بایدها و نبایدهای سرمایه‌گذاری
دنیای اقتصاد، سپهر استیری- خراسان رضوی به دلیل همجواری با دو کشور افغانستان و ترکمنستان و وجود مناطق ویژه اقتصادی سرخس و دوغارون در مرز این دو کشور، وجود گمرکات فعال در استان و داشتن تقاضای 30 میلیونی به دلیل وجود جاذبه‌های گردشگری، بازار مناسبی را برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی فراهم کرده است.

برای درک هرچه بهتر سرمایه‌گذاری در استان خراسان رضوی به سراغ «مرکز خدمات سرمایه‌گذاری خراسان رضوی» رفته‌ایم. این مرکز مانند سایر همتایان خود در دیگر استان‌ها به ریاست استانداران و با استناد به ماده 7 قانون اصل 44 شکل گرفته است. پس از تصویب قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی در مجلس شورای اسلامی در 25 خردادماه 1387 و تصویب آئین‌نامه اجرایی ماده 7 این قانون (که مرتبط با موضوع سرمایه‌گذاری است) در مرداد ماه 1388 توجه به بحث سرمایه‌گذاری در استان از دو طریق ستاد سرمایه‌گذاری استان و مرکز خدمات سرمایه‌گذاری استان پیگیری شد. مراکز خدمات سرمایه‌گذاری استان‌ها نمایندگان تام‌الاختیار دستگاه‌های اجرایی هستند وکارشناسان سرمایه‌گذاری ضمن ارائه خدمات مشاوره‌ای کارشناسی، مشکلات سرمایه‌گذاران را درقالب یک پنجره واحد دنبال می‌نمایند.

نمایندگان این مرکز در سایر شهرستان‌های استان نیز می‌توانند با استفاده از ظرفیت کارگروه‌های اجرایی خدمات سرمایه‌گذاری شهرستان‌ها که به ریاست فرمانداران فعال شده‌اند به ارائه فرصت‌ها، مزیت‌ها، اولویت‌های سرمایه‌گذاری، نظارت براجرای پروژه‌ها و پیگیری رفع مشکلات سرمایه‌گذاران بپردازند. از مهم ترین وظایف و اهداف این مراکز در استان‌های کشور نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ارائه خدمات زیر یک سقف با حضور نمایندگان تام‌الاختیار دستگاه‌های اجرایی.
-پاسخگویی و مشاوره به متقاضیان سرمایه‌گذاری
شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری.
-انجام اقدامات تشویقی برای جلب سرمایه‌گذاران

-پیگیری و تلاش برای رفع مشکلات و موانع سرمایه‌گذاران.
-شناسایی فرآیندهای صدور مجوز و پاسخ استعلامات و تلاش در جهت الکترونیکی شدن و تسهیل و تسریع آن‌ها.
-رسیدگی به شکایات و اعتراضات سرمایه‌گذاران.

مرکز خدمات سرمایه‌گذاری خراسان رضوی
مرکز خدمات سرمایه‌گذاری خراسان رضوی نیز از سال ۱۳۹۲ زیر یک سقف در پنجره‌ای واحد فعالیت خود را آغاز کرده است. چارت سازمانی این مرکز در جدول آمده است. اما برای بررسی هرچه بهتر فعالیت‌های این مرکز، اقدامات صورت گرفته و نتایج حاصله در سرمایه‌گذاری را بررسی خواهیم کرد. از اهم فعالیت‌های این مرکز می‌توان به موارد ذیل اشاره داشت:
1.ایجاد مرکز خدمات سرمایه‌گذاری در استان که به شکل پنجره‌ای واحد زیر یک سقف به ارائه خدمات مختلف سرمایه‌گذاری می‌پردازد. نمایندگان تمامی دستگاه‌های اجرایی در این مرکز حضور دارند و این آمادگی را دارند که به طور حضوری و غیرحضوری مشاوره و راهنمایی‌های لازم را در حوزه خود به سرمایه‌گذاران ارائه دهند.

2.بازدید هفتگی استاندار به صورت میدانی و حضور بر سر پروژه‌ها به منظور آشنایی با مشکلات سرمایه‌گذاران و تسریع رفع مشکلات
۳.خدمات انگیزشی برای سرمایه‌گذاری در استان از قبیل تسهیل در شرایط واگذاری زمین در برخی مناطق و شهرک‌های صنعتی، اعطاء معافیت‌های مالیاتی و گمرکی، تامین امکانات زیربنائی پروژه‌ها با هزینه دولت و ....
4.پیگیری جهت تفویض انجام کلیه امور مربوط به سرمایه‌گذاران خارجی از تهران به استان و از استان به مرکز و کاهش زمان صدور نامه‌ها از سه هفته به یک روز در مرکز خدمات سرمایه‌گذاری
۵.پیگیری جهت تفویض اختیار صدور پروانه کار از تهران به استان و از استان به مرکز-کاهش زمان آن از ۶ ماه در سال ۸۸ به دوهفته در سال ۹۴

۶.پیگیری جهت تفویض صدور و تمدید اقامت-روادید-گواهینامه و خروج کثیرالمسافره از تهران به استان و از استان به مرکز -کاهش زمان آن از سه ماه به دو هفته و عدم نیاز به مراجعه به نیروی انتظامی
7.هماهنگی با اداره کل اطلاعات استان جهت عدم‌انجام مصاحبه توسط حراست‌ سازمان‌های مختلف با سرمایه‌گذاران خارجی و نصب نرم‌افزار پژواک و پاسخ سه روزه به جای یک ماهه به ثبت شرکت‌ها
۸.هماهنگی با نیروی انتظامی جهت صدور اقامت و ویزای کثیرالمسافره سه ساله به جای سه ماهه و کاهش تعداد مراجعات سرمایه‌گذاران

۹.هماهنگی با اداره ثبت اسناد جهت کاهش زمان ثبت شرکت از حدود ۴ ماه به سه هفته
10.اخذ اطلاعات حدود 1200 پروژه از فرمانداری‌ها، شهرداری‌ها، دستگاه‌های اجرایی، نهادها و شرکت‌های خصوصی و انتخاب 420 پروژه که طرح توجیهی آن مورد بررسی قرار گرفته است و به دو زبان آماده ارائه می‌باشد.
۱۱.شناسایی حداقل ۴۲۰ فرصت سرمایه‌گذاری جدید و تدوین آن‌ها در قالب فرصت‌های استاندارد به دو زبان فارسی و انگلیسی.
12.تهیه کلیپ‌های تبلیغاتی به چهار زبان فارسی، انگلیسی، روسی و عربی.

13.تهیه بروشور، CD، و بسته‌های تبلیغاتی از توانمندی‌های اقتصادی استان در بخش‌های مختلف
۱۴.تدوین مشوق‌های موثر در زمینه سرمایه‌گذاری حداقل در ۷ بخش صنعت، معدن و کشاورزی، عمران و ساختمان، گردشگری، حمل و نقل، مالی به سه زبان.

شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان
از دیگر وظایف و فعالیت‌های این مرکز می‌توان به شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در استان اشاره داشت که تا به امروز قریب به ۴۸۲ فرصت سرمایه‌گذاری شناسایی شده است. شرح برخی از اقدامات صورت گرفته توسط این مرکز و از سال ۹۲ در خصوص شناسایی این فرصت‌ها در زیر آمده است، همچنین می‌توانید در جدول شماره چهار فهرست این فرصت‌های سرمایه‌گذاری شناسایی شده در استان را مشاهده کنید:

- به روز رسانی اطلاعات کلیه فرصت‌های سرمایه‌گذاری گردآوری شده تا سال ۹۲
- حذف 61 فرصت استفاده شده و شناسایی 70 فرصت جدید
- تصویب موضوع برپایی همایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری در جلسه ستاد سرمایه‌گذاری استان
- برگزاری 2 جلسه (مورخ 16 / 9 / 92 و 16/ 10 / 92) با حضور مدیران و نمایندگان دستگاه‌های اصلی استان جهت جمع‌بندی موضوع

- شناسایی 137 فرصت جدید سرمایه‌گذاری
- برپایی ۶ جلسه مربوط به سفر ریاست محترم جمهور و نهایی شدن اطلاعات اولیه ۱۵۱ فرصت سرمایه‌گذاری به عنوان اولویت‌های سرمایه‌گذاری استان
- شناسایی 4 فرصت جدید سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاری خارجی در استان
خراسان رضوی در حوزه جذب سرمایه‌گذاران خارجی عملکرد موفقی داشته است به‌گونه‌ای که موفق به اخذ رتبه نخست در جذب سرمایه‌گذاری خرد خارجی در کشور شده است. از ابتدای امسال ۱۵۰ مجوز سرمایه‌گذاری خارجی در استان صادر شده است که از نظر تعداد با تهران، دومین استان کشور در این زمینه فاصله زیادی دارد. خراسان رضوی به لحاظ ثبت شرکت‌های جدید هم وضع خوبی در کشور دارد به طوری که در یکسال و نیم گذشته ۶۰۰ شرکت خارجی در استان ثبت شده است که ۴۰ درصد از این شرکت‌ها کویتی و عربستانی هستند. در این میان شهرهای مشهد، طرقبه، شاندیز و نیشابور نیز به ترتیب بالاترین جایگاه را در جذب سرمایه‌گذاری خارجی استان اخذ کرده‌اند.به گزارش ایرنا و به نقل از علی شهابی، نایب رئیس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری استان از ابتدای سال جاری نیز مقدمات صدور مجوز سرمایه‌گذاری برای سه طرح گردشگری، حمل و نقل بین‌المللی و صنعتی با حجم سرمایه پنج میلیون دلار در خراسان رضوی فراهم شده است.

همانطورکه در جدول شماره دو مشاهده می‌کنید از سال ۹۲ با توجه به اقدامات این مرکز و تغییرات فضای اقتصادی کشور شاهد رشد چشمگیر سرمایه‌گذاری خارجی استان بوده‌ایم، به گونه‌ای که سرمایه‌گذاری خارجی وارده در سال ۹۳ نسبت به سال گذشته چهار برابر شده و در چهارماهه نخست سال جاری نسبت به سال ۹۳ افزایش داشته است.
این پیشرفت در جذب سرمایه‌گذاری خارجی علاوه بر جدول شماره دو در جدول شماره سه نیز به چشم می‌خورد، در این جدول گزارشی از وضعیت ثبت شرکت اتباع خارجی نیز موجود است.

بخش‌های مختلف اقتصاد استان
«قطب صنعتی شرق کشور» عنوانی است که از دیرباز خراسان رضوی را همراهی کرده است. برای درک هرچه بیشتر این عنوان لازم است با وضعیت اقتصادی این استان کمابیش آشنایی داشت.
خراسان رضوی به عنوان قطب دوم صنعت خودروی کشور به شمار می‌رود، در حال حاضر نیز حدود 473 واحد فعال قطعه‌سازی در استان مشغول فعالیت بوده و تعداد 69 طرح با پیشرفت فیزیکی بیش از 40% در حال اجرا هستند.

این استان به عنوان یکی از قطب‌های مهم صنایع ماشین‌سازی و قطعه‌سازی، فولادسازی، صنایع غذایی، معادن و صنایع معدنی مطرح می‌باشد و بیش از 6000 واحد صنعتی و معدنی در خراسان رضوی فعال است. در زمینه صنایع غذایی هم اکنون تعداد 897 واحد فعال مشغول فعالیت هستند و تعداد 134 طرح در حال اجرا می‌باشند. گرچه بررسی تمام توانایی‌های صنعتی این استان از حوصله این گزارش خارج است، اما به طور خلاصه می‌توان به حضور 4361 جواز صنعتی با سرمایه‌گذاری ۱۹هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان و اشتغالزایی ۱۲۹ هزار نفر در این استان اشاره داشت.
از همین رو به نظر دور از ذهن نیست که قریب به ۸۰ درصد سرمایه‌گذاری در این استان در حوزه صنعت رخ داده باشد. آمار دریافتی «دنیای اقتصاد» از سازمان صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد که در حوزه سرمایه‌گذاری داخلی ۵۷۴۷ پروانه بهره برداری صادر شده است و سرمایه‌گذاران داخلی ۱۰۱۷۶۸ میلیارد ریال در حوزه صنعت استان سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی نیز ۷۱ طرح در سازمان صنعت، معدن و تجارت وجود دارد که سرمایه‌گذاران خارجی ۳۷۸ میلیون دلار در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
همانطور که در مقدمه این گزارش آمده است یکی از جاذبه‌های سرمایه‌گذاری در خراسان رضوی وجود بازاری 30 میلیونی در این استان است.
حضور این حجم عظیم گردشگر در استان بیانگر جاذبه‌های بی‌بدیل این منطقه از کشور است، اما نباید بهبود خدمات برای گردشگران را ازیاد برد و چه بسا این مهم با مشارکت سرمایه‌گذاران با سرعت بیشتری در دستور کار قرار گیرد.
بنا به اطلاعات دریافتی از سازمان گردشگری نیز در این حوزه تعداد 1837 طرح در حال بهره برداری به میزان سرمایه‌گذاری 88435 میلیارد ریال وجود داشته و 701 طرح در حال احداث نیز به میزان سرمایه‌گذاری 180320 وجود دارد.