یک تصمیم جمعی گرفت که جامعه را به حرکت درآورد؛ اما همچنان مساله کودکان کار در جامعه ما یک معضل است. pic۱ در بند نخست «بیاینه برازیلیا» (اکتبر ۲۰۱۳) بر عزم کشورهای امضاکننده برای محو بدترین اشکال کار کودک تا سال ۲۰۱۶ تاکید شد که ایران از جمله ۱۵۳ کشور امضاکننده «بیانیه برازیلیا» در سومین «کنفرانس جهانی محو کار کودکان»است. به نظر می‌رسد برای رسیدن به این مقصود لازم است محور کار کودک به صورت یک مطالبه عمیق اجتماعی درآید، موضوعی که بیشترین نگاه جامعه شناسان را به خود اختصاص داده است.

مصلح احمدی [e-mail] درحالی‌که جامعه شناسان معتقدند می‌شود با احساس مسوولیت اجتماعی یک تصمیم جمعی گرفت که جامعه را به حرکت درآورد؛ اما همچنان مساله کودکان کار در جامعه ما یک معضل است. pic۱ در بند نخست «بیاینه برازیلیا» (اکتبر ۲۰۱۳) بر عزم کشورهای امضاکننده برای محو بدترین اشکال کار کودک تا سال ۲۰۱۶ تاکید شد که ایران از جمله ۱۵۳ کشور امضاکننده «بیانیه برازیلیا» در سومین «کنفرانس جهانی محو کار کودکان»است. به نظر می‌رسد برای رسیدن به این مقصود لازم است محور کار کودک به صورت یک مطالبه عمیق اجتماعی درآید، موضوعی که بیشترین نگاه جامعه شناسان را به خود اختصاص داده است. گفتارهای زیر برگرفته از سخنان برخی مدعوین حاضر در سمینار تخصصی «کودکان کار» در اسفندماه سال‌جاری در دانشگاه‌های کشور بوده است که چکیده آن در پی می‌آید:

سعید معیدفر

جامعه شناسpic۲

کودکان تا سن ۱۸ سالگی نیاز به اوقات فراغت، بازی و مراقبت‌های تربیتی- بهداشتی دارند. وقتی کودکی بخش عمده‌ای از اوقات خودش را صرف کارمی کند، از این حقوق مسلم خود محروم می‌شود؛ به همین میزان فرآیند جامعه‌پذیری را درست طی نمی‌کند و ممکن است باعث ایجاد اختلالاتی در شخصیت کودک شده و در آینده با برخی از جرائم و آسیب‌های اجتماعی مواجه شود. برای کودکان خیابانی مشکلات دیگری هم ایجاد می‌شود. رابطه آنها با جامعه یک رابطه معکوس و یکسویه خواهد بود و همیشه خود را به صورت نیازمند و اعانه‌بگیر می‌بینند؛ بنابراین یک نوع روحیه تحقیر و سرکوب شده در آنها شکل می‌گیرد.

علی کاظمی

فعال حمایت ازکودکانpic۳

بزرگ‌ترین تاثیر سمینارها حساس‌سازی است؛ اینکه مسوولان کشور اولویتش را درک کنند و بدانند اگر امروز کودکی را نجات بدهند که با هوش است و در زمینه‌ای برجسته است، در آینده به جای بزهکار تبدیل به یک مخترع یا کارآفرین می‌شود. اینجا است که متوجه می‌شویم چاه نفت مهم نیست؛ بلکه کودک مهم است. این فهم باید در ذهن مسوولان ما جا بیفتد. تا راهبردهایشان عوض شود و به این سمت بیاید که کودکان سرمایه اصلی ما هستند. دولت کشوری مثل سنگاپور را در نظر بگیرید؛ وقتی به اقتصادش نگاه می‌کنید درآمد سالانه بالایی دارد. چون روی کودکانش سرمایه‌گذاری کرده است. ما نیز اگر ساختارهای حمایتی مطلوبی برای کودکانمان ایجاد کنیم، فکر کنم بتوانیم تا ۲۰ سال آینده در یک چشم‌انداز خوب با ۴ برنامه ۵ ساله وضعیت این کودکان را مطلوب کنیم تا نسل بعد نسلی باشد که وضعیت خوبی داشته باشد.

زهرا رحیمی pic۴

مدیرعامل جمعیت امام علی(ع)

ما با محله‌هایی مواجهیم که کار کودکان از لحاظ فرهنگی بد شمرده نمی‌شود و ممکن است در یک کوچه چند خانه باشد که کودکان همه آنها کار می‌کنند و این موضوع جا افتاده است و قباحت آن به‌دلیل حاکم بودن «فرهنگ فقر» از بین رفته است. والدین در این محله‌ها، در مدل «هزینه-فایده»‌ای که برای کار کودک تعریف کرده‌اند به نظرخودشان، یک کودکی بی‌ارزش را هزینه می‌کنند تا یک در آمد روزانه با ارزش کسب کنند و خود را در این تجارت برنده می‌دانند. نبود اهرم‌های فشار قانونی و برخوردهای جدی با این والدین نیز «هزینه‌ها» را کمتر می‌کند.