واکاوی کلیشه‌های مستمر صنایع پلیمر و پلاستیک
در صنایع پتروشیمی مهندس رضا امیری چهره ای آشناست، نه به جهت آنکه وی مدیر عامل بزرگ ترین شرکت تولیدی صنعت پتروشیمی و یکی از سود آورترین آنهاست، بلکه به دلیل حفظ کرامت انسانی و توانمندسازی نیروها به عنوان سرمایه های اصلی شرکت بندر امام. از زمان مدیریت وی در این شرکت ، برنامه راهبردی بندر امام افزایش تولید و تولید مستمر و با کیفیت، با توجه به مسائل زیست محیطی و پیگیری اهداف راهبردی شرکت و ارتباط نزدیک با همکاران بوده است. برگزاری نهمین نمایشگاه بین المللی ایران پلاست بهانه خوبی برای نشریه « پیام پتروشیمی» بود که با ایشان گفتگویی کند بیشتر در حوزه صنایع پلمیر و پلاستیک که به گمان وی نبود راهبرد مدون، بازاریابی، ناتوانی فنی، مشکلات نقدینگی وضعف مدیریتی، ازجمله موانع توسعه وعقب ماندگی این بخش است. اهمیت و ضرورت برگزاری نمایشگاه ایران پلاست درعرصه توانمندی ایران درتکمیل زنجیره ارزش وتوسعه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی را چگونه می توان تشریح کرد؟
ایران پلاست ضمن فراهم کردن بستر زمینه های مناسب جهت شناسایی نیازها و انتظارات صنعت پتروشیمی به ویژه در بخش پایین‌دست، فرصتی ایده آل برای تبادل ایده ها و تجربیات این بخش از صنعت ارزش آفرین است.
همچنین می توان از طریق برگزاری سمینارها ونشست های تخصصی جهت به اشتراک گذاری تجربیات ودانش درهردو بخش صنعت (بالادست وپایین دست) می توان مدیران وکارشناسان بخش پایین‌دست را باتوانایی صنعت درتولیدگریدهای مختلف پلیمرها ورفع نیازهای بازار داخلی آشنا کرد.
از سوی دیگر نمی توان مزیت های نمایشگاه ایران پلاست را درراستای ایجادتعامل صنعت گران وتولیدکنندگان کشورمان با آخرین تکنولوژی های روزدنیا، تولید محصولات پاک وسازگار بامحیط زیست و ایجاد و شناسایی فرصت های شغلی برای نخبگان جوان وفارغ التحصیلان دانشگاهی نادیده گرفت.
یکی ازمشکلات صنایع پلاستیک خلاء وجودنهادهای مکمل بازرگانی وخدماتی درحوزه صنعت است. تولیدکننده باید فقط تولیدکند و نهادهای مکمل صنعت، خدمات موردنیاز را به شکل رقابتی ارائه کنند تا بازارسالمی داشته باشیم. راهکارجنابعالی برای اینکه ایران پلاست بتواند حوزه بازرگانی و تولیدکننده را درکنارهم بنشاند چیست؟
به نظر می رسد این هدف را نمی توان تنها با برگزاری نمایشگاه محقق کرد، بلکه این امر با اصلاح سیستم توزیع و عرضه محصول ورساندن پلیمر به دست مصرف کننده اصلی امکان پذیرخواهد بود. عمده ترین این تلاش شامل حذف واسطه ها است.
از سوی دیگر، یکی ازمشکلات صنعت پلیمر عدم بازاریابی ومطالعه نیازهای بازار مصرف بوده و بهترین راه کار واردکردن شرکت های خدماتی و بازرگانی ( Service Provider) به نمایشگاه است. شایدبهترین راهکار دعوت از این شرکت ها وایجاد بازار رقابتی بین این شرکت ها در نمایشگاه باشد. دربسیاری موارد شرکت های تولیدکننده باتغییرات جزیی درخطوط تولید می توانند مانع واردات قطعات ومحصولات خارجی شوند.
همچنین وظیفه شرکت های بازرگانی وخدماتی این است که باحضوردرنمایشگاه ها، سیاست ها، مشکلات و راهکارهای خود را درعرصه خرید وفروش محصولات پلیمری درداخل کشور را ازنظر واردات وصادرات در راستای تنظیم بازار به نمایش بگذارند. بنا براین وجود غرفه های بازرگانی نقش بسزایی دراین نمایشگاه ها دارند.
ایران پلاست بازاری خوب با پتانسیل بالاست که فرصت بهبود شرایط بازار صنعت لاستیک و پلاستیک را فراهم می کند اما در حوزه بازارجهانی مسائلی وجود دارد که نقش دولت درآن تعیین کننده است. به نظرشما دولت دراین زمینه چه کمکی می‌تواند ارائه دهد؟
ابتدایی ترین مشکل برای این شرکت ها محدودیت درسیستم های بانکی و ارتباط باشبکه جهانی بانک ها و بدنبال آن افزایش ریسک درنقل وانتقال پول است. این مهم فقط توسط دولت قابل حل است. شناسایی تولیدات پلیمری ایران درسطح بین المللی است که آن نیز باحمایت دولت، تولیدکنندگان بایستی درنمایشگاه های مختلف بین المللی امکان حضور یابند. همچنین ایجادمشوق های صادراتی، ازجمله تسهیل درتأمین مواد اولیه وحذف واسطه ها نیز موثرخواهدبود. شناسایی نیازها وخواسته های بازارجهانی وانتقال این انتظارات به تولیدکننده های داخلی وایجادیک کنسرسیوم داخلی در راستای حمایت ازتولیدکننده ها وایجادیک Trade Mark قدرتمند نیز می تواند راهکار بسیار خوبی در این زمینه باشد. از سوی دیگر دولت باید همزمان با بهبود و ارتقاء مکانیزم های ایجادسیستم بانکی برای تبادل آسان ارز برای تولیدکنندگان داخلی، بوروکراسی اداری ومالیاتی صادرکنندگان این محصولات را کاهش دهد.
باتوجه به برگزاری نمایشگاه های بین المللی درحوزه صنایع پلیمروپلاستیک نظیر K آلمان و عرب پلاست چه راهکارها، نشست های تخصصی وهمایش های جانبی را برای برگزاری هرچه بهتر نمایشگاه بین المللی ایران پلاست مفید می دانید؟
به نظر بنده، فراهم کردن زمینه برای شناسایی نیازها وانتظارات هردوصنعت وبه اشتراک گذاری تجربیات ودانش تاثیربسزایی دارد. جای نشست های تخصصی وبحث انتقال تجربه وتکنولوژی درنمایشگاه ایران پلاست خالی است. این نمایشگاه درحال حاضر بیشتر در زمینه معرفی شرکت های تولیدی فعالیت دارد وجای غرفه های نشریات علمی ایرانی و بین المللی دراین نمایشگاه دراغلب موارد خالی است. دعوت ازنشریات معتبر می تواند درمرحله اول شروع خوبی برای آغاز روند علمی تر شدن نمایشگاه باشد. ضمن احترام و تشکر از مجری برگزاری این نمایشگاه ، پیشنهاد می کنم که به اطلاع رسانی در سطح بین المللی ایران پلاست تاکید بیشتری شود.
به نظر جنابعالی چه موانعی درتوسعه صنایع پلیمر و پلاستیک وجود دارند که برگزاری نمایشگاه ایران پلاست می تواند در زمینه رفع آنها موثرواقع شود؟ چگونه؟
بزرگ ترین مانع توسعه، عدم اطلاع از نیازهای مصرف کنندگان کالای نهایی است. این نمایشگاه به خوبی می تواند پل ارتباطی صحیحی بین تولیدکنندگان مواد اولیه پلیمری وصنایع تکمیلی درجهت رفع نیاز بازارمصرف داخلی و خارجی باشد.
توسعه فعالیت بخش خصوصی درحوزه پایین دستی ومرتبط یاصنایع پتروشیمی وتعامل بهترصنایع بالادستی وپایین دستی ضمن ایجاد ارزش افزوده بالاتر واشتغال، زمینه بهتری را برای توسعه ورقایت تولیدات داخلی در بازارهای جهانی فراهم می کند که دراین خصوص نقش دولت درحمایت وپشتیبانی از سرمایه گذاران پررنگ تر می شود. نبود راهبرد مدون، تأمین مواداولیه، بازاریابی، ناتوانی فنی، مشکلات نقدینگی وضعف مدیریتی، ازجمله موانع توسعه وعقب ماندگی صنایع است که با برگزاری نمایشگاه تاحدودی این مشکلات را مرتفع می نماید. متاسفانه صاحبان صنایع پایین دستی بصورت منسجم عمل نمی کنند بنابراین نمایشگاه می تواند این اتحاد را بوجود آورد.
به نظرشما شرکت های داخلی چقدر در زمینه فناوری های جدید صنایع پلیمر وپلاستیک به روز هستند ؟
درصورتی که میزان مصرف موادپلیمری درداخل کشور بعنوان شاخصی از توسعه کمی صنعت پلیمر را ملاک قراردهیم، بدیهی است که درسال های اخیر با توسعه صنعت پتروشیمی این صنایع نیز رشد قابل توجهی داشته اند. ولی به نسبت مقایسه باصنعت پلیمر درکشورهای صنعتی، متأسفانه احداث واحدهای تولیدی درصنعت پایین دست به حالت کلیشه ای درآمده وکمتر به ساخت قطعات مهندسی روی آورده شده است.
باتوجه به رشدچشمگیرمحصولات پلیمری درواحدهای پتروشیمی ایران لزوم استفاده ازمحصولات پلیمری درصنایع داخلی وتبدیل به محصولاتی با ارزش افزوده بالا هر روز اهمیت بیشتری پیدا می کند. برای تبدیل تولیدات واحدهای پتروشیمی ( اعم از ترموپلاستیک و الاستومرها) به محصولات با ارزش افزوده بیشتر باید به علوم وتکنولوژی فرآیند پلیمرها آگاهی کامل داشت و دانش های بنیادین وکاربردی را در این زمینه توسعه داد. دانش فرآیند وساخت محصولات پلیمری دارای شاخه های زیادی است و هرکدام از این شاخه ها نیز به نوبه خود دارای پیچیدگی های علمی و تکنولوژی به روز دنیا است. باتوجه به موارد فوق، فرآیند تولید پوشش های پلیمری از مجموعـه علمی گروه های پژوهشی لاستیک، پلاستیک، کامپوزیت، رنگ وپوشش های سطـح مواد می باشد که باحضور درچنین نمایشگاه هایی، صنایع داخلی با فناوری های نوین دنیا آشنا خواهندشد.
درحال حاضرصنعت پلیمر بیشتر به سمت تولیدکالاهایی با مصرف عادی و با استفاده از فناوری های بعضا» قدیمی تمایل دارد. دراین میان جای شرکت هایی که اقدام به تولید محصولات ویژه و مهندسی و با استفاده فناوری روز کند، خالی است. به دلیل استفاده از فناوری های قدیمی، نرخ قیمت تمام شده محصولات راهبردی بسیار بالاتر ازسطح جهانی است و این امر در مرحله اول به ضرر شرکت های تولیدکننده است.
آیا نمایشگاه ایران پلاست می تواند محل مناسب برای رفع نیاز فناوری های نوین صنایع باشد؟
درصورت دعوت از شرکت های تخصصی خارجی واستفاده ازتجربیات وتخصص این شرکت ها وبرگزاری همایش های علمی جانبی درنمایشگاه، نمایشگاه ایران پلاست محل مناسبی برای بررسی رفع این نیاز اساسی خواهدبود و درصورتی که شرکت های معتبر بین المللی دراین نمایشگاه حضورنیابند، این مورد محقق نخواهدشد.