دسترسی آسان، تجهیزات با کیفیت و قیمت مناسب، مزایای رقابتی ایران در عراق
در شرایط امروز که تب صادرات به عراق داغ است، شرکت هایی هستند که ممکن است بدون داشتن اطلاعات کافی در این زمینه وارد بازار این کشور شوند و اقدام به صادرات کنند.
از آنجا که یکی از اهداف ما در انتشار این ویژه نامه اطلاع رسانی به آن دسته از فعالان اقتصادی است که علاقمند به فعالیت در عراق هستند، بر آن شدیم با مدیرعامل با تجربه یکی از شرکت های ایرانی که شناخت خوبی از بازار عراق به دست آورده و اطلاعات جامع و کاملی در این خصوص دارد، به گفت و گو بنشینیم.
مهندس حسن کاظمی عضو هیات مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران و رییس هیات مدیره گروه تولیدی پارت‌سازی، تجربیات ارزشمندی در این زمینه دارد. او مهندس مکانیک از دانشگاه شریف و فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد از دانشگاه سیاتل امریکا در رشته هوا و‌فضاست.

*آقای مهندس، لطفا مختصری از شرکت پارت سازی و سابقه فعالیت آن بگویید.
گروه پارت سازی در سال 64 با هدف تولید پیچ و مهره‌های صنعت نفت و خودرو با اخذ مجوز از وزارت صنایع سنگین شروع به کار کرد و اکنون بیش از 28 سال از تاسیس شرکت می‌گذرد.
این گروه دو شرکت تولیدی دارد که در بدو تاسیس تحت عنوان پارت سازی مشهد در شهر مقدس مشهد راه اندازی شد. و طرح توسعه ای نیز در جزیره کیش تاسیس شد و پارت‌سازی بین‌المللی کیش نام گرفت. طرح توسعه کیش برای تامین نیازهای مناطق ویژه اقتصادی در عسلویه و پتروشیمی بندر امام کارخانه تاسیس کردیم تا در رقابت بمانیم و درآینده اگر بخواهیم توسعه داشته باشیم، ترجیح می‌دهیم این کار را در منطقه آزاددیگری مانند «اروندان» انجام نماییم.
اولین قرارداد ما در زمینه پیچ و مهره با شرکت متروی تهران بود و بخش عمده‌ای از نیازهای مترو، از محصولات شرکت پارت سازی مشهد تامین شده است. تاکنون بسیاری ازنیازهای اتصالاتی تجهیزات فلزی مربوط به راه‌سازی و پل‌های فلزی اتوبان‌های تهران و مشهد توسط شرکت پارت سازی طراحی و تولید شده است. در مقطعی از فعالیت‌مان به تولید پیچ و مهره مورد نیاز صنعت خودرو نیز پرداختیم و انواع پیچ و مهره‌های پژو و پراید را تولید و در اختیار خودرو سازان قرار داده ایم.
همچنین در فازهای اصلی توسعه‌ شرکت، طراحی و تولید محصولات مورد نیاز صنعت نفت کشور را در دستورکار خود داشته‌ایم. ما بیش از 15 سال است که پیشگام در تولید پیچ و مهره‌های صنعت نفت کشورمان هستیم و تقریبا نیازهای اصلی فازهای یک تا بیست و چهار پارس جنوبی را تامین نموده ایم. شاید جالب باشد بدانید صنعت نفت ایران نیازمند بیش از هزار نوع پیچ و مهره در ابعاد، مدل ها، اندازه‌ها و مشخصات فنی متفاوت است که شرکت ما بیش از 650 نوع از این پیچ و مهره‌ها را بومی‌سازی کرده‌ و برای تولید این محصولات از مهندسی معکوس شروع کردیم و تولید و تست را انجام دادیم و امروز مفتخریم که از مطرح‌ترین سازندگان در این صنعت هستیم.
چه شد که تصمیم به صادرات به عراق گرفتید؟ اقداماتی که برای ورود به این کشور انجام داده‌اید چیست ؟
پارت‌سازی مشهد ظرفیت نصب شده‌ای دارد که کمتر از نیازهای حوزه نفت و انرژی ایران است.
شاید در نگاه اول لزومی به صادرات در شرایطی که نیاز داخلی وجود دارد نباشد. ولی با توجه به سند چشم‌انداز ، ما باید ظرفیت تولید خود را افزایش داده و صادرات را نیز مد نظر قرار دهیم.
از طرفی با توجه به مشکلات مالی و نوساناتی که در خرید کالای داخل وجود دارد ، استراتژی هیات مدیره این است که طی برنامه پنجم توسعه حدود ده درصد از ظرفیت تولیدی شرکت را به صادرات و از جمله به عراق اختصاص دهد.
به نظر شما عراقی‌ها چرا باید از ایران و شرکت های ایرانی خرید نمایند؟به بیان دیگر، مهمترین مزیت های رقابتی ما کدام است؟
جواب این سوال در سه بخش خلاصه می شود: دسترسی آسان و سریعبه کالا و خدمات، تجهیزات با کیفیت و قیمت مناسب تر.
در مطالعاتی که انجام شده، برنامه سرمایه‌گذاری عراق در حوزه نفت و انرژی تا سال 2030 بیش از 500 میلیارد دلار است. این رقم قابل توجه و برانگیزاننده ای برای ورود ایرانی‌ها به این کشور است. با توجه به سهم 60 درصدی این سرمایه‌گذاری‌ها، به صورت تجهیزات صنعتی رقمی معادل 300 میلیون دلار ظرف 15 سال آینده خواهد بود.
این موارد باعث شده نه تنها در شرکت پارت‌سازی مشهد بلکه در انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران نیز با توجه به اهمیت بازار عراق اقداماتی برای موفقیت هر چه بیشتر در بازار این کشور انجام دهیم.
لازم به ذکر است که استفاده نا‌متعارف و برداشت غیر صیانتی از منابع نفت و گاز مشترک ایران و عراق پیش از آنکه با تحریک شرکت ها و کشورهای بیگانه تبدیل به اختلافات عمیق شود بایستی توسط دو دولت برادر و با توجه به اشتراکات فرهنگی و مذهبی و با نگاه به منافع درازمدت هر دو ملت مدیریت گردد. فرصت‌های هم افزایی فراهم شده تا در سایه آن عالیتهای تجاری پایدار به‌ویژه در حوزه نفت و انرژی بیش از پیش فراهم آید.
شرکت پارت سازی اکنون در چه مرحله ای از صادرات به کشور عراق قرار دارد و تاکنون چه اقداماتی انجام داده اید؟
در حال حاضر پارت‌سازی مشهد مطالعات بازار و نحوه ورود به بازار را آغاز کرده است . اما در انجمن کارگروهی تحت عنوان صادرات کالا به عراق تشکیل شده و وظیفه این کارگروه شناسایی بازار موجود و رفع موانع صادرات است. علاوه براین، نمایشگاه بین‌المللی خوزستان را پایگاهی برای ارایه توانمندی‌ها وشروع همکاری با عراق می‌دانیم. در گذشته از مدیران و تصمیم‌گیران حوزه نفت و انرژی عراق نیز دعوت کردیم پذیرفتند و از توانمندی های ما بازدید کردند. همچنین از نمایشگاه بین‌المللی تهران استفاده کرده و با مدیران و تصمیم‌گیران عراقی در ایران ارتباط مناسبی برقرار کردیم. از فرصت‌هایی که اتاق بازرگانی و اتاق مشترک عراق بوجود آورده هم استفاده کرده و می توانم بگویم بازار عراق را تا حدودی شناسایی و آماده ورود به این بازار هستیم.
موانع صادرات به عراق از دیدگاه شما چیست؟ چه انتظاراتی از مسئولان دارید؟
ما تجهیزات را در ایران می سازیم و برای رسیدن به اهداف صادراتی خود دنبال مشتری هستیم، ولی چون مشتری خارج از کشور است، نیاز به حمایت‌های دولتی داریم. صراحتا بگویم که ما برای موفقیت در صادرات و ارزآوری به حمایت هر سه قوه نیاز داریم.
مشکلات کشور عراق برای خرید تجهیزات کم نیستند وصنعت عراق هم در شرایط مناسبی بسر نمی بردو این یک فرصت تاریخی برای ایرانی هاست. عراق برخلاف تمایلی که برای همکاری با ایران دارد چون «فایننسور»های غربی دارد، نمی‌تواند راحت تصمیم بگیرد. همه شرکت‌های بزرگ دنیا در عراق سرمایه‌گذاری کرده اند و دارند نفت آن را می‌برند. اولین مانع ‌ما محدودیت‌های ایجاد شده توسط این شرکت‌ها و پس از آن تحریم‌هامی‌باشد.
البته شرکت‌های ایرانی با شرکت‌هایی مثل توتال، شل، هیوندای و ... سابقه همکاری دارند و در «وِندُر» لیست آنها هستند و کافی است ارزیابی‌ها تجدید شوند.
از طرف دیگر، مشکلاتی هم در ایران داریم که با حمایت ارگان‌های ذیربط می‌توان آنها را حل کرد. ما تصمیم داریم ابتدا در قالب After market وارد عراق شویم. به توافقاتی در پالایشگاه‌های بغداد نیز رسیده ایم که آنجا همایش‌ها و کنفرانس‌های آموزشی، نگهداری و تعمیرات برگزار کنیم و با معرفی و فروش کالاهای After market به نوعی ممنوعیت‌ها و تحریم‌ها را پشت سر بگذاریم. پس از آن می‌توانیم کالا هم صادرات کنیم
مزیت رقابتی پارت‌سازی مشهد در مقایسه با دیگر شرکت‌های ایرانی برای فعالیت در عراق چیست؟
عمده تجهیزاتی که در صنعت نفت استفاده می‌شود، سنگین و پرحجم هستند . وقتی ایرانی‌ها در فاصله 5 کیلومتری کارون در حال ساخت بویلر هستند، عراقی‌ها هم راحت‌تر و هم سریعتر می‌توانند کالا را (مثلا» به پالایشگاه بصره) با هزینه کمتر حمل و نصب کنند و نگهداری و تعمیرات نیز کم هزینه‌تر خواهد بود و این مزیت رقابتی درکیفیت و قیمت است. علاوه براین، تجهیزاتی که الان در ایران تولید می‌شود از نظر کیفی چیزی از جنس کره‌ای کم ندارد و از چینی‌ها هم در بخش پشتیبانی مناسبتر سرویس خواهیم داد.
ما در حال حاضر می توانیم 80-70 درصد کالاهای پالایشگاه‌های عراق را تامین کنیم. در صنعت پیچ و مهره‌ هم حرف‌های زیادی برای گفتن داریم. قیمت تمام شده کالای ما در عراق نیز پایین‌تر از محصولات مشابه از سایر تامین کنندگان دنیاست.
در پایان باید بگویم صنایع ایران سه برابر ظرفیت‌های نصب شده نیاز به توسعه دارد و اگر حمایت شویم می‌توان ظرفیت‌ها را برای حضور در بازار منطقه نیز ایجاد کرد.