سایه تایرهای وارداتی بی‌کیفیت بر بازار
مدیرعامل شرکت ایران یاسا تایر و رابر معتقد است واردات لاستیک‌های بی‌کیفیت چینی صنعت لاستیک کشور را با بحران مواجه کرده است. دکترسعید تقوایی همکاری و پیگیری دولت و مسوولان را برای جلوگیری از ضررهای ناشی از این واردات، هم برای تولیدکننده داخلی و هم آسیب‌هایی که برای مصرف‌کنندگان به دنبال دارد، ضروری می‌داند. وی تولید محصولات جدید، شناسایی بازارهای داخلی و خارجی، افزایش سهم بازار و شیوه‌های مدرن برای بهره‌وری در شبکه‌های فروش را از جمله برنامه‌های آینده ایران یاسا ذکر می‌کند. با وی در همین زمینه به گفت‌وگو نشستیم.
ارزیابی شما از وضعیت صنعت تایر کشور و راهکارهای قرار گرفتن در تراز کشورهای پیشرو در این زمینه چیست؟
این صنعت با ۵۰سال پیشینه در کشور فعالیت می کند و تا زمان پیروزی انقلاب ۵ شرکت ایران‌یاسا، «بریجستون ژاپن» که اکنون «دنا» نام گرفته، بی اف گودریج، «جنرال تایر» آمریکا و شرکت «پیرلی» ایتالیا در ایران فعال بودند که هریک شاخه‌ای از یکی از شرکت‌های بزرگ و پیشرو در صنعت تایر دنیا بوده‌اند. بعد از انقلاب اسلامی با خروج کارشناسان خارجی، کارشناسان داخلی پا به عرصه فعالیت گذاشته و کمبودهای این صنعت را جبران کرده و بعد از آن ساخت و فناوری داخلی را ایجاد کردند. شرکت‌هایی مانند بارز، کویرتایر، یزد تایر و آرتاویل تایر را به وجود آوردند. با این حال بزرگترین چالش فعلی صنعت تایر ایران فاصله با فناوری‌های روز دنیا می‌باشد که البته مدیران این صنعت به شدت به دنبال جذب و توسعه این فناوری‌های نوین هستند. تایر محصولی است که مدام باید تحولات فناوری را پشت سربگذارد. هرچند صنعت تایر ایران براساس نیاز داخلی همواره مورد توجه بوده اما عزم کمتری برای ورود به بازارهای منطقه‌ای و صادراتی داشته‌است و به همین دلیل سهم آن در حوزه صادرات کم است. این در حالی است که شرکت ایران یاسا بالغ بر ۲۰ تا ۲۵ درصد محصولات خود را صادر می‌کند و بیشترین سهم صادرات کل صنعت تایر کشور مربوط به ایران یاسا است. اما باز هم باید به این قضیه توجه شود که اگر بخواهیم نگاهمان صادرات محور باشد باید بدانیم نیاز‌ها، قوانین و استانداردهای محصولاتی که تولید می‌کنیم در بازار جهانی و صادراتی چیست تا بتوانیم به آن سمت برویم.

محصولات شرکت به لحاظ کیفی در چه جایگاهی قرار دارند و شعار تجربه ایرانی برند جهانی چقدر با فعالیت‌های شرکت ارتباط دارد؟
شرکت ایران یاسا که در آستانه پنجاهمین سال تاسیس قرار دارد با نیم قرن تجربه نام بسیار نیکویی در بازارهای داخلی و همچنین در برخی از بازارهای صادراتی دارد. به‌رغم اینکه این شرکت که در حوزه تایرهای دوچرخه و موتوری و اسکوتری وارد شده و دارنده بهترین کیفیت در این زمینه است و باقی محصولات باکیفیت با محصولات ایران یاسا مقایسه می‌شود، اما هنوز فاصله معنا داری با آنچه باید باشد دارد. این شرکت نه تنها باید سهم ۸۰ درصد بازارداخلی را حفظ کند بلکه در حوزه بازارهای صادراتی باید برنامه‌ریزی بیشتری داشته باشد. در این میان به‌روزرسانی فناوری تولید محصولات یکی از دغدغه‌هایی است که اخیرا مورد توجه ما قرار گرفته و به دنبال تولید محصولات با فناوری ها نوین هستیم و در این زمینه مذاکراتی هم صورت گرفته که به زودی اجرایی خواهد شد. به اعتقاد من با ۵۰ سال تجربه مفید در این حوزه باید به فکر تسخیر بازارهای جهانی باشیم و از سطح منطقه‌ای کنونی خارج شویم. در حال حاضر برند ایران یاسا به عنوان یک برند معتبر شناخته شده و کشورهایی مثل افغانستان، پاکستان، عراق، نیجریه، یمن، اوکراین ،ترکیه و چند کشور دیگر، محصول ایران یاسا را به عنوان محصولی با برند خوب می‌شناسند. امیدوارم بتوانیم بازارهای هدف خود را به سوی بازارهای اروپایی و آمریکایی پیش ببریم چرا که دارای مزیت‌های نسبی در این خصوص می‌باشیم.

اهداف، برنامه‌ها، خط‌مشی و راهبردهای ایران یاسا برای آینده چیست؟
در نظر داریم در سال‌های آتی به سمت تولید انواع سایزها و محصولاتی که در سبد راهبردی حمل و نقل کشور قرار می‌گیرند، برویم. در حال حاضر اولین تولید کننده تایر برای موتورهای برقی هستیم و امیدواریم در آینده نه چندان دور با در نظر گرفتن وضعیت آلودگی هوا موتورسیکلت‌های برقی جایگاه خود را در کشور پیدا کنند.ازطرفی باتوجه به نگرش‌های زیست محیطی‌نوین که هم‌اکنون در دنیا حاکم است مقوله تولید تایرهای سبز یعنی تایرهایی که قابل بازیافت هستند در سبد تولید ایران‌یاسا قرار گرفته‌است. همچنین با تغییراتی که در ناوگان موتورسیکلتی کشور، دوچرخه و اسکوتری صورت می‌گیرد باید به دنبال تولید سایزها و الگوهای جدید باشیم که نیاز به طراحی و برنامه ریزی دارد. تغییرات راهبردی به خصوص در حوزه موتورسیکلت از تایرهای بایاس به رادیال از دیگر اتفاقاتی است که دراین حوزه آغاز شده و باید آن را به سرانجام برسانیم. شرکت ایران یاسا در این گستره زمانی توانسته جوایز زیادی دریافت کند، از جوایز بهره‌وری گرفته تا جوایز رعایت حقوق مصرف‌کننده که البته مهمترین آنها انتخاب شدن صادرکننده نمونه طی ۴ سال متوالی است که نصیب شرکت شده‌است.

واردات محصولات مشابه ایران یاسا، چه تاثیری بر فعالیت‌های شرکت داشته است ؟
صنعت تایر در کشور به طور عام بزرگترین ضربه را از واردات محصولات غیرکیفی و کم‌کیفیت خورده است. من با مقوله واردات به طورکلی مخالف نیستم. در اغلب کشورها تولید، صادرات و واردات در توازن منطقی با یکدیگر می‌باشند. اما این چرخه وقتی معیوب می‌شود که دامپینگ یا قیمت‌شکنی‌ها در بازار به واسطه ارائه محصولات باکیفیت پایین و قیمت نازل صورت می‌پذیرد. براساس آمارهای ارائه شده از گمرک عمده واردات تایر کشور(بالاتراز ۶۵درصد) از کشور چین صورت گرفته‌است. البته کارشناسان ما با بررسی‌ها و آنالیزهایی که روی محصولات وارداتی دارند، تلاش کرده‌اند تذکرات لازم را به سازمان‌های ذی‌ربط به ویژه سازمان استاندارد ارائه نمایند.با این حال در تایرهای دوچرخه‌ای شاهد واردات بی‌رویه محصولات کم کیفیت چینی هستیم که بعضا این تایرها حتی در داخل فروشگاه‌ها و قبل از عرضه دارای مشکلات اساسی کیفی می‌باشند. این مشکل در حوزه تیوب به شدت به چشم می‌خورد و عمدتا از «رکلیم» یا همان «کائوچوهای بازیافتی» و پرکننده‌ها به مقدار خیلی زیاد و غیراستاندارد استفاده می‌شود. خواسته ما از مسوولان سازمان استاندارد این است که نظارت بیشتری داشته باشند و همچنین در وزارت صنایع اجازه ندهند چنین کالاهایی وارد کشور شده و برای هموطنان مخاطرات ایجاد کند.

آیا تاکنون اقدامی توسط دستگاه‌های ذیربط برای ساماندهی واردات این محصولات صورت گرفته است؟
در حال حاضر برای تایرهای سواری ،اتوبوسی و باری استانداردهای مشخصی در دنیا و در ایران وجود دارد. سازمان استاندارد متولی انطباق کیفیت محصولات داخل و وارداتی با این استانداردهاست و بخشی از وظایف خود را به آزمایشگاه‌های آکرودیته تفویض کرده است. متاسفانه در داخل کشور آزمایشگاه آکرودیته برای آزمون کیفی تایرهای موتورسیکلت و دوچرخه‌ای و اسکوتری نداریم و بعضا مشاهده می‌شود کارشناسان مربوطه برای تخمین کیفیت این تایرها صرفا به یک بازدید سطحی بسنده می‌کنند. به نظر من متولی اصلی نظارت بر تایرهای وارداتی سازمان استاندارد و در حوزه ثبت سفارش وزارت صنعت و معدن و تجارت است. ما از سازمان توسعه تجارت می‌خواهیم که درکنار سازمانهای دیگر مثل سازمان استاندارد و وزارت صنایع، از واردات تایرهای با کیفیت پایین چینی ممانعت به‌عمل آورد.

نظرتان درخصوص حقوق مصرف‌کنندگان محصولات شرکت چیست؟ چه اقداماتی در این زمینه به عمل آورده اید؟
در شرکت ایران یاسا معتقدیم حق با مشتری است؛ بنابراین یکی از کارهایی که در این مدت انجام گرفته ایجاد واحد CRM و رسیدگی به صدای مشتری است. ما می‌خواهیم صدای مشتریانمان را بشنویم. بنابراین واحد CRM را فعال کردیم. در استان‌ها نیز همایش‌های استانی و منطقه‌ای برگزار می‌کنیم که اولین مورد آن هفته گذشته در استان هرمزگان و شهر بندرعباس برگزار شد. سعی می‌کنیم با برگزاری این همایش‌ها صدای مشتری را حوزه‌های کیفیت، بسته‌بندی، قیمت، خدمات پس از فروش، گارانتی و ... بهتر بشنویم. از سوی دیگر، همکاران ما در واحد CRM به صورت مجزا به شهرهای مختلف سفر می‌کنند، نظرات را می‌گیرند و مذاکره‌ها و مصاحبه‌هایی با نمایندگان و عاملان فروش، توزیع و مصرف‌کنندگان دارند.

ضوابط و شرایط فروش محصولات شرکت چگونه است؟ برای توسعه بازار چه تدابیری اندیشیده‌اید؟
ما طرح‌های فروشمان را در کمیته فروش بررسی و تصویب کنیم و بعد آن را به تمامی مشتریان از بالاترین رده، از نمایندگان اصلی فروش تا کوچکترین نماینده و عامل فروش که خرید کوچکی هم انجام می‌دهد، ابلاغ می‌کنیم. طرح‌های فروش در دو قالب نقدی و اعتباری مطرح می‌شوند که البته طرح‌های فروش سه ماه یکبار مورد بازنگری قرار می‌گیرند و گاه به مناسبت‌های مختلف طرح‌های جدیدی ابلاغ می‌شود که بتوانیم بیشتر در خدمت مصرف‌کنندگان باشیم.نکته دیگری که درحال آماده سازی زیرساخت‌هایش هستیم، فروش اینترنتی است. در این طرح هر خریدار به راحتی می‌تواند در منزل یا در محل کار خرید اینترنتی انجام دهد و ارائه محصول می‌تواند سریع و بی‌واسطه انجام شود. همچنین بحث فروش منطقه‌ای و استانی از طریق نمایندگان و عاملان فروش نیز در دست بررسی مجدد است.

با توجه به توان بالقوه شرکت در تولید انواع محصولاتی که با لاستیک ساخته می‌شود، آیا برای ساخت سایر محصولات غیر از تایر تیوب و شلنگ هم برنامه‌ای دارید ؟
ایران یاسا در بخش MRG یا تولید قطعات لاستیکی قدمت بالایی دارد و بسیاری از شرکت‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، تجربه تولیدشان را از ایران یاسا گرفته‌اند. با این حال فعالیت این بخش یک مقدار محدود شده که با مطالعه‌ای که در قالب پروژه انجام می‌دهیم قرار است واحد MRG بتواند وارد حوزه تولید قطعات لاستیکی شود. این پتانسیل در مجموعه ما وجود دارد که وارد تولید اورینگ‌ها، پکینگ‌ها و قطعات لاستیکی‌ای که در هواپیما به کار می‌رود، شویم که در این زمینه مذاکراتی با بخش‌های مختلف این حوزه صورت گرفته است. البته هر گونه طرح تولیدی در شرکت باید با مطالعات کامل اقتصادی - مالی صورت گرفته و مورد تصویب شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشور که سرمایه‌دار اصلی این مجموعه است، قرارگیرد.

روش قیمت‌گذاری محصولات ایران یاسا چگونه است؟ آیا خارج از شرکت هم در قیمت‌گذاری نقش دارند؟
قیمت‌گذاری ایده‌آل، قیمت‌گذاری‌ای است که بازار تعیین می‌کند. باید با حفظ شرایط کیفی مناسب و قرار گرفتن در کنار سایر رقبا بتوانیم قیمت مناسب و رقابتی را پیدا کنیم. به ویژه تفکر ما به سمت بازار محوری است و می‌خواهیم به سمتی برویم که قیمت‌های مناسب را بر اساس آنچه بازار رقابتی تعریف می‌کند، تعیین کنیم. پس از آن باید برای پایین‌آوردن قیمت‌ها در حوزه‌های مختلف وارد عمل شویم تا بتوانیم قیمت مناسب را با در نظر گرفتن سود مناسب و متعارفی که در کشور وجود دارد، پیدا کنیم. به طور طبیعی مدیریت این بخش که در واقع مدیریت قیمت‌های تمام شده است، کار خیلی مهمی است.

با توجه به اینکه ایران یاسا در بورس حضور دارد، نظر تان در خصوص وضعیت سهام و سودآوری شرکت و آینده پیش رو چیست ؟
متاسفانه سال ۹۴ سال خوبی برای شرکت‌ها نبوده است.یکی از مسائلی که در سال جاری در مجموعه داشتیم، بحث تعدیل تولید بود. چون نگاهمان نگاه بازار محور بود، بنابراین تعدیل در تناژ تولید باید در سبد محصول انجام می‌شد که این امر روی قیمت وارزش سهام تاثیرگذاشت اما رفته رفته با بهره ور شدن و چابکتر شدن مجموعه و رفع مسائل و مشکلات مربوط به انبارش محصولات انتظار رونق ویژه‌ای در قیمت سهام خود داریم که به نظر می‌آید تا پایان سال محقق شود. سعی می‌کنیم به آنچه در برنامه‌ها و بودجه‌ تعریف کرده ایم دست‌یابیم و شاهد افزایش قیمت، بهره‌وری و راندمان سرمایه‌گذاری سهامداران عزیزمان باشیم.