لشکر‌کشی مقابل موش‌های پایتخت
شاپور افشار کسی از میزان جمعیت این جوندگان کوچک که زیر پایتخت زندگی می‌کنند اطلاعی ندارد. پنهان نیستند. محل گردهمایی‌شان مخازن زباله است یا جوی‌های کم آب. کمتر پیش می‌آید چند قدمی در خیابان‌های این شهر بزنیم و مقابل چشمانمان سبز نشوند، هرچند مسوولان شهرداری معتقدند طرح‌های مبارزه با موش در پایتخت جواب داده و 70 درصد از جمعیت موش‌های پایتخت کاسته شده است، اما این روزها آمارهای حیرت‌انگیزی از جمعیت موش‌های تهران منتشر شده است. آمارهایی که مورد تایید مدیران شهری نیست. محمد حقانی، رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه وجود موش در تمام شهرها و کشورهای دنیا امری عادی است و این‌گونه نیست که تنها شهر تهران با این معضل روبه‌رو باشد، می‌گوید: موش‌های تهران از گونه موش‌های نروژی هستند که اگر در شرایط گرسنگی قرار گیرند، اقدام به خوردن همنوع خود یا بچه‌هایشان می‌کنند نه اینکه به انسان‌ها حمله کنند.
حقانی اضافه می‌کند: همان‌طور که اکو سیستم هر شهر یا کلان‌شهری باعث وجود انواع پرندگان، حشرات و سایر گونه‌های حیوانی است، در تهران نیز این اکوسیستم وجود دارد و نمی‌توان به‌طور کامل ادعا کرد که با انجام هر روشی تمامی حیوانات مزاحم با زندگی شهری به‌ویژه موش‌ها از بین می‌رود. مثل این است که بگوییم توانسته‌ایم تمامی حشرات را در تهران از بین ببریم. با روش‌های فیزیکی در مراکز کوچک مانند خانه‌ها و رستوران‌ها می‌توان موش‌ها را از بین برد، اینکه ادعا کنیم در مساحت۶۰۰ کیلومتری تهران با استفاده از روش‌های فیزیکی و شیمیایی ماننداستفاده از سم می‌توان نسل موش‌های نروژی را در تهران ریشه‌کن کرد؛ ادعایی بیش نیست. وی با اشاره به تاثیرات خطرناکی که موش‌ها در بهداشت شهر و شهروندان دارند، تاکید می‌کند: شهروندان باید بدانند که موش‌ها عامل انتقال ۳۵ نوع ویروس و امراض خطرناک هستند و رعایت نظافت در شهرها امر مهمی است که باعث می‌شود بهداشت محیط‌زیست در کلان‌شهری همچون تهران با این وسعت رعایت شود.
مدیران شهری اعتقاد دارند عملکردشان در این حوزه قابل دفاع و رضایت‌بخش است. رضا قدیمی، مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران اعلام می‌کند: نقاط جنوبی و مرکزی پایتخت به‌طور کامل از وجود موش پاکسازی شده‌اند و تعداد موش‌های سطح شهر تا 70درصد کاهش یافته است.
او با تاکید بر اینکه موفق بودن طرح جمع‌آوری موش و کاهش جانوران موذی در شهر تهران را باید از شهروندانی که در مناطق آلوده زندگی می‌کنند جویا شد، می‌گوید: وقتی مردم وجود موش را در مناطق به سامانه‌های ۱۳۷ و ۱۸۸۸ گزارش می‌دهند، در بازه زمانی یک هفته تا ۱۰ روز طول می‌کشد تا این جانوران موذی به‌طورکلی در آن منطقه یا محله از بین بروند.
وی با بیان اینکه خیابان‌های ولیعصر، کارگر، فلسطین، شادمان، ستارخان و پیروزی و همچنین میدان شوش و نقاط جنوبی و مرکزی پایتخت به‌طور کامل از وجود موش پاکسازی شده‌اند، تاکید می‌کند: این جانور موذی را در محورهای اصلی شهر نداریم، به‌طوری که موش‌ها در بلوار کشاورز و خیابان ولیعصر اصلا دیده نمی‌شوند. اگر جایی موش وجود دارد در محلات است که ما خبر نداریم چون در معرض دید نیستند. بنابراین از شهروندان می‌خواهیم در این‌باره به ما اطلاع‌رسانی کنند.
مدیرعامل شرکت ساماندهی مشاغل شهرداری تهران درباره فعالیتی که برای حذف موش از فروردین ماه سال جاری انجام شده که منجر به کاهش این جانور در سطح شهر گشته نیز توضیح می‌دهد: ساماندهی این جانوران موذی پیشرفت قابل توجهی داشته است. به‌طوری که با عملیاتی که بهار امسال انجام شد، در مردادماه تعداد موش‌ها کاهش چشمگیری یافت. زیرا زاد و ولد موش در اردیبهشت ماه است.
وی با هشدار به اغذیه فروشان شهر تهران هم می‌گوید: هشدارهایی به فست‌فودها، رستوران‌ها، نانوایی‌ها، چلوکبابی‌ها و میوه‌فروشی‌ها داده شده و تذکرها و برخوردهای لازم با این صنوف انجام گرفته است، زیرا این اصناف زباله ساز بوده و زمینه حضور جانوران مضر شهری را فراهم می‌آورند.
خیابان ولیعصر به‌عنوان یکی از خیابان‌های عاری از موش از سوی مدیران شهری نام برده شده بود. این در حالی است که بر اساس مشاهدات عینی در کنار سطل‌های زباله این خیابان همچنان موش‌ها در حال تردد هستند.
احمد حکیمی‌پور عضو شورای شهر تهران نیز معتقد است که هنوزمشکل موش‌های پایتخت حل نشده است. او می‌گوید: نمی‌توان گفت مشکل موش در پایتخت حل شده است و هنوز مقابله با موش جای کار دارد به خصوص بافت‌های مرکزی شهر که یکی از معضل‌های اساسی است.
او مبارزه بی امان بااین جانور موذی را که ناقل بیماری و انگل‌های بسیار است از مسوولیت‌های اصلی مدیریت شهری می‌داند و می‌گوید: باید مبارزه با موش در پایتخت را جدی گرفت تا این مشکل ریشه‌کن شود و سخت می‌توان پذیرفت که برخی از خیابان‌های پایتخت عاری از موش است وقتی مردم در زندگی روزمره‌شان در همین خیابان‌ها شاهد وجودموش ها هستند.
اقبال شاکری عضو دیگر شورای شهر تهران هم با بیان اینکه از پژوهش‌هایی که درخصوص جمعیت موش در پایتخت شده است اطلاعی ندارد به‌عنوان یک شهروند تهرانی درباره معضل موش در تهران می‌گوید: افزایش جمعیت موش ارتباط مستقیمی با بحث زباله و پسماند دارد اگر این موضوع در شهر تهران درست مدیریت شود و به صورت هدفمند و برنامه‌ریزی شده درکنار مقابله با موش منابع غذایی برای این حیوان موذی فراهم نکنیم در کاهش تعداد آن تاثیرگذار خواهد بود.او ادامه می‌دهد: هنوز هم تعداد قابل توجهی موش در سطح شهر تهران قابل مشاهده است، بنابراین ادعای وجود خیابان‌های عاری از موش شاید درست نباشد.
رحمت‌الله حافظی هم هیچ آماری درخصوص جمعیت موش‌های تهرانی را تایید نمی‌کند و می‌گوید: عدد و رقم ثابت‌شده‌ای درخصوص جمعیت موش‌های تهرانی وجود ندارد. در گزارش‌هایی که در این زمینه وجود دارد از ۳۰۰ هزار موش آمار وجود دارد تا ۵۰ میلیون. افراد مختلف گمانه‌زنی‌های متفاوتی در این زمینه داشته‌اند. شاید ۲ تا ۵ میلیون موش در پایتخت زندگی کنند. اما شهرداری نیز اقدامات خوبی برای مقابله با موش‌ها انجام داده است.
او ادامه می‌دهد: جمعیت موش‌ها در پایتخت به صورت محسوسی کاسته شده است، اما نتیجه کامل مقابله چند ماهه با موش‌ها آبان ماه مشخص می‌شود وشورای شهر نیز بر این عملکرد نظارت خواهد داشت. مبنای قضاوت شورا آمار و ارقام روی کاغذ نخواهد بود و معیار رضایت شهروندان است. حافظی درباره موش‌های زنده خوارهم می‌گوید: دررفتار این نوع موش‌ها گوشتخواری مشاهد شده است، اما به این‌گونه نیست که این موش‌ها به انسان‌ها حمله کنند و برای شهروندان خطرناک باشند شاید این موش‌ها از جانوران کوچک تغذیه کنند. مشکل موش در پایتخت مشکل قدیمی است که به گفته کارشناسان شهری تاکنون روش‌های مقابله با آن چندان موفق نبوده است شاهد آن هم موش‌هایی است که هر روز بزرگ تر از گذشته می‌شوند و ترسی هم از تردد در سطح شهر ندارند.