قیمت مسکن پایین آمد؟
کسانی که در طول یک هفته گذشته در بازار خرید مسکن حاضر بوده‌اند یا دست‌کم در دو ماه پیش از آن نیز در قالب جست‌وجوگر، در این بازار رفت‌وآمد داشته‌اند می‌گویند: قیمت مسکن در برخی مناطق تا یک میلیون تومان به ازای هر مترمربع پایین آمده و در مناطق دیگر حداقل 300 تا 400 هزار تومان افت کرده است!
این خبر اگر در حد شنیده‌های بازار نباشد و صحت داشته باشد، فضای سوداگرانه حاکم بر بازار مسکن را دگرگون می‌کند و امواج حاصل از آن در ۶ ماه باقی مانده از سال جاری، هر نوع حرکت در جهت افزایش قیمت مسکن را خنثی خواهد کرد.
تحقیقات میدانی روزهای اخیر که در واکنش به گفته‌های متقاضیان خرید مسکن و برای بررسی صحت و سقم ماجرای پایین‌آمدن قیمت مسکن انجام شده، نشان می‌دهد: خبر کاهش قیمت مسکن معتبر است.
تا پیش از این پایین‌ آمدن، قیمت واحدهای مسکونی نوساز در مناطقی از تهران به مترمربعی حداقل ۶ تا ۷ میلیون تومان رسیده بود؛ این در حالی است که تابستان سال گذشته نوساز‌ها در این مناطق حدود متری ۳ میلیون تومان معامله می‌شد و افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت غیرقابل توجیه بود.
با این حال هم‌اکنون کاهش یک میلیون تومانی در هر مترمربع که عمدتا در مناطق ۲ و ۱ و بخش‌هایی از شمال مناطق ۴ و ۵ رخ داده است، مسیر را برای تعدیل قیمت خرید و فروش هموار کرده است. آنچه در دو ماه گذشته بستر کاهش قیمت مسکن در هفته‌ اخیر را به‌وجود آورده، «نخریدن» متقاضیان بوده است. متقاضیان با دامن‌زدن به رکود یکسال اخیر در بهار و تابستان۹۲ زمینه بازگشت قیمت به مسیر متعادل و منطقی را فراهم کردند.
اکنون در مقابل رکود حاکم بر بازار خرید، میل به پیش‌خرید زیاد شده است. در حال حاضر پیش فروش واحدهای مسکونی رونق بیشتری دارد و متقاضیان با مراجعه به سازنده‌های مورد اعتماد سعی در پیش خرید واحدهای مسکونی دارند، زیرا این واحدها که معمولا چند ماه تا حداکثر دو سال بعد تحویل متقاضیان می شود، قیمت ارزان تری دارد و در دراز مدت می‌تواند سود بیشتری نصیب آنها کند. پیش‌ خرید آپارتمان به دلیل ارزش افزوده و سود بیشتری که دارد همیشه با استقبال مواجه شده است.البته تقاضا برای پیش‌خرید مسکن در شرایطی افزایش پیدا کرده که سازنده‌ها با سودایی که درباره تداوم افزایش قیمت در آینده نزدیک، دارند میل آنچنانی به پیش‌فروش ندارند و ترجیح می‌دهند واحدها را در ماه‌های آینده با قیمت بیشتر، یا پیش‌فروش یا به‌صورت تکمیل‌شده روانه بازار مصرف کنند.
اما به رغم این تضاد بین منافع پیش‌خریدار و پیش‌فروشنده در شرایط کنونی، تعداد آپارتمان‌های قابل پیش‌فروش در بازار کم نیست.
در بخش بازار اجاره اما وضعیت به گونه‌ای دیگر است. تعداد متقاضیان برای دریافت آپارتمان اجاره‌ای و همین‌طور مالکان در بازار قابل‌توجه است و به مراتب بیشتر از تعداد فعالان بازار خرید مسکن است، اما به‌رغم پتانسیل بالا برای معاملات اجاره، کمتر عقد قراردادی در این حوزه انجام می‌شود زیرا موجر و مستاجر در انتظار تغییر شرایط هستند و با همین استدلال، فعلا برای چندماه قراردادهای فعلی خود را تمدید کرده‌اند.
مشاوران‌املاک می‌گویند: قدرت اجاره‌نشین‌ها برای اجاره آپارتمان به‌خصوص زوج‌های جوان که برای اولین‌بار وارد این بازار می‌شوند بین ۱۰ تا ۵۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش پیدا کرده به‌طوری‌که در نواحی مرغوب شهر بیشترین کاهش و برای نواحی جنوبی شهر تهران نیز کمترین افزایش روی داده است.
این در حالی است که در برنامه وزیر پیشنهادی راه‌وشهرسازی، برنامه موثر و مشخصی برای کنترل اجاره‌بها وجود ندارد، اما کارشناسان نزدیک به عباس آخوندی پیشنهاد می‌کنند دولت یازدهم در کوتاه‌مدت باید برای مهار اجاره‌بها اقدام به مقابله مالیاتی با خانه‌های خالی کند و همزمان راهکار تشویق موجران به تعریف اجاره‌بها زیر نرخ‌های حبابی را دنبال کند.
سال گذشته این موقع، کسب و کار مشاوران‌املاک از بابت معاملات اجاره در وضعیت خوبی قرار داشت، اما امسال بازار راکد است و بنگاه‌های مسکن رفت و آمدی را که سال‌های قبل در این روزها در آنها وجود داشت شاهد نیستند. مهم‌ترین علتی که مشاوران املاک در تشریح وضعیت رکودی کسب و کار خود بیان می‌کنند به غیرواقعی بودن رقم درخواستی موجران بابت اجاره آپارتمان‌شان برمی‌گردد که باعث شده بنگاه‌ها از مستاجر خالی شود.