چیدمان سفره ایرانی  در میلان
نمایشگاه اکسپو 2015 میلان با محوریت «تغذیه زمین، انرژی برای حیات» برگزار خواهد شد. در این دوره، ایران با شعار «سفره جهانی، ‌فرهنگ ایرانی» با توجه به موضوع انتخابی پاویون ایران تحت عنوان «غذا و فرهنگ» حضور خواهد داشت. آداب و رسوم، پایداری و انعطاف‌پذیری در مواجهه با تنوع، همگی از مشخصه‌هایی هستند که به دلیل موقعیت راهبردی ایران به‌عنوان پل ارتباطی میان شرق و غرب در طول سالیان گذشته توسعه یافته‌اند و هر سه مورد به زیبایی از موضوعات به‌کار رفته در کانسپت پاویون ایران برای اکسپو 2015 میلان به‌شمار می‌آیند. با توجه به اینکه برای نخستین‌بار طراحان ایرانی مسوولیت ساخت غرفه را عهده‌دار شده‌اند، جلال اویسی، مدیر پروژه طراحی غرفه ایران در اکسپو میلان جزئیات مربوط به غرفه و طراحی آن را در گفت‌وگویی تفصیلی تشریح می‌کند.
چند نفر در طراحی غرفه ایران در اکسپو میلان حضور داشتند و همکاری کردند؟
تیم اصلی برای طراحی غرفه ایران در اکسپو میلان چهار نفر بود، اما حدود 40 نفر در این خصوص مشارکت داشتند.

برای طراحی این غرفه چقدر زمان صرف شده است؟
می‌توان گفت طراحی غرفه ایران یک پروسه زمان‌بر و طولانی‌مدت بود؛ چراکه در این پروژه، بحث پروژه ملی مطرح بود و تمام دست‌اندرکاران و مهندسان و گروه‌های مربوطه در این زمینه صاحب‌نظر بودند و خود شخص وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز مستقیما نظراتشان را در این زمینه ارائه می‌دادند. در واقع این پروژه از یکسال و نیم پیش کلید خورد. طرح‌ها پس از ارائه در کمیته‌ها،‌ چندین بار اصلاح و مجددا تدوین شد. از سویی باید با مشاور ایتالیایی نیز هماهنگی‌هایی صورت می‌گرفت و به سوالاتش پاسخ داده می‌شد.

غرفه ایران در نمایشگاه اکسپو میلان چه بخش‌هایی دارد؟
این غرفه متشکل از دو طبقه است. طبقه همکف ورودی اصلی نمایشگاهی است و بازدیدکنندگان از غرفه ابتدا وارد این فضا شوند. پس از آن طبقه زیرین غرفه قرار دارد که در این طبقه می‌توانند از فروشگاه‌های محصولات صنایع غذایی و صنایع‌دستی بازدید و در صورت نیار خرید کنند. همچنین قسمتی از غرفه ایران، ‌رستورانی است که غذاهای سنتی ایران و اقلیم‌های مختلف کشور را به‌صورت شبانه‌روزی عرضه می‌کند. در فضای مربوط به رستوران نیز می‌توان از 60 نفر پذیرایی کرد. همچنین در این غرفه فضای سبزی وجود دارد که متشکل از 28 ویترین با پوشش گونه‌های گیاهی ایران است (از جمله درخت گردو، ‌انار، زعفران، زرشک و انواع گیاهان دارویی). برای کف غرفه نیز جریان آب مجازی طراحی شده که بیانگر حوض‌هایی است که در باغ‌های ایرانی وجود دارد. همچنین نمایشگری به طول 49 متر در طول غرفه قرار گرفته که دارای ارتفاعی متغیر است. در این غرفه فضایی بسته با ظرفیت حدود 45 نفر تعبیه شده است که بازدیدکنندگان در این فضا می‌توانند با دیدن فیلم‌هایی 5 دقیقه‌ای با ایران آشنا شوند. یک بادگیر با طراحی متفاوت به‌صورت سمبلیک در غرفه ایران خودنمایی می‌کند که بیانگر ارزش طبیعت و استفاده از عناصر طبیعی همچون آب و باد برای مطبوع ساختن هوا در ایران است. البته بدنه این بادگیر در غرفه با گل و گیاه پوشیده می‌شود که فضایی چشمگیر را به‌وجود می‌آورد.

برای نورپردازی در شب هم تمهیداتی اندیشیده شده است؟
طرحی که روی بدنه غرفه نقش بسته است، ترکیبی از نقاشی و خط بوده که کاملا ایرانی است. این طرح در نورپردازی شب بسیار زیبا و جذاب است. البته نورپردازی بادگیر نمادین در شب به غرفه ایران زیبایی ویژه‌ای می‌دهد ضمن اینکه آینه‌کاری غرفه خود انعکاس زیبایی از نور را در شب به‌وجود می‌آورد که می‌توان در شب شاهد بازی رنگ‌ها و نورها بود.

محتوای اصلی غرفه ایران چیست و چرا این چنین محتوایی برای این نمایشگاه انتخاب شده است؟
این غرفه نمادی از سفره ایرانی است. سفره‌ای که برای ایرانیان به‌عنوان یک خوان نعمت شمرده می‌شود. در پاسخ به اینکه چرا این طرح برای غرفه برگزیده شد باید بگویم که مفهوم سفره تنها در ایران مطرح است. در ایران یک سفره تنها محل قرار گرفتن غذا نیست بلکه برای غذا خوردن بر سر سفره آداب و رسومی وجود دارد که از دیرباز در ادبیات و مفاهیم ما به آن تاکید شده است، در نتیجه برای ما انتخاب این مفهوم که در راستای شعار اکسپو امسال نیز بود، ارزش داشت. طرح غرفه ایران بیانگر سفره‌ای است که باد در آن پیچیده است.

آیا از معماری ایرانی نیز در طراحی استفاده شده است؟
طبعا معماری ایرانی از ارکان مهم در طراحی غرفه بوده اما نه به‌صورت سنتی، بلکه معماری مدرن با نگاه ایرانی. یکی از ارکان معماری ایرانی خطوط شکسته و شکل‌های هندسی است که می‌توان آن را به وضوح در غرفه ایران شاهد بود. همچنین از دیگر مواردی که معماری ایرانی را برای بازدیدکنندگان تداعی می‌کند، ‌آینه‌کاری‌های غرفه است که به انعکاس نور نیز کمک کرده و جلوه غرفه را چندین برابر می‌کند.

چند مشاور در این طرح حضور داشتند؟
ما در زمینه‌های مختلف و جزئی از مشاوران متفاوت استفاده کردیم.

آیا از مشاوران خارجی نیز در طراحی استفاده شده است یا خیر؟
بله، مشاور ایتالیایی طرح ما درفاز دوم طراحی به گروه ملحق شد.

در حال حاضر اجرای این طرح بر عهده چه کسانی است؟
مجری طرح غرفه ایران در اکسپو میلان، یک فرد ایتالیایی است.

موقعیت جغرافیایی غرفه ایران را در اکسپو میلان چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ایران در جنوب شرقی سایت اکسپو قرار دارد. شیلی یکی از غرفه‌های همجوار ایران بوده و ترکیه، آلمان، آمریکا و سوییس نیز در نزدیکی ایران قرار دارند. همچنین غرفه ایتالیا در فاصله‌ای کوتاه از غرفه ایران قرار گرفته است. جاده‌ای تحت عنوان جاده جهانی در سایت اکسپو وجود دارد که سعی شده بخشی از تمامی غرفه‌ها در امتداد این سایت قرار گیرد.

دولت ایتالیا چه برنامه‌ای برای سایت این شهرک پس از برگزاری نمایشگاه اکسپو دارد؟
پس از برگزاری اکسپو قرار است این مکان پاکسازی شده و به یک فضای سبز تبدیل شود. تنها غرفه ایتالیا باقی خواهد ماند که به یک مرکز پژوهش تبدیل خواهد شد. البته باید بگویم غرفه ایتالیا بزرگ‌ترین غرفه این دوره از نمایشگاه است.

با توجه به این گفته، این سوال مطرح می‌شود که مصالح به‌کار رفته در غرفه‌های نمایشگاه چیست و آیا اکسپو برای این موضوع نیز ضابطه‌هایی ارائه داده است یا خیر؟
یک‌سری ضابطه‌ها در کتابی قطور نوشته شده بود و باید رعایت می‌شد. مواردی از قبیل عقب‌نشینی‌ها و ارتفاع غرفه باید در طراحی رعایت می‌شد. مضاف بر این برای برچیده شدن نیز ضوابطی وجود داشت که به واسطه آن کمترین آسیب به زمین وارد شود. یکی از این موارد، به‌کار بردن حداقلی نخاله ساختمانی بود. همچنین برای کندن پی‌ها نیز دستورالعمل صادر شده بود. در نتیجه غرفه ایران با توجه به این ضوابط به‌وسیله سازه‌های فلزی ساخته شد. کاور آن نیز از «پی‌وی‌سی» بوده و در برخی نقاط غرفه هم از گچ برگ استفاده شد.

حساسیت‌هایی که در طراحی غرفه وجود داشت چه بود؟
مهم‌ترین حساسیت، ایده اولیه طرح بود. در واقع باید می‌دیدیم در این نمایشگاه چه موضوعی را می‌خواهیم عرضه کنیم. بیش از 20 طرح جایگزین در این راستا تهیه شد. حساسیت مهم بعدی، حساسیت وزیر صنعت بود چراکه مستقیما درگیر این طرح بود.

آیا کلیت طرح کنونی نیز بازنگری شد یا خیر؟
در کلیت طرح بازنگری صورت نگرفت، بلکه تنها در جزئیات طرح تغییراتی اعمال شد. می‌توان گفت تغییرات در جهت تکمیل طرح بود نه تغییرات بنیادی.

مهم‌ترین مشکلی که در این پروژه با آن مواجه بودید، چیست؟
مشکلات زیادی در این پروژه وجود داشت، اما می‌توان گفت هماهنگی تمام کارگروه‌ها و جلب رضایت آنها مهم‌ترین مشکل ما بود.