« دنیای اقتصاد» به بهانه سی‌وسومین مسابقات فرهنگی و هنری دانش‌آموزی بررسی می‌کند؛
پله آخر دانش‌آموزان سراسر کشور
دنیای اقتصاد، عماد نصرآبادی- سی‌وسومین مسابقات فرهنگی و هنری دانش‌آموزان سراسر کشور بیست ویکم مردادماه در بخش‌های نمایش صحنه‌ای، نمایش عروسکی، نمایشنامه‌خوانی، نقالی و موسیقی کار خود را آغاز کرد و در دو روز ده‌ها اثر به روی صحنه رفتند. خراسان بار دیگر میزبان این جشنواره بود و با مهمان‌نوازی باعث شد قلب صحنه به صدا در بیاید آن هم توسط آیندگان این مملکت که در آینده نه چندان دور سکان آثار حرفه‌ای را در دست می‌گیرند. از روح‌الله مالمیر دبیر جشنواره در مورد رشد جشنواره می‌پرسم و او اینگونه می‌گوید: «به حول و قوه الهی و همت والای همکاران محترم ادارات فرهنگی و هنری استان‌ها و کارشناسان گرامی مناطق سراسر کشور، هر سال که می‌گذرد فعالیت‌های هنری از جمله فیلم و نمایش در مدارس رونق بیشتری می‌گیرد و دانش‌آموزان بیش از پیش استعدادها و توانایی‌های خود را در معرض نمایش می‌گذارند».
دنیای اقتصاد، عماد نصرآبادی- سی‌وسومین مسابقات فرهنگی و هنری دانش‌آموزان سراسر کشور بیست ویکم مردادماه در بخش‌های نمایش صحنه‌ای، نمایش عروسکی، نمایشنامه‌خوانی، نقالی و موسیقی کار خود را آغاز کرد و در دو روز ده‌ها اثر به روی صحنه رفتند. خراسان بار دیگر میزبان این جشنواره بود و با مهمان‌نوازی باعث شد قلب صحنه به صدا در بیاید آن هم توسط آیندگان این مملکت که در آینده نه چندان دور سکان آثار حرفه‌ای را در دست می‌گیرند. از روح‌الله مالمیر دبیر جشنواره در مورد رشد جشنواره می‌پرسم و او اینگونه می‌گوید: «به حول و قوه الهی و همت والای همکاران محترم ادارات فرهنگی و هنری استان‌ها و کارشناسان گرامی مناطق سراسر کشور، هر سال که می‌گذرد فعالیت‌های هنری از جمله فیلم و نمایش در مدارس رونق بیشتری می‌گیرد و دانش‌آموزان بیش از پیش استعدادها و توانایی‌های خود را در معرض نمایش می‌گذارند». روح‌الله مالمیر در قسمت دیگری به اهمیت جشنواره اشاره کرد و از حضور آثار برگزیده پارسال در جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان همدان گفت: «گروه‌هایی که با حضور پررنگ خود در کنار سایر گروه‌های حرفه‌ای، نوید«زنده‌باد در تئاتر دانش‌آموزی» را برای
معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پروش به ارمغان آوردند و برای استان خود افتخار آفریدند». از جهتی دیگر هدف وزارت آموزش و پرورش از برگزاری این دوره از مسابقات، تقویت انگیزه و افزایش مهارت دانش‌آموزان در دوره‌های تحصیلی به منظور ارتقاء سطح آگاهی از هنرهای ملی، بومی، مذهبی و حفظ میراث فرهنگی و هنری گذشتگان،کشف و پرورش خلاقیت‌های نهفته هنری و فطری در دانش‌آموزان هنرمند، در سطح کشور می‌باشد، تا ضمن اهتمام در غنی‌سازی اوقات فراغت و طرح ملی خود اشتغالی، نسل امروز با هنرهای فاخر آشنا شود و به ترویج و گسترش آن بپردازد. جشنواره امسال در نمای دور، عملکرد خوبی داشته و سعی کرده است به تئاتر دانش‌آموزی بها دهد. نتیجه آن هم درخشیدن گروه‌های نمایشی مدارس مختلف است که در سطوح بالا اجرا کرده و هر سال مقام‌های برتر را کسب می‌کنند و به مسئولان نشان می‌دهند که اگر حمایت و هدایت درست انجام شود، می‌توان درخشید و موثر واقع شد و تعداد زیادی دانش‌آموز را سرگرم کرد و برای آموزش صحیح ، بروز خلاقیت و تئاتر درمانی استفاده کرد. مسابقات فرهنگی هنری دانش‌آموزی دنیای امید است؛ آرزو دارد و از جهتی سرمایه‌گذاری است برای آینده. سختی‌های
زیادی دارد. ناامیدی به همراه دارد و در کنار آن ناامیدی باز هم امیدی دیده می‌شود و چشمه این امید همان شوق و رغبت دانش‌آموزان است. باید دانش‌آموزان را ساخت تا در آینده از آن‌ها استفاده کرد و در همین جشنواره‌های محلی هستند که دانش‌آموزان ساخته می‌شوند و با ابعاد مختلف زندگی آشنا می‌گردند. در ادامه به‌طور خلاصه بخش‌هایی از جشنواره امسال را شرح می‌دهیم و امیدواریم مشکلاتی که اینک مطرح می گردد، برطرف شود تا در سال‌های آینده شاهد جشنواره‌های بهتر و پربارتری باشیم.
مهمان‌های جدید جشنواره
در این دوره مهمان‌های جدیدی به جشنواره آمدند که حال و هوای جشنواره را دگرگون کردند. «نقالی» و «نمایشنامه‌خوانی» دو بخش جدید جشنواره بودند که بودنشان باعث شد خیلی از دانش‌آموزان این دوره با حال وهوای آثار گروه‌های حرفه‌ای آشنا شوند. نقالی اصولا به کارهایی اطلاق می‌گردد که داستان در آن جنبه حماسی و یا افسانه‌ای دارد و در آن نقل‌ها فراوان است؛ نقل هفت‌خوان رستم و نقل رزم رستم و سهراب. تمامی دانش‌آموزان این دوره سعی کرده بودند که در این بخش جدید«نقالی» بهترین اجرای خود را به نمایش بگذارند و این بهترین بودن را گاهی با ضرب و گاهی با عصا بازی و تماشاچیان را محو اجرای خود می‌کردند. اجرای بچه‌های زنجان تمامی گروه‌ها را با نوعی دیگر از نقالی آشنا کرد و همه را به وجد آورد. شور و هیجان بچه‌ها و دیدن دوستانشان بر صحنه تئاتر به مسئولان و سیاست‌گذاران این دوره این وعده را می‌داد که می‌شود از بچه‌ها در مدیوم‌های متفاوت اما در سطوح پایین‌تر استفاده کرد و آن‌ها را برای سال‌های آینده آموزش داد. با حمیدرضا ثاقب گپ می‌زنم. او یکی از کارگردان‌های جوان و بااستعدادی است که امسال با نقالی «رستم و سهراب » به جشنواره کشوری آمده است. از او در مورد حال و هوای جشنواره می‌پرسم. می‌خندد و در مرحله اول از گرما و کمبود وسایل سرمایشی حرف می‌زند. بعد از مرشد ترابی می‌گوید :«همه این بچه‌ها می‌خواهند مرشد ترابی باشند. یکی با عصا و دیگر با ضرب و دایره. همه‌شان لباس‌هایی پوشیده‌اند که بزرگ نقالان، مرحوم ترابی را به خاطر می‌آورد و چقدر خوب است که با اضافه شدن این بخش، این هنر ارزنده می‌ماند و آیندگان هم آن را به خاطر می‌سپارند.
ضرورت برگزاری
در فعالیت‌های اردویی ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. دانش‌آموزان با برعهده گرفتن نقش‌های مختلف در بسترهای فرهنگی و هنری یاد می‌گیرند به زیستن گروهی ادامه دهند وهمین جمع دانش‌آموزان که در نمای دور بسیار ناهمگون کنار هم جمع شده‌اند باعث می‌شود فضای بسیار صمیمی همراه با تعامل و یاد گرفتن رفتار جمعی به وجود آید. دانش‌آموزان برای نشان دادن هنر خود و پیشرفت پا به عرصه می‌گذارند اما هدف اصلی آن یاد گرفتن اصول زندگی و تجربه پیروزی و ناکامی است. در این نوع مسابقات فرهنگی است که عده‌ای به واسطه ارائه کار بهتر قد علم می‌کنند و با لب خندان از جشنواره به خانه می‌روند و در مقابل عده‌ای ناکام می‌مانند که تلاش‌های امسالشان نتیجه نگرفته و یا اگر گرفته است با آن چیزی که مدنظرشان بوده تفاوت محسوسی دارد. این مسابقات درس زندگی است؛ پستی، بلندی، ناکامی و شادمانی را نمایش می‌دهند و چه خوب است که دانش‌آموزان را برای رویارویی با جامعه بزرگتر آماده می‌کند زیرا هنر خلاقیت است و این نوع جشنواره و برگزاری آن‌ها برای هم‌اندیشی و هم‌فکری اهالی اقلیم‌های متنوع فکری است تا از همدیگر درک نزدیک‌تر و متقابلی داشته باشند. در بُعد دیگر این جشنواره و این مراحل بعد تقویتی هم دارد. تقویت مثبت که باعث می‌شود دانش‌آموزان برای رسیدن به یک هدف_ مراحل بالا_ تلاش کنند واز طرفی هنر آن‌ها را به سمت آرامش روحی سوق دهد و رفته رفته متوجه شوند که هنر وقتی به معنای کلمه باشد از هر تبیین دیگری رساتر و دقیق‌تر و سازگارتر است.
نشست‌های تخصصی
سی و سومین دوره جشنواره با نشست‌های تخصصی همراه بود و این برنامه‌ها یکی از گوهرهای اصلی جشنواره محسوب می‌شد. حضور اساتید بزرگوار دکتر داوود فتحعلی بیگی، دکتر خلج امیرحسینی، دکتر رحمت امینی در بخش فیلم کوتاه و تئاتر و در بخش تئاتر عروسکی آقایان کریم اکبری مبارکه، دکتر یدالله وفاداری و جواد طوسی باعث شد شور حرارت و قضاوت آثار به حد بالایی برسد و از طرفی نشست‌های تخصصی با قدرت بالایی برگزار گردد. در نشست‌هایی که برگزار شد آقایان امینی و فتحعلی بیگی در مورد انواع نمایش‌های سنتی از جمله نقالی، سیاه بازی، تعزیه، تخت حوضی و... صحبت کردند. در بخش دیگری از نشست‌ها از نمایش عروسکی گفتند و انواع عروسک‌هایی که در این نمایش ها مورد استفاده قرار می‌گیرد که این معرفی، جلسه را بسیار پر بار کرد و به پرسش و پاسخ دامن زد. البته بی‌نظمی‌هایی هم در این برگزاری به چشم می‌خورد و برخی از دانش‌آموزان که با شور و شوق بالایی به سمت سالن‌های نشست‌های تخصصی می‌رفتند، با لغو شدن این جلسات مواجه می‌شدند و ناکام به خوابگاه بازمی‌گشتند. از حاضران دلیل این لغو برنامه را پرس‌وجو کردم؛ هماهنگ نکردن سالن و خستگی اساتید دلایلی بودند که لبخند را از روی لب دانش‌آموزان ربوده بود و جشنواره را کم رمق نشان می‌داد.
نمایندگان استان خراسان در جشنواره
استان خراسان در این دوره در بخش تئاتر صحنه‌ای و نقالی حضور درخشانی داشت. نمایش‌های
« خانه دوست کجاست؟» از مشهد(دبیرستان شهید دستغیب) و « یادگار» از شهرستان زاوه در بخش تئاتر صحنه‌ای به صحنه رفتند و تماشاچیان از آثار هنرمندان خراسانی استقبال خوبی کردند. نقل هنرمندان دبیرستان بزرگ علوی تهران با کار «رزم رستم و سهراب» کاری از حمیدرضا ثاقب حسین‌پور در بخش نقالی بر صحنه درخشید و هادی شفیعیان آنچنان پر شور اجرا کرد که همه در انتها ایستاده و او را تشویق کردند. «خانه دوست کجاست» اثر سید جواد رحیم‌زاده در بین حاضران بازخورد خوبی داشت اما نمایش «یادگار» کاری از محمدعلی شیبانی نتوانست انتظارات را برآورده کند. هنرمندان خراسانی در بخش‌های انفرادی هم به مرحله کشوری راه یافته بودند و در بخش‌های مختلف نظیر عکاسی، فیلم‌سازی، رنگ روغن، خط تستعلیق، مستند اجتماعی، آواز، پیانو و... به رقابت پرداختند.
سخـــن آخر
ورود به هر جشنواره ای بعد از پذیرش با افتتاحیه همراه است اما دوره سی و سوم جشنواره یک قسمت عجیب داشت و آن هم برگزاری افتتاحیه در روز دوم بعد از اجرای ده ها نمایش بود که تعجب همه حاضران را برانگیخت. اجراهای جشنواره بعد از دو روز در جمعه به پایان رسید و دانش آموزان سراسر کشور که در اردوگاه شهید رجایی نیشابور ساکن بودند، روز شنبه به مشهد مقدس رفتند تا به زیارت حرم مطهر امام رضا(ع) بروند و اینگونه فعالیت های هنری شان در پایان امسال با بعد معنوی به اتمام برسد. سی و سومین مسابقات فرهنگی و هنری دانش آموزان سراسر کشور در آخرین یکشنبه مرداد ماه با اعلام برگزیدگان خود به پایان رسید.
مهمان‌های جدید جشنواره
در این دوره مهمان‌های جدیدی به جشنواره آمدند که حال و هوای جشنواره را دگرگون کردند. «نقالی» و «نمایشنامه‌خوانی» دو بخش جدید جشنواره بودند که بودنشان باعث شد خیلی از دانش‌آموزان این دوره با حال وهوای آثار گروه‌های حرفه‌ای آشنا شوند. نقالی اصولا به کارهایی اطلاق می‌گردد که داستان در آن جنبه حماسی و یا افسانه‌ای دارد و در آن نقل‌ها فراوان است؛ نقل هفت‌خوان رستم و نقل رزم رستم و سهراب. تمامی دانش‌آموزان این دوره سعی کرده بودند که در این بخش جدید«نقالی» بهترین اجرای خود را به نمایش بگذارند و این بهترین بودن را گاهی با ضرب و گاهی با عصا بازی و تماشاچیان را محو اجرای خود می‌کردند. اجرای بچه‌های زنجان تمامی گروه‌ها را با نوعی دیگر از نقالی آشنا کرد و همه را به وجد آورد. شور و هیجان بچه‌ها و دیدن دوستانشان بر صحنه تئاتر به مسئولان و سیاست‌گذاران این دوره این وعده را می‌داد که می‌شود از بچه‌ها در مدیوم‌های متفاوت اما در سطوح پایین‌تر استفاده کرد و آن‌ها را برای سال‌های آینده آموزش داد. با حمیدرضا ثاقب گپ می‌زنم. او یکی از کارگردان‌های جوان و بااستعدادی است که امسال با نقالی «رستم و سهراب » به جشنواره کشوری آمده است. از او در مورد حال و هوای جشنواره می‌پرسم. می‌خندد و در مرحله اول از گرما و کمبود وسایل سرمایشی حرف می‌زند. بعد از مرشد ترابی می‌گوید :«همه این بچه‌ها می‌خواهند مرشد ترابی باشند. یکی با عصا و دیگر با ضرب و دایره. همه‌شان لباس‌هایی پوشیده‌اند که بزرگ نقالان، مرحوم ترابی را به خاطر می‌آورد و چقدر خوب است که با اضافه شدن این بخش، این هنر ارزنده می‌ماند و آیندگان هم آن را به خاطر می‌سپارند.
ضرورت برگزاری
در فعالیت‌های اردویی ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. دانش‌آموزان با برعهده گرفتن نقش‌های مختلف در بسترهای فرهنگی و هنری یاد می‌گیرند به زیستن گروهی ادامه دهند وهمین جمع دانش‌آموزان که در نمای دور بسیار ناهمگون کنار هم جمع شده‌اند باعث می‌شود فضای بسیار صمیمی همراه با تعامل و یاد گرفتن رفتار جمعی به وجود آید. دانش‌آموزان برای نشان دادن هنر خود و پیشرفت پا به عرصه می‌گذارند اما هدف اصلی آن یاد گرفتن اصول زندگی و تجربه پیروزی و ناکامی است. در این نوع مسابقات فرهنگی است که عده‌ای به واسطه ارائه کار بهتر قد علم می‌کنند و با لب خندان از جشنواره به خانه می‌روند و در مقابل عده‌ای ناکام می‌مانند که تلاش‌های امسالشان نتیجه نگرفته و یا اگر گرفته است با آن چیزی که مدنظرشان بوده تفاوت محسوسی دارد. این مسابقات درس زندگی است؛ پستی، بلندی، ناکامی و شادمانی را نمایش می‌دهند و چه خوب است که دانش‌آموزان را برای رویارویی با جامعه بزرگتر آماده می‌کند زیرا هنر خلاقیت است و این نوع جشنواره و برگزاری آن‌ها برای هم‌اندیشی و هم‌فکری اهالی اقلیم‌های متنوع فکری است تا از همدیگر درک نزدیک‌تر و متقابلی داشته باشند. در بُعد دیگر این جشنواره و این مراحل بعد تقویتی هم دارد. تقویت مثبت که باعث می‌شود دانش‌آموزان برای رسیدن به یک هدف_ مراحل بالا_ تلاش کنند واز طرفی هنر آن‌ها را به سمت آرامش روحی سوق دهد و رفته رفته متوجه شوند که هنر وقتی به معنای کلمه باشد از هر تبیین دیگری رساتر و دقیق‌تر و سازگارتر است.
نشست‌های تخصصی
سی و سومین دوره جشنواره با نشست‌های تخصصی همراه بود و این برنامه‌ها یکی از گوهرهای اصلی جشنواره محسوب می‌شد. حضور اساتید بزرگوار دکتر داوود فتحعلی بیگی، دکتر خلج امیرحسینی، دکتر رحمت امینی در بخش فیلم کوتاه و تئاتر و در بخش تئاتر عروسکی آقایان کریم اکبری مبارکه، دکتر یدالله وفاداری و جواد طوسی باعث شد شور حرارت و قضاوت آثار به حد بالایی برسد و از طرفی نشست‌های تخصصی با قدرت بالایی برگزار گردد. در نشست‌هایی که برگزار شد آقایان امینی و فتحعلی بیگی در مورد انواع نمایش‌های سنتی از جمله نقالی، سیاه بازی، تعزیه، تخت حوضی و... صحبت کردند. در بخش دیگری از نشست‌ها از نمایش عروسکی گفتند و انواع عروسک‌هایی که در این نمایش ها مورد استفاده قرار می‌گیرد که این معرفی، جلسه را بسیار پر بار کرد و به پرسش و پاسخ دامن زد. البته بی‌نظمی‌هایی هم در این برگزاری به چشم می‌خورد و برخی از دانش‌آموزان که با شور و شوق بالایی به سمت سالن‌های نشست‌های تخصصی می‌رفتند، با لغو شدن این جلسات مواجه می‌شدند و ناکام به خوابگاه بازمی‌گشتند. از حاضران دلیل این لغو برنامه را پرس‌وجو کردم؛ هماهنگ نکردن سالن و خستگی اساتید دلایلی بودند که لبخند را از روی لب دانش‌آموزان ربوده بود و جشنواره را کم رمق نشان می‌داد.
نمایندگان استان خراسان در جشنواره
استان خراسان در این دوره در بخش تئاتر صحنه‌ای و نقالی حضور درخشانی داشت. نمایش‌های
« خانه دوست کجاست؟» از مشهد(دبیرستان شهید دستغیب) و « یادگار» از شهرستان زاوه در بخش تئاتر صحنه‌ای به صحنه رفتند و تماشاچیان از آثار هنرمندان خراسانی استقبال خوبی کردند. نقل هنرمندان دبیرستان بزرگ علوی تهران با کار «رزم رستم و سهراب» کاری از حمیدرضا ثاقب حسین‌پور در بخش نقالی بر صحنه درخشید و هادی شفیعیان آنچنان پر شور اجرا کرد که همه در انتها ایستاده و او را تشویق کردند. «خانه دوست کجاست» اثر سید جواد رحیم‌زاده در بین حاضران بازخورد خوبی داشت اما نمایش «یادگار» کاری از محمدعلی شیبانی نتوانست انتظارات را برآورده کند. هنرمندان خراسانی در بخش‌های انفرادی هم به مرحله کشوری راه یافته بودند و در بخش‌های مختلف نظیر عکاسی، فیلم‌سازی، رنگ روغن، خط تستعلیق، مستند اجتماعی، آواز، پیانو و... به رقابت پرداختند.
سخـــن آخر
ورود به هر جشنواره ای بعد از پذیرش با افتتاحیه همراه است اما دوره سی و سوم جشنواره یک قسمت عجیب داشت و آن هم برگزاری افتتاحیه در روز دوم بعد از اجرای ده ها نمایش بود که تعجب همه حاضران را برانگیخت. اجراهای جشنواره بعد از دو روز در جمعه به پایان رسید و دانش آموزان سراسر کشور که در اردوگاه شهید رجایی نیشابور ساکن بودند، روز شنبه به مشهد مقدس رفتند تا به زیارت حرم مطهر امام رضا(ع) بروند و اینگونه فعالیت های هنری شان در پایان امسال با بعد معنوی به اتمام برسد. سی و سومین مسابقات فرهنگی و هنری دانش آموزان سراسر کشور در آخرین یکشنبه مرداد ماه با اعلام برگزیدگان خود به پایان رسید.
ارسال نظر