وام خرید مسکن، می‌رسد؟
وزارت راه‌وشهرسازی در سه جبهه مذاکرات با بانک‌مرکزی برسر تامین مالی مسکن را ادامه می‌دهد.پیش‌تر و در اواسط سال گذشته پیشنهاد پرداخت 90 تا 100 میلیون تومان وام خرید مسکن از طرف وزیر و مشاور مالی او مطرح شد که هدف از این طرح، پایان دادن به رکود معاملاتی بازار مسکن و ایجاد محرک در بین متقاضیان خرید برای تسهیل فروش آپارتمان‌های نوساز خالی از سکنه بود. کمی بعد، این وزارتخانه گزینه دوم خود مبنی‌بر راه‌اندازی بازار رهن ثانویه را پیشنهاد داد که در قالب آن، تسهیلات پرداخت‌شده توسط بانک‌مسکن به خریداران، توسط شرکت‌های سرمایه‌گذاری یا یک صندوق مشخص، به اوراق بهادار تبدیل شده و در بازار سهام به فروش می‌رسد و از این محل، منابع بانک‌مسکن به اندازه آنچه وام خرید پرداخت کرده، تکمیل می‌شود تا دوباره بتواند وام پرداخت کند.وزارت راه‌وشهرسازی اخیرا نیز سومین پیشنهاد خود برای تامین مالی مسکن را در قالب راه‌اندازی شرکت‌های لیزینگ مسکن ارائه کرد.شرکت‌های لیزینگ قادرند تا 70 درصد قیمت مسکن را تسهیلات بلندمدت به متقاضیان پرداخت کنند.در حال حاضر نشست‌های مشترک بین بانک‌مرکزی و وزارت راه‌وشهرسازی ادامه دارد.بانک‌مرکزی تاکنون فقط با کلیات بحث مربوط به این سه روش موافقت کرده‌ است که آن، «ضرورت تامین مالی خریداران مسکن از طریق پس‌اندازهای آینده» است.وزیر راه‌وشهرسازی معتقد است: در همه جای دنیا، کسی با پول نقد نمی‌تواند صاحب‌خانه شود اما روشی مرسوم است که در آن، افراد بخشی از پس‌اندازهای گذشته خود را در صندوقی نزد بانک‌ها سرمایه‌گذاری می‌‌کنند تا صندوق بعد از دوره‌ای مشخص، به‌واسطه فعالیت اقتصادی که با سپرده‌ها انجام می‌دهد، بین 4 تا 5 برابر اصل سپرده تسهیلات خرید پرداخت می‌کند. خریداران پس‌از دریافت تسهیلات، اقدام به پرداخت اقساط در سال‌های بعد می‌کنند که این عملا همان پس‌اندازهای آینده به حساب می‌آید.آنچه باعث شده بانک‌مرکزی در طول چندین جلسه مشترک با مسوولان بخش مسکن، به این سه طرح «بله» نگوید، به ملاحظاتی مربوط می‌شود که بانک‌مرکزی در کل اقتصاد کشور با آن روبه‌رو است.بانک‌مرکزی مسوولیت کنترل نقدینگی و تورم را برعهده دارد.تجربه سال‌های گذشته پرداخت وام خرید توسط بانک‌مسکن و سایر بانک‌ها نشان داده، بانک‌ها به منابع داخلی‌شان متکی نبوده‌اند و برای آنکه به تعهداتشان در قبال سپرده‌گذاران -متقاضیان دریافت تسهیلات خرید مسکن- پاسخ دهند مجبور شده‌اند از بانک‌مرکزی استقراض کنند.
این موضوع در حال حاضر جزو خط‌قرمز بانک‌مرکزی است و تا زمانی‌که مطمئن نشود بانک‌مسکن می‌تواند با اتکا به منابع داخلی خود، سقف وام خرید را افزایش دهد، عملا اجازه افزایش مبلغ وام را صادر نمی‌کند.با این اوصاف، در یک ماه گذشته، وزارت راه‌وشهرسازی بر پیشنهاد خود درباره میزان وام خرید، تجدیدنظرهایی کرده است.این وزارتخانه در حال‌حاضر گزینه ۷۰ میلیون تومان تسهیلات را مدنظر دارد تا بلکه بانک‌مرکزی نسبت به این رقم، نرمی بیشتری نشان داده و مراحل تصویب آن را کوتاه‌ کند.درباره طرح پرداخت تسهیلات لیزینگ مسکن نیز، حدود همین مبلغ مدنظر است.البته پیشنهاد شده تسهیلات لیزینگ به خانه‌اولی‌ها -فاقدین مسکن- پرداخت شود و صرفا به آپارتمان‌های نوساز تعلق بگیرد.این شرایط از آنجا مطرح است که وزارت راه‌وشهرسازی به دنبال مصرفی‌کردن تسهیلات است نه اینکه گروهی با این تسهیلات لیزینگ اقدام به سفته‌بازی و سرمایه‌گذاری در بازار مسکن کنند.در این زمینه دبیر کل کانون شرکت‌های لیزینگ با اشاره به موافقت وزارت راه و شهرسازی با طرح لیزینگ مسکن و بررسی لیزینگ مسکن توسط وزارت مسکن و شهرسازی و اعلام آن در نامه‌ای به بانک مرکزی، اظهار کرد: بخش نظارتی بانک مرکزی موافق اجرایی شدن طرح لیزینگ مسکن است.وی افزود: معاون نظارتی بانک مرکزی به ما اعلام کرد که بسته‌ای در این زمینه در حال تهیه است که در نهایت به بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار ارائه خواهد شد.دبیرکل کانون شرکت‌های لیزینگ ایران با بیان اینکه در این بسته عوامل مرتبط با لیزینگ مورد بررسی قرار گرفته و به مسائلی از جمله نرخ سود شناور اشاره شده است، تصریح کرد: این موضوع در شورای پول و اعتبار نیز مطرح می‌شود و در آینده نزدیک لیزینگ مسکن کشور راه‌اندازی خواهد شد.وی ادامه داد: بر این اساس شرکت‌های لیزینگ به بحث لیزینگ مسکن وارد می‌شوند، تا بتوانند ۷۰ الی ۸۰ درصد پول خرید خانه را تامین کنند و مشتریان تنها ۲۰ درصد هزینه را متقبل شوند.به گفته وی این طرح می‌تواند افرادی را که توانایی مالی خرید مسکن را ندارند، صاحبخانه کند.وی با بیان اینکه لیزینگ‌ها می‌توانند در کنار دولت مشکل مسکن را حل کنند، گفت: شرکت‌های لیزینگ اثر مثبتی در اقتصاد دارند و در عین حال می‌توانند موسسات مالی بزرگ را از لحاظ مالی تامین کرده و به‌منظور خرید تجهیزات مورد نیاز آنها اقدام کنند تا در نهایت باعث افزایش تولیدات شود.همچنین حسین عبده‌تبریزی مشاور مالی وزیر راه‌‌وشهرسازی نیز درباره آخرین مراحل بررسی طرح وام خرید مسکن و راه‌اندازی صندوق‌های سپرده‌گذاری گفت: پیشنهاد ما درباره افزایش وام مسکن تا ۵۰ درصد قیمت، به بانک مرکزی ارائه شده و باید بازار رهن ثانویه در کشور توسعه یابد.وی افزود: در این خصوص باید بانک مرکزی نظر نهایی را اعلام کند و قطعا برای برون‌رفت از رکود فعلی بخش ساختمان باید فعال شود.وی ادامه داد: بانک مرکزی درخواست وزارت راه و شهرسازی برای تقویت بازار رهن را دریافت کرده و باید با وام‌های بلندمدت زوج‌های جوان را صاحبخانه کنیم.وی با بیان اینکه در تمام دنیا ۸۰ درصد هزینه خرید مسکن وام پرداخت می‌شود گفت: در ایران با احتساب ۲ تا ۳ میلیون تومان قیمت هر مترمربع واحد مسکونی، برای یک آپارتمان ۷۵ مترمربعی باید حدود ۷۰ میلیون تومان تسهیلات پرداخت شود.