انتظارات قیمتی مشتریان در پسا تحریم
تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران در شرایطی لغو شد که بسیاری از مشتریان چشم انتظار ورود خودروهای جدید، باکیفیت و با قیمت مناسب به کشور هستند.بر این اساس امضای توافق هسته‌ای و علاقه‌مندی خودروسازان خارجی برای ورود به بازار 80 میلیونی ایران موجب شد تا بحث کاهش قیمت خودرو از یک سو و بحث ورود خودروهای جدید با قیمت مناسب در صدر اولویت‌های مشتریان قرار بگیرد. به خصوص آنکه طی سه سال گذشته با تشدید تحریم‌ها، تولید خودروهای داخلی به لحاظ کیفی و کمی، افت بسیاری داشت و خودروسازان به دلیل محدودیت‌های ایجاد شده قادر به توسعه محصول نبودند؛ بنابراین تصور ورود شرکای جدید در بازار و تولید خودرو مطابق استانداردهای جهانی موجب شد تا انتظار مشتریان مبنی بر ورود خودروی با کیفیت و قیمت مناسب تقویت شود. حالا در شرایطی که برجام وارد فاز اجرایی خود شده و تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران نیز لغو شده است، یکی از سوالات مهم این روزهای مشتریان این است که قیمت خودرو طی یک سال آینده چه وضعیتی پیدا خواهد کرد.

بدین ترتیب یکی از مولفه‌های اثرگذار درباره آینده قیمتی خودروهای جدید که قرار است در کشور تولید شوند بحث شرکای دو خودروساز بزرگ ایرانی است. از آنجا که تاکنون تنها یکی از شرکای دو خودروساز بزرگ کشور نهایی شده؛ بنابراین کارشناسان اظهارنظر درباره قیمت خودروهای آتی بازار خودرو را سخت می‌دانند، اما تاکید دارند که روند قیمت در بازار خودرو همواره توسط خودروسازان رقم می‌خورد؛ بنابراین همه تغییر و تحولات قیمتی بستگی به عملکرد مستقیم خودروسازان دارد. بر این اساس مشخص است که قیمت خودروهای جدید‌الورود در سال‌های آتی قطعا از قیمت‌ خودروهای کنونی بالاتر است.

با این وجود، با توجه به حضور شرکای قدیمی چون پژو و رنو و محصولاتی که از سوی آنها قرار است به‌صورت مشترک تولید و به بازار ایران عرضه شود، به خوبی مشخص است که قیمت این خودرو‌ها متناسب با قیمت خودروهای داخلی موجود نیست، بنابراین متناسب بودن قیمت خودروهای جدید با سطح انتظارات مشتریان امیدوارکننده به نظر نمی‌رسد.به خصوص آنکه دست‌اندرکاران صنعت خودرو نیز طی ماه‌های اخیر تاکید کرده‌اند که محصولات آنها با قیمت پایینی روانه بازار داخل نخواهد شد و انتظار مشتریان ایرانی برای خرید خودروهای روز اروپایی با قیمت ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان دور از منطق قیمتی کنونی بازار خودرو است. حال آنکه خودروهایی که بین ۲۰ تا ۴۰ میلیون تومان قیمت دارند در صدر انتخاب مشتریان داخلی است. بر این اساس کارشناسان معتقدند که ورود خودروهای جدید نیز نمی‌تواند دغدغه مشتریان نسبت به خرید خودروهای با قیمت مناسب و براساس توان آنها را رفع کند.

در این زمینه، فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: در شرایط کنونی محدوده قیمتی خودروهایی که قرار است تولید مشترک شوند بالای ۵۰ میلیون تومان است بنابراین به انتظار مشتریان درخصوص ورود خودروهایی متناسب با قدرت خرید آنها پاسخ مناسبی داده نخواهد شد.وی می‌افزاید: قیمت خودروهای جدید بین ۵۰ تا ۷۰ میلیون در نظر گرفته شده است که این قیمت‌ها در توان خرید مشتریان ایرانی خودروهای داخلی نیست.وی ورود خودروهای جدید با قیمت مناسب را منوط به حضور خودروسازان به‌صورت مستقل در ایران می‌داند و می‌گوید: در شرایطی که بازار خودرو در انحصار چند شرکت است و این شرکت‌ها قصد تولید مشترک با خودروسازان خارجی را دارند نمی‌توان به عرضه خودرویی متناسب با خواسته مشتریان امید داشت، زیرا خودروسازان ایرانی تعیین‌کننده قیمت خودرو هستند؛ بنابراین حاضر نخواهند شد که قیمت محصولات جدید با قدیمی برابری کند.مولفه موثر دیگر در قیمت خودروهای جدید، بحث هزینه تولید در ایران است. از آنجا که هزینه تولید خودرو در کشور بالاست، بنابراین خودروسازان خارجی نیز در چنین فضایی به فعالیت می‌پردازند؛ بنابراین چندان نمی‌توان به ساخت خودروهایی با قیمت مناسب امید داشت.

هرچند لغو تحریم‌ها موجب بهبود فضای اقتصادی و کاهش هزینه‌های تولید خواهد شد، اما تاثیر این موضوع بر قیمت تولید زمانبر است و نیازمند ثابت ماندن هزینه‌های تولید در کشور است. از آنجا که بنا به گفته مدیران ارشد صنعت خودرو، زمان ورود خودروهای جدید حداقل یک‌سال‌و‌نیم تا دو سال دیگر است؛ بنابراین براساس زمان تولید و شرایط اقتصادی کشور قیمت این خودروها معین خواهد شد.از سوی دیگر، به دلیل آنکه تولید خودرو در ایران به دلیل نبود بهره‌وری و نرخ تورم همواره بالا بوده؛ بنابراین رنج قیمتی خودروهای جدید متناسب با تصور مشتریان نخواهد بود. در این زمینه یکی از کارشناسان صنعت خودرو معتقد است که خودروسازان با ارائه این قیمت‌ها قصد دارند خلا قیمتی خود در محدوده قیمتی ۵۰ تا ۷۰ میلیون تومان را برطرف کنند و همچنان با فروش خودروهای قدیمی در محدوده بین ۲۰ تا ۴۰ میلیون نیاز طبقات پایین و متوسط را برطرف کنند. یکی از کارشناسان خودرو در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: خودروسازان سعی دارند جانشین مناسب برای خودروهایی که قرار است از رده خارج شوند را خود تولید کنند و خودروهای تازه وارد را برای بخش خاصی از مشتریان ارائه دهند تا در محدوده‌های مختلف قیمت بتوانند به فروش خودرو بپردازند.