اردوغان در نظر دارد تا با برگزاری انتخابات اول نوامبر شانس خود را دوباره بیازماید. او به دنبال یک پیروزی قاطع است تا بتواند دوباره رویای خود را که همان تغییر نظام ترکیه است تعبیر کند. او در انتخابات هفتم ژوئن نتوانست به این خواسته خود برسد. نتایج انتخابات ترکیه همان گونه که از قبل نیز پیش‌بینی شده بود با ریزش آرای حزب حاکم ترکیه و با صعود حزب کرد دموکراتیک خلق (HDP) همراه بود.
این حزب کرد در انتخابات هفتم ژوئن توانست ۸۰ کرسی پارلمانی را از آن خود کند و این در حالی است که حزب حاکم ۳۱۲ کرسی از ۵۵۰ کرسی پارلمان را به دست آورد. این حزب در این مرحله از انتخابات با وجود کسب جایگاه نخست درانتخابات، اما از کسب بیش از نیمی از کرسی‌های پارلمان بازماند و باید گفت طعم شکست نسبی پس از ۱۳ سال به زیر زبان اردوغان و هم حزبی هایش رفت. به عبارت دیگر این نخستین بار از نوامبر سال ۲۰۰۲ بدین سو است که حزب حاکم عدالت و توسعه در ترکیه اکثریت مطلق خود بر پارلمان را از دست داده است و برای تشکیل حکومت نیازمند ائتلاف با دیگر احزاب یا نمایندگان مستقل است.بدون تردید این مساله نشان دهنده جایگاه شکننده تر این حزب در افکار عمومی ترکیه است. به گفته کارشناسان مهم‌ترین بازنده این انتخابات ترکیه شخص رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه است و بزرگ ترین برنده آن صلاح‌الدین دمیرتاش رهبر ۴۲ساله و جوان حزب کرد دموکراتیک خلق بوده است.


pic1


اردوغان در ایام تبلیغات این انتخابات بر خلاف مشی و رویه روسای جمهور ترکیه که غالبا وجهه‌ای ملی و غیر حزبی دارند تقریبا روزانه اظهار نظر کرد و مردم را به رای بالا به حزب حاکم تشویق کرد. هر چند رئیس‌جمهوری ترکیه مستقیما از حزب عدالت و توسعه نام نمی‌برد اما اردوغان با ضرورت تغییر ساختار نظام سیاسی ترکیه از شیوه پارلمانی به ریاستی بارها تاکید کرد و افزود: در صورت رای بالای مردم به یک حزب آن حزب قادر خواهد بود این مهم را به انجام رساند. منظور او از یک حزب «حزب حاکم » بود.
رای روز هفتم ژوئن 2015 مردم ترکیه نه تنها در راستای تحقق این خواسته اردوغان نبود بلکه حتی حزب عدالت و توسعه را از تشکیل یک حکومت غیر ائتلافی نیز محروم کرد و جایگاه این حزب را خدشه‌دار ساخت. هر چند دخالت‌های بی‌حد و مرز اردوغان در امور حزب حاکم و خلاصه شدن نام حزب به نام اردوغان در پدید آمدن این نتیجه بی‌تاثیر نبود اما نتیجه خلق شده از انتخابات هفتم ژوئن نخستین نشانه‌های عملی فعالیت‌های مخالفان حزب حاکم ترکیه و شخص اردوغان از ژوئن 2013 به این سو است.

از زمان اعتراضات به تغییر کاربری « پارک گزی» در حاشیه میدان تقسیم استانبول گروه‌های زیادی از لیبرال و چپ گرفته تا جنبش متنفذ و محافظه کار«خدمت» - که پیش‌تر متحد و مؤتلف حزب حاکم ترکیه بود - از در مخالفت با اردوغان برآمدند و فعالیت‌های آنها در دو سال گذشته در نهایت در کاهش و ریزش آرای حزب حاکم در انتخابات پارلمانی بی تاثیر نبود.
اما بدون تردید مهم ترین عامل شکست حزب اردوغان در انتخابات اخیر رای مردم مناطق کردنشین به حزب کرد دموکراتیک خلق است. کسب ۸۰ کرسی پارلمان از سوی نامزدان معرفی شده در لیست این حزب کمی غیر‌منتظره بود چون گمانه‌زنی‌ها پیش‌تر حاکی از کسب حدود ۴۰ تا ۶۰ کرسی پارلمانی از سوی این حزب بود.

باوجود این شکست نسبی برخی بر این باورند حزب حاکم ترکیه هر چند عملکرد بدون عیب و نقصی ندارد اما همچنان به دلیل کارنامه عملکرد موفق اقتصادی در یک دهه گذشته بی بدیل ترین حزب ترکیه در ساختار سیاسی این کشور است. کسب نزدیک به ۴۱ درصد آرا و کسب عنوان حزب برنده در ۴ انتخابات متوالی پارلمانی از سال ۲۰۰۲ به این سو گواهی بر این موضوع است.
با این حال مردم ترکیه به خواسته اردوغان مبنی بر تغییر ساختار نظام سیاسی از پارلمانی به ریاستی «نه» گفتند. این ناظران معتقدند مردم همچنین به شیوه او در تلاش برای افزایش و بسط قدرت سیاسی نیز روی خوش نشان نداده‌اند.


pic۲


اردوغان نخست‌وزیر محبوبی بود اما از زمانی که رئیس‌جمهوری ترکیه شد چند فرق اساسی با 11 رئیس‌جمهوری سلف خود داشته است. او همچنان یک شخصیت حزبی است و درباره خردترین مسائل تا مهم‌ترین موضوعات مملکتی اظهار نظر می‌کند. او بی‌طرف نیست و در سخنان خود به این و آن حمله می‌کند و مدام از مواضع شخص خود و حزب حاکم ترکیه دفاع می‌کند. او همه را متهم به انجام توطئه علیه حزب حاکم و شخص خود می‌کند و مدعی وجود دست‌های توطئه گر داخلی و خارجی برای سرنگون کردن خود است.این نحوه رفتار اردوغان از نظر بسیاری از نخبگان در ترکیه عوام فریبانه تلقی می‌شود. هر‌چند سخنان پر شور و حرارت او می‌تواند در حفظ جایگاهش در میان طبقات حامی‌اش در قلب آناتولی موثر باشد، اما بدون تردید مخالفت‌هایی جدی را نیز در میان نخبگان و طبقات تحصیلکرده و مدرن شهری به همراه خواهد داشت.

با این وجود به گفته برخی از ناظران انتخابات هفتم ژوئن نشان داد یک نیروی سیاسی جدید و غیر قابل کتمان در عرصه داخلی ترکیه به وجود آمده است و آن حزب دموکراتیک خلق (HDP) است که تابلو و نماد فعالیت سیاسی کردهای ترکیه محسوب می‌شود.
کردها بخشی بزرگ از جامعه ترکیه هستند و در دهه‌های گذشته به واسطه سیاست‌های دولت ترکیه امکان اجتماع و تشکیل احزاب فراگیر و مشارکت در قدرت سیاسی را نداشتند. با کسب هشتاد کرسی پارلمانی این نخستین بار است که یک حزب کرد به پارلمان راه می‌یابد.

میزان مساوی کرسی‌های حزب کرد دموکراتیک خلق اینک با حزب ملی گرای حرکت ملی (MHP) که رویکردی ناسیونالیستی و ضد قومیتی دارد ( هر دو حزب 80 کرسی کسب کردند) نشان دهنده عمق تغییر سیاسی صورت گرفته در پارلمان جدید ترکیه با مشارکت 4 حزب فراگیر و ملی است که یکی از آنها متعلق به کردها است. به عبارت دیگر کردهای ترکیه با این انتخابات موفق شدند «شناسنامه سیاسی» بگیرند. اردوغان از طریق این انتخابات و تغییر نظام سیاسی ترکیه می‌خواست 550 کرسی پارلمان و یک کرسی نخست‌وزیری برآمده از آن را به یک کرسی ریاست جمهوری در «کاخ سفید» تازه تاسیس خود در آنکارا تقلیل دهد؛ اما پیام مهم این انتخابات تاکید اکثریت مردم ترکیه بر تکثر و مخالفت با تمرکزگرایی قدرت اردوغان بود؛ این به آن معنا است که از نظر رای‌دهندگان ترکیه‌ای تقسیم قدرت در پارلمان بهتر از تمرکز قدرت در کاخ سفید اردوغان است.