خارجی‌ها چقدر کوه‌های ما را می‌شناسند
نرگس لطیف‌پور همه ساله کشورهای مختلف در دنیا تبلیغات وسیعی برای معرفی جاذبه‌های طبیعی خود می‌کنند تا از این طریق سیلی از درآمد را به کشور خود وارد کنند. یکی از این جاذبه‌ها که طرفداران خاص خود را دارد و به نوعی طبیعت‌گردی و هم ماجراجویی به شمار می‌آید کوهنوردی است. اجرای تورهای کوهنوردی و طبیعت‌گردی به کشورهای دیگر یکی از راه‌های رایج و پرطرفدار در این زمینه است که البته در ایران نیز مقصدهایی با این عنوان برای گردشگران خارجی تعریف می‌شود.
صعود به کوه‌های عظیم با ارتفاع بالای ۸ هزار متر در قالب تیم‌های هیمالیانوردی در این میان جذابیت خاصی برای کوهنوردان دارد. تا جایی که در بسیاری موارد با توجه به وضعیت و شرایط آب و هوایی خاصی که دارد به قیمت جان صعودکنندگان تمام شده؛ با این حال روز به روز هم بر تعداد متقاضیان آن افزوده می‌شود و هم امکانات این مسیرها رو به رشد است.
اما قله‌های بالای 7 هزار متر هم کم از 8 هزارمتری‌ها ندارند و صعود به بسیاری از آنها یک کوهنوردی تمام‌عیار حرفه‌ای به شمار می‌آید. کشورهایی که این قله‌ها را در دل خود جای داده‌اند با فراهم آوردن امکانات بیشتر و بهتر و همچنین سرمایه‌ بیشتر برای تبلیغات سعی در جذب علاقه‌مندان دارند.
چین یکی از کشورهایی است که با وجود درآمد زیادی که از گردشگری فرهنگی و تاریخی دارد، از کوه‌‌های عظیمش نیز درآمدزایی می‌کند. قله کنگور با ارتفاع ۷۷۱۹ متر با صعود سختی که دارد از سال‌های بسیار دور هدف و مقصد کوهنوردان و کاشفان بسیاری بوده است.
نخستین تیم کوهنوردی از ایران برای صعود به این قله نیز 8 تیرماه عازم این کشور شد تا در سفری نزدیک به یک ماه مهمان کشور چین در شهر تاریخی کاشغر باشد.
دماوند بلندترین کوه آتشفشانی آسیا
ایران نیز به واسطه جاذبه‌های بی‌نظیر طبیعی که دارد می‌تواند مقصد گردشگرانی با علایق خاص شود. دماوند بلندترین کوه آتشفشانی خاورمیانه نیز در خاک ایران ریشه دارد و بلندترین قله خاورمیانه است. و به دلیل همین شهرت بسیاری را از کشورهای آسیایی، اروپایی و آمریکایی به خود خوانده و کشانده است. اما واقعیت امر این است که چنان که باید قدرش را ندانسته‌ایم؛ نه از آن جهت که درآمدزایی داشته باشیم بلکه از این رو که در پاکسازی‌اش نیز چنان که باید کوشا نبوده‌ایم.
به گفته دبیر کمیته بین‌المللی فدراسیون کوهنوردی ایران، برای دادن مجوز ورود به منطقه‌ کوه‌های بالای ۸ و ۷ هزار متر مبلغی از کوهنوردان دریافت می‌شود که رقم قابل توجهی است و علاوه بر آن مبلغی نیز برای پاکسازی گرفته می‌شود. اینها غیر از مبالغ عمومی دیگری هستند که هر تیم یا کوهنورد در این مناطق هزینه می‌کند. اما در ایران و برای گرفتن مجوز ورود به قله دماوند تنها ۵۰ دلار هزینه هر نفر است که این مبلغ هزینه پاکسازی را نیز شامل می‌شود.
محمود هاشمی با بیان این که نسبت به ظرفیت‌هایی که داریم گردشگر نداریم اضافه می‌کند: «با این که نسبت به چند سال گذشته ورودی گردشگران به کشور ما بیشتر شده و در مورد تورهای ورودی به منظور طبیعت‌گردی و کوهنوردی نیز آمار بهتری داشته‌ایم، به جرأت می‌گویم که تنها از 2 درصد ظرفیت‌هایمان در این زمینه استفاده می‌کنیم.»
او می‌گوید: «تا ۲ سال گذشته ۵۰۰ نفر در سال برای صعود به قله دماوند وارد ایران شده بودند در حالی که در سال ۹۳ بیش از ۲ هزار نفر خارجی به قله دماوند رفته‌اند و این از قدرت رسانه‌ها ناشی می‌شود که در این مدت و به ویژه چند ماه اخیر تبلیغات خوبی از ایران در رسانه‌های جهان شده است.»
دماوند چهار مسیر اصلی صعود دارد که به گفته هاشمی، تنها از مسیر جنوبی آن برای گردشگران خارجی استفاده می‌شود و طبیعتا امکانات نیز در همین مسیر می‌ماند. هرچند در مقایسه با آنچه امکانات استاندارد برای یک طبیعت‌گرد یا کوهنورد است ما در ایران امکاناتی به این کوهنوردان در منطقه ارائه نمی‌دهیم. با این حال متقاضیان زیادی علاوه بر کشورهای آسیایی، از کشورهای اروپایی همچون آلمان، اتریش، سوئیس، فرانسه و ایتالیا داریم.
ورود گردشگرانی با هدف ترکینگ، هاکینگ و صعود به قله تاثیر بسزایی در سودرسانی به جامعه محلی مقصد دارد که درباره قله دماوند به وضوح در روستاهای رینه و لاریجان این امر را می‌توان دید. همچنین ورود گردشگران کوهنورد و طبیعت‌گرد به این مناطق، ارتقای امکانات را نیز همراه دارد.
به عقیده کارشناسان، این سودرسانی به جامعه محلی موجب می‌شود تا این مردم در قبال جاذبه طبیعی که دارند احساس مسؤولیت بیشتری کرده و در نگهداری و حفاظت از آن نیز کوشاتر باشند.
با توجه به این که سفر گردشگرانی که با هدف طبیعت‌گردی و کوهنوردی به ایران می‌آیند سفر کوتاهی نیست و ماندگاری در کشور را به همراه دارد لازم است در این زمینه امکانات استاندارد و بهتری تدارک دیده شود. در همین راستا راهنمایان طبیعت‌گردی نسبت به سال‌های گذشته بیشتر شده‌اند و به صورت تخصصی در این زمینه آموزش می‌بینند اما تبلیغات برای جذب گردشگران در این زمینه و استفاده از ظرفیت‌های طبیعی همچنان ضعیف است.