پالس‌های مثبت از بازار مسکن
آمارهای رسمی از میانگین قیمت مسکن در تهران نشان می‌دهد، از ابتدای سال 93 تا پایان مهرماه، ارزش آپارتمان‌های مسکونی 3 درصد کاهش پیدا کرده است به این معنی که خریداران ملک در فروردین‌ماه، هم‌اکنون با افت در ارزش دارایی‌شان مواجه شده‌اند و میزان بازدهی سرمایه‌گذاری ملکی آنها طی این مدت نه‌تنها مثبت نبوده که منفی 3 درصد بوده است. متوسط قیمت واحدهای مسکونی در بازار مسکن تهران در مهرماه امسال با حداقل 2 درصد کاهش نسبت به شهریور به مترمربعی 4 میلیون و 60 هزار تومان رسید. در حال حاضر متوسط 7 ماهه قیمت مسکن مترمربعی معادل 4 میلیون و 158 هزار تومان است. کارشناسان اقتصاد مسکن در تحلیل وضعیت کنونی بازار مسکن می‌گویند: قیمت مسکن از ابتدای سال‌جاری تاکنون، در پنج ماه با کاهش مواجه شده و فقط در ماه‌های فروردین و خرداد حداکثر 7 درصد با افزایش ماهانه مواجه شد. همچنین افت مهرماه، باعث شد توالی نزول ماهانه قیمت مسکن که از ابتدای تابستان به‌صورت ممتد شروع شده بود، رکورد چهارماهه را در بازار ثبت کند. از نظر کارشناسان عواملی همچون روند کاهنده نرخ تورم عمومی، رکود معاملاتی در بازار مسکن، ناتوانی متقاضیان مصرفی از تامین بودجه خرید و در نهایت افزایش واحدهای تازه‌ساز در بازار عرضه طی ماه‌های اخیر باعث شده شیب نوسانات قیمت مسکن در سرازیری قرار بگیرد و ماه به ماه از میزان قیمت کاسته شود. مطابق اطلاعات آماری سامانه رهگیری معاملات مسکن، در چهار ماه گذشته مترمربعی 280 هزار تومان از قیمت آپارتمان‌های تهران کم شده است که این میزان کاهش در این بازه زمانی، در نوع خود کم‌سابقه ارزیابی می‌شود. در ماه گذشته از آنجا که روند نزولی قیمت مسکن ادامه پیدا کرد، معاملات دچار تغییرات افزایشی شد. هرچند مهرماه امسال معاملات مسکن نسبت به شهریور کاهشی بود، اما خرید و فروش آپارتمان در مقایسه با مهر سال گذشته، بیش از 40 درصد افزایش پیدا کرد که این رشد نشان‌دهنده فاصله گرفتن از عمق رکود مسکن می‌تواند باشد. در این‌باره رئیس اتحادیه مشاوران املاک اعلام کرد: از ابتدای سال 93 تا انتهای مهرماه، بیشترین نقل و انتقالات اجاره در شهر تهران، در ماه تیر صورت گرفته است. در تیرماه امسال 21 هزار و 290 فقره اجاره‌نامه در بنگاه‌های املاک شهر تهران تنظیم شده و در شهریورماه نیز به عنوان دومین ماه پرمعامله در بازار اجاره، تعداد 19 هزار و 970 اجاره‌نامه در بنگاه‌ها برای اجاره‌نشین‌ها صادر شده است. حسام عقبایی با بیان اینکه امسال تعداد معاملات مسکن در مقایسه با پارسال در تهران و در کل کشور افزایش داشته است، خاطرنشان کرد: هرچند هنوز بازار و معاملات مسکن در حالت رکود قرار دارد، اما خیز خروج از رکود در معاملات دیده می‌شود. وی با بیان اینکه در مهرماه 93، در مجموع 14 هزار و 216 قرارداد اجاره در تهران منعقد شده است، تصریح کرد: در شهریور امسال در کل کشور مجموعا 72 هزار و 960 قرارداد اجاره منعقد شده است که این میزان در تیرماه، 79 هزار و 492 قرارداد و در مهرماه 50 هزار و 470 قرارداد بوده است. رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران با بیان اینکه کاهش تعداد معاملات اجاره در مهرماه به‌دلیل خروج از فصل طلایی جابه‌جایی‌ها و کاهش تقاضا از سوی اجاره‌نشین‌ها، موضوعی طبیعی است، خاطرنشان کرد: هر چند ورود به فصل سرما در مورد تعداد معاملات خرید و فروش مسکن نمی‌تواند عامل کاهشی محسوب شود اما بازار اجاره تحت تاثیر مستقیم کاهش دما با کاهش تقاضا مواجه می‌شود. وی ادامه داد: در حال حاضر شاهد ثبات قیمت‌ها در بازار اجاره هستیم و در اغلب موارد می‌بینیم که مالکان در قیمت‌های پیشنهادی خود تخفیف‌هایی هم اعمال می‌کنند. عقبایی تاکید کرد: به‌رغم کاهش تعداد معاملات خرید و فروش مسکن در مهرماه نسبت به شهریور 93، حجم معاملات در مهرماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش داشته است. وی افزود: در تهران نیز 13 هزار و 403 قرارداد خرید و فروش در مهرماه 93 به ثبت رسیده است که این تعداد در مدت مشابه سال گذشته 9 هزار و 248 قرارداد بوده است. عقبایی با اشاره به کاهش تعداد قراردادهای اجاره در مهرماه 93 نسبت به مدت مشابه سال قبل، در تهران گفت: حجم قراردادهای اجاره در مهرماه 92، معادل 14 هزار و 577 قرارداد بوده است که امسال به 14 هزار و 216 قرارداد کاهش یافته است. وی توضیح داد: البته کاهش قراردادهای اجاره به معنای کاهش مستاجران و افزایش قدرت خرید نمی‌تواند باشد، بلکه می‌تواند این پیام را به همراه داشته باشد که اغلب مستاجران امسال قراردادهای خود را تمدید کرده یا زودتر از مهرماه اقدام به جابه‌جایی کرده‌اند. تحقیقات صورت گرفته ازسوی کارشناسان اقتصاد مسکن ازجمله کارشناسان دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه‌وشهرسازی درباره چشم‌انداز ماه‌های آینده بازار حکایت از آن دارد که در حداقل یک ماه آینده، به‌دلیل کم شدن حجم معاملات در ماه محرم، هیچ زمینه‌ای برای افزایش قیمت مسکن وجود نخواهد داشت و در ماه‌های بعد نیز به‌دلیل تبعیت منحنی نوسان قیمت مسکن از نرخ تورم، با توجه به روند کاهنده تورم، نرخ رشد قیمت نیز در بدترین شرایط، نزولی خواهد بود. وضعیت موجود بازار مسکن و درجا زدن قیمت، شرایط خرید و فروش را برای سوداگران و متقاضیان سرمایه‌ای ناامن کرده است و در مقابل، باعث تحریک متقاضیان مصرفی شده است.هر چند سطح کنونی قیمت مسکن به نرخ نیمه پارسال برگشته و صرفه خرید مصرفی افزایش پیدا کرده اما چون این گروه از تقاضا بابت تامین مالی خلع سلاح است، عملا توان کافی برای خرید را ندارد. در حال حاضر از یکسو هنوز خبری از وام جدید خرید مسکن نشده و از سوی دیگر، هزینه 8 میلیون تومانی برای خرید اوراق 45 میلیونی نیز صرفه اقتصادی آن را تحت‌الشعاع قرار داده است. در حال حاضر، فعالان بازار مسکن معتقدند که اگر رکود این بخش ادامه پیدا کند، درآینده نزدیک حجم تقاضاها در این بازار افزایش می‌یابد و مشکلات بیشتری در این بخش گریبانگیر متقاضیان و سیاست‌گذاران بازار مسکن خواهد شد.