سازوکار وام 25 میلیونی خودرو
دولت در بسته پیشنهادی ضدرکود خود در حالی قصد نجات صنعت خودرو از بحران کنونی را دارد که تخصیص تسهیلات 25 میلیونی به‌عنوان راهکار اساسی در این زمینه پیش‌بینی شده است.
هر چند وام ۱۵ میلیونی نیز قرار است در کنار تسهیلات مذکور به متقاضیان داده شود اما کارشناسان معتقدند تسهیلات در نظر گرفته شده در بسته پیشنهادی دولت از مزیت‌های بیشتری نسبت به وام ۱۵ میلیونی برخوردار است. بر این اساس هدف دولت نیز جذب مشتریان و تحریک تقاضا از این ناحیه بوده است. به‌عبارت بهتر، با توجه به تفاوت‌های عمده‌ای که میان تسهیلات ۲۵میلیونی و وام ۱۵ میلیونی وجود دارد، پیش‌بینی می‌شود مشتریان از تسهیلات موردنظر استقبال کنند.

در این زمینه کارشناسان تاکید می‌کنند که جایگزینی تسهیلات ۲۵ میلیونی با وام ۱۵ میلیونی می‌تواند توان مالی خیلی‌ها را برای خرید حداقل خودروهای ارزان داخلی بالا ببرد. در واقع ۱۰میلیون تومانی که به قدرت خرید مشتریان اضافه شده، انگیزه خرید خودرو را در بخشی از مشتریان بالا می‌برد و آنها را به بازار برگرداند. با یک حساب سرانگشتی، مشخص می‌شود که تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی می‌تواند توان مالی حتی کسانی را که تنها چهار یا پنج میلیون تومان پس‌انداز دارند، برای خرید خودرو افزایش داده و آنها را مالک خودرو شخصی کند.

به‌عنوان مثال، با اجرایی شدن تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی، مشتریان می‌توانند با پیش پرداختی چهار میلیونی صاحب پراید شده یا ۶ میلیون بدهند پژو ۴۰۵ سوار شوند. اما دیگر مزیت تسهیلات ۲۵ میلیونی این است که مشتریان چندان درگیر بوروکراسی سخت دریافت وام نمی‌شوند و تسهیلات موردنظر را راحت‌تر دریافت خواهند کرد. در این زمینه یک کارشناس به سازوکار اخذ این تسهیلات ۲۵ میلیونی اشاره می‌کند و می‌گوید که روش کار به این شکل است که مشتریان برای خرید خودرو موردنظر خود به نمایندگی‌های خودروساز مراجعه می‌کنند و پس از انجام کارهای اولیه (انتخاب خودرو و ثبت نام و...) به بانک عامل (بانکی طرف قرارداد با خودروساز است) معرفی می‌شوند.
وی می‌گوید:بانک عامل با دریافت معرفی نامه مشتریان، ما‌به‌التفاوت قیمت خودرو و تسهیلات دریافتی را اخذ و دفترچه قسط مربوطه را تحویل آنها می‌دهد و سپس مابه‌التفاوت موردنظر را به همراه تسهیلات 25 میلیون تومانی، به حساب خودروساز واریز خواهد کرد. این کارشناس در ادامه می‌گوید: با این روش، خودروسازان مبالغ خودروهای فروخته شده را تمام و کمال دریافت می‌کنند و بانک‌ها نیز سود خود را می‌برند و مشتریانی هم که نقدینگی لازم را ندارند، صاحب خودرو خواهند شد.

با این حساب می‌توان گفت تسهیلات 25 میلیون تومانی رضایتمندی هر سه ضلع مثلث مشتری-خودروساز- بانک را جلب خواهد کرد. وی تاکید می‌کند: نفع بانک‌ها در این است که از منابع داخلی خود خرج نکرده و بانک مرکزی، اعتبار لازم برای پرداخت تسهیلات 25 میلیون تومانی تامین می‌کند. به گفته وی، نفع دیگر بانک‌ها این است که از منابع موردنظر (که نزد بانک مرکزی راکد بوده)، حداقل 16 درصد سود خواهند برد.
این کارشناس همچنین به نفع خودروسازان نیز اشاره کرده و می‌گوید: اینکه خودروسازان مبالغ محصولات فروخته شده را یکجا دریافت و با اقساط مشتری روبه‌رو نمی‌شوند، مزیت خوبی برای آنها به شمار می‌رود. از دید وی، مشتریان نیز ازآنجاکه اولا نقدینگی لازم برای خرید خودرو را کسب کرده و ثانیا آن را با سودی کمتر از وام ۱۵ میلیونی و همچنین در بازه زمانی هفت ساله، بازپرداخت می‌کنند، نفع می‌برند. اما در مورد سازوکار وام ۲۵ میلیونی معاون وزیر صنعت نیز می‌گوید که قرار شده خودروسازان پیش‌فاکتورهایی را با محاسبه نرخ خودرو و نرخ سود عقود مبادله‌ای، صادر و آنها را در قبال سفته به مشتریان ارائه کنند. به گفته محسن صالحی‌نیا، خودروسازان سفته‌ها را نزد بانک برده و خرید دین می‌کنند و با این شرایط، نرخ تسهیلات خودرو برای مصرف‌کنندگان کمتر از نرخ عقود مبادله‌ای تمام می‌شود. نکته‌ای که معاون وزیر صنعت به آن اشاره می‌کند، دقیقا مزیت سوم تسهیلات ۲۵ میلیونی نسبت به وام ۱۵ میلیونی است.

طبق شرایطی که برای وام ۱۵ میلیونی در نظر گرفته شده بود، مشتریان باید ۲۱ درصد سود برای این وام می‌پرداختند، حال آنکه تسهیلات ۲۵ میلیونی، با نرخ ۱۶ درصد در اختیار آنها قرار می‌گیرد. با این حساب، مشتریان علاوه‌بر اینکه تسهیلات بیشتری دریافت می‌کنند، سود کمتری نیز می‌پردازند و این خود مزیتی قابل توجه برای استفاده‌کنندگان از تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی به شمار می‌رود. اما یک کارشناس بازار پولی و بانکی نیز در مورد سازو کار تسهیلات ۲۵ میلیونی عنوان می‌کند که روش کار به این صورت است که بانک‌ها اقساط خرید خودرو را از خودروسازان خرید می‌کنند و این موضوع در تمام دنیا رواج دارد و می‌تواند محرکی برای سمت تقاضا باشد.
وی در ادامه تاکید می‌کند که در وام خودرو که مقرر شده توسط بانک‌های عامل تنزیل صورت گیرد، ‌خودروساز خودرو خود را به‌صورت قسطی و با پیش پرداخت حداقل 20 درصد به مشتری ارائه می‌کند که سود اقساط هفت ساله را بر آن محاسبه می‌کند اما بانک پیش از سررسید اقساط را از خودروساز خرید دین(تنزیل) می‌کند. وی تاکید می‌کند که بانک عامل با ارائه اسناد تجاری خرید خودرو از منابع بانک مرکزی استفاده می‌کند که در این حین با دریافت کارمزد و گشایش حساب برای خریدار نهایی خودرو برای خود درآمدزایی خواهند کرد.