درباره همراه اصلی بچه‌ها در مدرسه
مداد، پاک کن، جا مدادی، مداد رنگی و... همگی ابزار دانش‌آموزان هستند، اما همراه همیشگی او کیف است. کیفی که یک سال تمام قرار است هر روز با دانش‌آموز شما به مدرسه برود و برگردد. پس بگذارید بیشتر درباره این همراه حرف بزنیم. اگرچه ظاهر کیف مهم است، اما عملکرد و تاثیری که این همراه روی بچه شما خواهد گذاشت هم اهمیت زیادی دارد. اولا توجه کنید که کوله دخترانه می‌خرید یا پسرانه؟ این دو با هم فرق دارند، بعد به مواد کیف، ساختار آن و تاثیری که روی استخوان‌بندی بچه‌ها خواهد گذاشت و... توجه کنید؟ در اینجا به این نکات پرداخته‌ایم.
کوله‌پشتی دخترانه
با توجه به تفاوت‌‌هایی که در استخوان‌بندی و به طور کلی فیزیک دختران نسبت به پسران وجود دارد، این پرسش پیش می‌آید که آیا کوله‌پشتی‌‌هایی مخصوص دختران طراحی و ساخته شده است؟ پاسخ مثبت است.
به طور کلی می‌توان گفت که استخوان‌بندی بدن پسران نسبت به دختران تا حد معینی درشت‌تر است. تا آنجا که به کوله‌پشتی مربوط می‌شود، در درجه اول می‌توان گفت که طول و عرض پشت دختران نسبت به پسران قدری کمتر است.
با توجه به این نکته اکنون برخی از سازندگان، کوله‌پشتی‌‌هایی طراحی کرده‌اند که نسبت به کوله‌‌های معمولی یا استاندارد از ساختار باریک‌تری برخوردارند. این ساختار باریک‌تر گاهی با علامت SL که از دو حرف اول کلمه انگلیسی SLIM به معنای باریک تشکیل شده، نشان داده می‌شود.
این کوله‌‌ها به طور کلی برای افرادی مناسب است که مستقل از جنس، از استخوان‌بندی ظریف‌تری برخوردارند؛ بنابراین حتی پسرانی که‌ استخوان‌بندی کوچک‌تری دارند نیز می‌توانند از این نوع کوله‌‌ها استفاده کنند. نکته دیگر در مورد بدن دختران این است که به طور کلی شکل کمر و ناحیه لگن در دختران نسبت به پسران قدری متفاوت است.
بنابراین برای اینکه تسمه کمری کوله کاملا بر این شکل متفاوت ناحیه کمر انطباق یابد، باید در هنگام بسته شدن تا حدی شکل مخروطی پیدا کند. نکته بعد در مورد تسمه‌‌های شانه است. در کوله‌‌هایSL نسبت به نوع استاندارد هم عرض تسمه‌‌های شانه کمتر و هم طول این تسمه‌‌ها کوتاه‌تر است.
به علاوه لبه‌‌های این تسمه‌‌ها باید نرم‌تر ساخته شوند، سگک‌‌های اتصالات تسمه‌‌ها باید کوچک‌تر و ظریف‌تر باشند و در نتیجه قسمت انتهایی این تسمه‌‌ها که وارد سگک می‌شوند باید باریک‌تر شود.
اگر چنین نکاتی در طراحی تسمه شانه رعایت شوند در آن صورت اصطکاک آزار دهنده تسمه‌‌های شانه در ناحیه زیر بازو از بین خواهد رفت و در ناحیه سینه نیز نقاط تحت فشار ناراحت‌کننده به وجود نخواهد آمد و نهایتا نظر به اینکه عرض پشت دختران نسبت به پسران نیز تا حدی کمتر است، فاصله بین تسمه‌‌های شانه در کوله‌‌هایSL نسبت به کوله‌‌های معمولی باید قدری کمتر باشد تا از لغزش و سر خوردن این تسمه‌‌ها روی شانه جلوگیری شود.
کیف بهتر است یا کوله‌پشتی؟
امروزه بیشتر افراد، به ویژه جوانان و کودکان ترجیح می‌‌دهند از کیف‌‌هایی استفاده کنند که اصطلاحا به آن کوله‌پشتی می‌‌گویند. کوله‌پشتی معمولا کیفی است از جنس کتان، برزنت، چرم یا نایلون که می‌‌توان آن را به پشت انداخت.
اگر چه به نظر می‌‌رسد استفاده از این روش حمل به ویژه برای کودکان دبستانی مناسب باشد؛ اما تحقیقات بی‌شماری در سراسر دنیا از جمله در کشور ما نشان داده است که استفاده نادرست از کیف و کوله‌پشتی، حمل غلط و وزن بالای کوله‌پشتی می‌‌تواند صدمات بسیاری به گردن، کمر و ماهیچه‌ها و ستون فقرات وارد کند.
از میان کیف و کوله‌پشتی کدام مناسب‌تر است؟
کوله‌پشتی بیشتر توصیه می‌‌شود چون وزن آن بین دو دست تقسیم می‌‌شود و به یک طرف فشاری وارد نمی‌‌شود. استفاده از کوله مناسب بهترین وسیله برای حمل کتاب‌ها و وسایل دانش‌آموزان است؛ ولی به شرطی که خرید آن با توجه به شرایط استاندارد، صورت گیرد و از خرید کوله‌هایی که دارای وسایلی نظیر چرخ و دسته حمل است خودداری شود، زیرا این تجهیزات تجملی برای کودکان کاربرد زیادی ندارد. چه بسا تحمل وزن آن برای کودک منجر به ایجاد عوارض جبران ناپذیری در بزرگسالی می‌شود.
دکتر محمد مهدی امام، فوق تخصص روماتولوژی در این باره می‌گوید: کوله‌پشتی اگر به‌طور مناسب استفاده شود،‌وسیله‌ای خوب برای کودکان است، زیرا این عضلات وزن کوله را بهتر تحمل می‌کنند و چون وزن کوله در بدن فرد توزیع می‌شود، ‌صدمات شانه و گردن کمتر از مواردی است که کودک کیف دستی دارد.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: ۳۰ تا ۵۰ درصد جوانان ‌۱۵ تا ۱۶ ساله از کمر درد رنج می‌برند که یکی از علل آن استفاده از کوله‌پشتی نامناسب است، البته عوامل دیگری ممکن است منجر به ایجاد کمردرد در کودکان شوند.
مانند، رقابت شدید در ورزش،‌ طریقه نامناسب نشستن و دوره‌های طولانی مدت عدم فعالیت؛ ولی کودکانی که کوله‌های سنگین‌تر از ۱۵ درصد وزنشان را حمل می‌کنند، بیشتر در معرض خطر کمردرد هستند.
عوارض کوله‌پشتی غیر‌استاندارد
کوله‌پشتی سنگین باعث می‌شود کودک بیش از حد پشت را قوس دار کرده یا سرو تنه را به جلو خم کند. این وضعیت برای تحمل وزن کوله است که متعاقب آن فشار روی عضلات گردن و پشت سبب خستگی بیش از حد و آسیب می‌شود.
در صورت استفاده از یک بند و انداختن کوله به‌صورت یکطرفه،‌عدم تقارن ستون مهره‌ها و اختلال در توانایی طبیعی گیرندگی ضربه ستون مهره‌ها رخ می‌دهد.
چگونه یک کوله مناسب انتخاب کنیم
یک فوق تخصص روماتولوژی با تاکید بر اینکه وزن سنگین کوله باعث می‌شود کودک دچار دردهای شانه، گردن و کمر شود در خصوص مشخصات یک کوله‌پشتی مناسب تصریح کرد: کوله باید دارای دو بند پهن بوده که از روی شانه‌ها و قسمت میانی آن عبور کند.
همچنین باید دارای بند کمری باشد تا وزن آن به‌طور گسترده در تمام بدن توزیع شود. وی در ادامه افزود: کوله مناسب باید شامل چندین بخش باشد تا وزن بار به‌طور یکسان در تمام نواحی تقسیم شود پهنای آن نباید بیشتر از عرض تنه کودک باشد.
محدود کردن وزن کوله کلید پیشگیری از آسیب است،‌ اگر وزن آن به ۹ کیلوگرم یا بیشتر از آن برسد، به‌طور قطع برای سلامتی مشکل آفرین می‌شود.در ضمن داشتن جیب و فضاهای اضافی سبب تقسیم وزن اشیا می‌‌شود.
نحوه صحیح برداشتن و حمل کوله‌پشتی چگونه است؟
نکته مهمی که باید به آن توجه کرد، وزن کوله‌پشتی است. کوله‌پشتی را نباید خیلی سنگین کرد و از انداختن آن روی یک شانه باید خودداری کرد. برای حمل کوله از هر دو دست باید استفاده کنیم و توجه داشته باشیم که کوله خیلی پایین نیفتد و روی کمر قرار نگیرد.
امروزه اکثر دانش‌آموزان به ویژه دانش‌آموزان دوره راهنمایی و دبیرستان بندهای کوله را بلند انتخاب می‌‌کنند تا کوله پایین بیفتد؛ در حالی که این روش حمل اشتباه است. کوله‌پشتی باید بین دو کتف قرار بگیرد و ستون فقرات صاف باشد و فرد برای حمل آن به جلو متمایل نشود یا شانه‌ها به عقب کشیده نشوند.
موقع برداشتن کوله نباید آن را از روی شانه پرتاب کرد، بلکه باید روی زمین نشست یا کوله را روی میز قرار داد و با هر دو دست آن را از روی کمر انداخت.
کوله‌پشتی خوب برای بچه‌ها
امروزه استفاده از کوله‌پشتی برای بچه‌ها هم رواج یافته است. اگر قصد خرید کوله‌پشتی برای فرزند خود دارید به این نکات توجه کنید:
دقت کنید وزن کوله‌پشتی از ۱۵ درصد وزن کودک بیشتر نشود.هر دو بند کوله پشتی را بر شانه‌های او بیندازید. این کار به توزیع مناسب وزن بر پشت کمک می‌کند و در صورتی که کمربند هم دارد از آن برای کاهش وزن بار بر شانه‌ها و گردن استفاده کنید.
مطمئن شوید کوله‌پشتی درست در وسط کمر قرار گرفته و پایین‌تر از دور کمر کودک قرار نگیرد. بندهای کوله پشتی باید حالتی آزاد داشته باشند تا حرکت آزادانه دست‌ها را بدون خم شدن ستون فقرات ممکن سازند. برای قرار دادن کتاب‌ها و سایر وسایل در کوله‌پشتی و نیز در حمل آن به کودک کمک کنید. در صورت لزوم از کودک بخواهید یکی دو کتاب را در دست خود نگه دارد.
کوله ببندید عرق نکنید
خیلی‌‌ها که از کوله‌پشتی استفاده می‌کنند از اینکه موقع بستن آن پشتشان عرق می‌کند گله‌مند هستند. این افراد موقع استراحت هم کوله را از پشت بر نمی‌دارند؛ زیرا بیم آن دارند که پشت آنها در معرض باد قرار گرفته و دچار سرما خوردگی شوند. علت این امر به طراحی کوله بر می‌گردد که در آن تمهیداتی برای تعریق ناحیه پشت در نظر گرفته نشده است.
اکنون در بازار می‌توان کوله‌پشتی‌‌هایی یافت که در طراحی و ساخت آنها به این موضوع توجه شده است. در نتیجه تعرق در ناحیه پشت به مقدار قابل‌ملاحظه‌ای کاهش یافته و دمای پشت کوهنورد نیز به مقدار قابل‌ملاحظه‌ای پایین می‌آید.
در این نوع از کوله‌‌ها در ساخت قسمت پشت کوله ضمن رعایت نکاتی که به عبور هوا کمک می‌کنند، از اسفنج خاصی هم استفاده شده که به علت تخلخل ویژه‌ای که در ساخت آن به وجود آمده، هوا به راحتی از آن عبور می‌کند و در نتیجه جریان هوای بهتری در ناحیه پشت کوهنورد به وجود می‌آید.
حمل نادرست کوله‌پشتی سبب بروز چه مشکلاتی می‌‌شود؟
اگر کوله‌پشتی سنگین باشد یا آن را یک طرف بیندازیم، سبب می‌‌شود به مرور یکی از شانه‌ها افتادگی پیدا کند و در ستون ‌مهره‌ها انحراف ایجاد شود.
اگر کوله خیلی پایین بیاید و روی کمر بیفتد یا سنگین باشد هم می‌‌تواند به مرور سبب بروز کمردرد، گودی کمر، درد گردن و... شود.
بروز این ناراحتی‌‌ها در برخی گروه‌های سنی شایع‌تر است یا سن به خصوصی ندارد؟
خیر، سن خاصی وجود ندارد. استفاده از کوله نامناسب یا حمل نامناسب می‌‌تواند چه در کودکی چه نوجوانی و چه بزرگسالی سبب بروز مشکلاتی شود، اما به هر حال بروز این ناراحتی‌ها در سن پایین به دلیل آنکه استخوان‌‌ها در حال رشد و شکل‌‌ گیری است و تاندون‌‌ها انعطاف ‌پذیرتر هستند می‌‌تواند شدیدتر باشد.
در سنین پایین نه تنها استفاده نادرست از کوله سبب بدشکلی ستون‌ فقرات می‌‌شود، بلکه این عمل تبدیل به عادتی می‌‌شود که تا بزرگسالی همراه آنها مانده و مدام به بدن آنها آسیب می‌‌رساند.
نکته آخر اینکه ضروری است معلمان کاری نکنند که دانش‌آموزان مجبور به حمل کتاب‌های زیادی شوند. بهتر است قفسه‌هایی در مدارس در نظر گرفته شود تا دانش‌آموزان کتاب‌های خود را در مدرسه جا بگذارند و مجبور نباشند هر روز آنها را با خود حمل کنند.
در ضمن نحوه نشستن و برخاستن پشت میز نیز بسیار مهم است. لازم است معلم سرکلاس صاف نشسته، قوز نکند و راست نشستن را به کودکان هم آموزش دهد.