عملکرد شتاب‌زده در توسعه صنعت سیمان
دنیای اقتصاد، فاطمه رافع- از هزاران سال پیش نیمی از جمعیت کره زمین برای احداث بناهای مورد نیاز خود از مخلوط خاک و آب استفاده می‌کردند. گل خشک‌شده و کاهگل را که از مخلوط خاک محتوی ‌رس و خاک به دست می‌آیند، می‌توان نیاکان بتن امروزی و روش‌های ساخت و پرداخت آن دانست. گفته می‌شود بتن برای اولین بار در ایران، 60 سال پیش با راه‌اندازی کارخانه سیمان تهران ساخته شد و پس از آن به گفته کارشناسان مسیر توسعه دانش فنی آن در کشور طی شد. انتقال دانش روز در زمینه صنعت بتن بهانه‌ای است برای برگزاری همایش «بتن شرق کشور» که ششمین دوره آن هفته گذشته با حضور معاون وزیر راه و شهرسازی و رئیس انجمن بتن ایران و با محوریت موضوعی بررسی برتری‌های فنی و اقتصادی ساختمان‌های اسکلت بتن در آمفی‌تئاتر دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.

لزوم ارتقاءکیفیت بتن
معاون وزیر راه و شهرسازی در این همایش با بیان اینکه رشد و توسعه صنعت ساخت‌وساز انتظار استفاده از بتن را افزایش داده است، اظهار کرد: مقوله استفاده از بتن‌های توانمند و پرمقاومت در کشورهای توسعه‌‌یافته گسترش پیدا کرده و امروزه دامنه استفاده از بتن‌‎های توانمند گسترش یافته است.
محمد شکرچی‌زاده به این نکته نیز اشاره کرد که در کشور ما با وجود گسترش دانش فنی بتن و اقدامات تخصصی که در این حوزه انجام شده، اما این امر به داخل جامعه تسری نیافته و سهم‌ سازه‌های بتنی در صنعت ساختمان ما سهم ناچیزی است. وی با بیان اینکه میزان استفاده از سازه‌های بتنی در شهرهای مختلف کشور متفاوت است، خاطرنشان کرد: برای مثال در اصفهان این رقم حدود 90 درصد است، اما به‌طور میانگین در ساخت حدود 40 درصد ساختمان‌های کشور از سازه‌های بتنی استفاده می‌شود که این رقم در خراسان رضوی بسیار کمتر است.رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اعتقاد بر اینکه در توسعه صنعت سیمان شتاب‌زده عمل کرده و به مبانی توسعه پایدار عمل نکرده‌ایم، اظهار کرد: سالانه 70 تا 75 میلیون تن سیمان در کشور تولید می‌شود و چشم‌انداز تولید حدود 100 میلیون تن نیز وجود دارد و این درحالی‌است که مصرف واقعی ما 50 میلیون تن است و با مازاد تولید سیمان مواجه هستیم که این تولید مازاد باعث افت کیفیت سیمان تولیدی می‌شود.
شکرچی‌زاده شرایط رکود اقتصادی کشور، توقف ساخت سدها و مسکن مهر را که از قالب سازه خارج شده، از دلایل کاهش استفاده از سیمان و تولید مازاد آن برشمرد و تصریح کرد: تا قبل از کاهش قیمت جهانی نفت برای هر تن سیمان ۱۰۰ هزار تومان یارانه پرداخت می‌شد، درحالی که محصول تولیدی عملا استفاده نمی‌شود و استراتژی استفاده از سیمان در کشور استراتژی قابل دفاعی نیست. بنابراین باید زمینه‌های بهره‌گیری بیشتر از سیمان در کشور فراهم شود.
رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تأکید بر اینکه ظرفیت استفاده از سازه‌های بتنی در صنعت ساختمان کشور وجود دارد، تصریح کرد: یکی از راه‌های استفاده از این ظرفیت جایگزین کردن رویه‌های بتنی با آسفالت است؛ همچنین باید بتوانیم در کشور مزایای واقعی سازه‌های بتنی را نشان دهیم و مهندسان و سازندگان را به استفاده بیشتر از این سازه‌ها متقاعد کنیم.
شکرچی‌زاده با اشاره به اینکه سازه‌های فولادی معمولا بیشتر از سوی مهندسان مورد استقبال قرار می‌گیرند، عنوان کرد: باید در راستای ارتقاء کیفیت بتن‌های تولیدی تلاش کنیم؛ سازه‌های بتنی به لحاظ کیفیت و اجرا، نظارت لحظه‌ای و مستمری را می‌طلبد و نظارت‌ها در این زمینه نیز باید تقویت شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه اجرای سند «چشم‌انداز بتن 1404» به دستور وزیر راه و شهرسازی در دستور کار قرار گرفته است، افزود: در راستای تحقق این سند، کمیته ملی بتن با محوریت مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تشکیل شد. وی ادامه داد: اگر بخواهیم اقدام اساسی انجام دهیم باید برنامه هدفداری را پیگیری کنیم که این سند در همین راستا تهیه شده و وظیفه سنگینی را بر عهده دست‌اندرکاران صنعت تولید بتن قرار داده است.
شکرچی‌زاده در حاشیه این همایش در جمع خبرنگاران با بیان اینکه در این همایش بحث افزایش مقاومت بتن مطرح می‌شود، خاطرنشان کرد: تحقق این امر باعث کاهش مصرف سیمان و بهبود و پایایی بیشتر ساختمان‌ها می‌شود.

سهم ۷ درصدی ساختمان‌های مشهد از سازه‌های بتنی
رئیس انجمن بتن ایران شاخه خراسان نیز در این همایش به معرفی برخی از فعالیت‌های این انجمن در استان پرداخت. حمید وارسته‌پور با بیان اینکه کشور ما رتبه سوم تولید سیمان را در جهان دارد، تأکید کرد: اما متأسفانه استفاده از سازه‌های اسکلت بتنی در کشور اندک بوده و این رقم در مشهد پایین‌تر از میانگین کشور و تنها حدود هفت تا 9 درصد است.
رئیس انجمن بتن ایران نیز در این همایش مساله مهم در بحث بتن را کنترل کیفیت آن دانست.
هرمز فامیلی ادامه داد: در زمینه مقررات برای صدور مجوز کنترل کیفیت باید تجدید نظر اساسی صورت گیرد، زیرا بر اساس آیین‌نامه‌ فعلی، کسانی‎که کنترل کیفی را انجام می‌دهند، باید دو پروانه داشته باشند و به دلیل عدم وجود نظارت، بحث خرید و اجاره پروانه‌ها مطرح شده است.

در حاشیه‌:
این همایش بدون هیچ تأخیری و در حالی رأس ساعت آغاز به کار کرد که ظرفیت سالن تقریبا پر شده بود.
غیبت رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی در این همایش به چشم می‌خورد که علت این امر حضور وی در جلسه شورای نظام مهندسی در تهران اعلام شد.