رازهای کهنه نشده از یک ترور
حسین موسوی ماه: 22 نوامبر سال: 1963 روز: جمعه سی و پنجمین رییس‌جمهوری ایالات متحده در ساعت 12:30 در جریان سفر به تگزاس، در حالی که به همراه همسر خود در یک خودروی روباز به احساسات استقبال‌کنندگان پاسخ می‌داد هدف دو یا سه گلوله قرار گرفت و در جا کشته شد. در این شهر هنوز خطی را وسط خیابان ترسیم کرده‌اند که نشانگر نقطه‌ای است که کندی کشته شده است. این نقطه میزبان توریست‌های بی‌شماری است که هنوز دلیل ترور رییس‌جمهورشان بی‌پاسخ مانده است.
نیم قرن از مرگ مرموز جان اف کندی می‌گذرد و هنوز رازهای سر به مهر بسیاری از این قتل برجا مانده است. هنوز که هنوز است در روز قتل کندی پرچم‌های نیمه برافراشته در ایالات متحده به اهتزاز در می‌آیند. بسیاری را عقیده بر این است که ماجرای ترور کندی یک لاپوشانی بزرگ است که هنوز انگیزه‌های ترور او را مشخص نکرده است.
به‌رغم اینکه «لی هاروی اسوالد» به‌عنوان قاتل مشخص شد، اما مرگ مرموز او در زندان به ابهام‌ها بیش از پیش افزود. این کمیسیون که «وارن» نام داشت با سرعت باور نکردنی علت تامه مرگ و قاتل را اعلام کرد. این سرعت نیز بر شبهات مرگ سی و پنجمین رییس‌جمهوری ایالات متحده افزود. اسوالد تقریبا پس از 7 ساعت از ترور دستگیر و به عنوان قاتل کندی معرفی شد. در حالی که او مدعی شده بود که به کسی تیراندازی نکرده است و در عکس‌ها سر او را به جای کس دیگری گذاشته‌‌اند. او بارها خود را «طعمه»‌ی یک هدف نامشخص معرفی کرده بود. اسوالد اما به بی‌گناهی خود اصرار می‌کرد و در کشاکش تحقیقات بود که از داخل زندان خبر رسید او توسط شخصی به‌نام «جک روبی» کشته شده است. چندی بعد نیز خود جک روبی در زندان فوت کرد و علت مرگ او ذات‌الریه اعلام شد. این سلسله حوادث، گمانه‌زنی‌ها را درخصوص یک توطئه تقویت می‌کرد. پس از مرگ کندی که معاونش به‌جای او نشست سریعا یک کمیته را برای بررسی مرگ کندی تشکیل داد که این کمیته نیز اسوالد را تنها عامل مرگ کندی معرفی کرد. این در شرایطی است که در بررسی‌های بیشتر مشخص شده است که جان اف کندی از سمتی دیگر تیر خورده است و دست کم دو نفر در ترور او دست داشته‌اند.
روز مرگ هوا آفتابی بود
یک روز دلپذیر، یک زوج خوشبخت و جذاب سوار بر خودرویی روباز به ابراز احساسات مردمی که برای دیدن آنها آمده‌اند با لبخند پاسخ می‌دهند. کندی در هتل پالازا، رو به «جکی» همسر خود می‌کند و می‌پرسد: «روز خوبی است، اینطور نیست؟». نگهبان در هتل به همراه محافظین او را تا خودرویش مشایعت می‌کنند. کندی به همراه جکی عقب خودرو می‌نشیند و خودرو به حرکت در می‌آید. روز به اوج خود رسیده است و از ۱۲ ظهر گذشته است. خودرو در وسط خیابان در حال حرکت است و دو طرف خودروی حامل رییس‌جمهوری ایالات متحده مردم ایستاده‌اند و برای کندی و همسرش «هورا» سر می‌دهند. در میان این همهمه ناگهان صدای زوزه یک گلوله به گوش می‌رسد. در لحظه‌ای که بانوی اول ایالات متحده صدای این زوزه را می‌شنود باور نمی‌کند که این صدای گلوله‌ای است که در سر همسرش جا خوش کرده است. در پی اصابت گلوله اول، او مات و مبهوت به همسر خود نگاه می‌کند. گلوله دوم او را به خود می‌آورد و او به پشت خودرو حرکت می‌کند و در تصاویر دیده می‌شود که او به یکی از محافظینشان التماس می‌کند که به کمک همسرش بشتابند. این لحظات کلا در زمانی نزدیک به ۲۶ ثانیه خلاصه می‌شود که در نهایت به عمر سی و پنجمین رییس‌جمهوری ایالات متحده خاتمه می‌دهد. این زمان حساس اما توسط کسی ضبط شده است که هنوز پس از ۵۰ سال این لحظات را شوک‌آور می‌داند؛ «آبراهام زاپ رودر». او کسی است که فاصله لبخند کندی تا مرگ او را فیلمبرداری کرده و نام خود را به عنوان مهمترین ضبط کننده این لحظه تلخ تاریخی برای ایالات متحده ثبت کرده است.
چه کسی از «جان اف کندی» می‌ترسید؟
به‌رغم اینکه اسوالد به عنوان قاتل کندی معرفی شده است، برخی می‌گویند که اگر حتی او قاتل رییس‌جمهوری سابق ایالات متحده بوده باشد، عامر یا عامرین او چه کسی بوده است؟ نخستین قربانی در جنگ سرد که می‌توانست ذهن‌های پر از پرسش را آرام کند «کمونیست» بود. جوانی یاغی و ۲۴ ساله که با کمونیسم سمپاتی داشته است، اما پس از ۵۰ سال باور کردن این موضوع که نخستین رییس‌جمهوری کاتولیک این کشور به دست یک «عشق به کمونیست» کشته شود سخت است. بسیاری از مردم البته همچنان اسوالد را به عنوان قاتل کندی معرفی می‌کنند. در بین طرفداران این تئوری، می‌توان افرادی از روزنامه‌نگاران، بازرسان، دانشجویان و اساتید دانشگاه را دید. تئوری‌های توطئه در آن زمان بیشتر حول چند اسم مشخص می‌چرخید: راست‌های افراطی، شوروی، کوبایی‌ها و خود معاون اول جان اف کندی، یعنی «لیندون بی جانسون». در نظر این افراد اسوالد در بین هیچکدام از این اسم‌های نام برده شده نمی‌گنجد. تام استون، استاد دانشگاه و کسی که در زمینه «ترور شناسی» تدریس می‌کند می‌گوید: «در نظر من این پرونده‌ای است که هرگز بسته نخواهد شد و تا ابد در ذهن بسیاری از مردم آمریکا به صورت پرسش باقی خواهد ماند». این استاد دانشگاه می‌گوید که هرگز از پاسخ کمیسیون وارن قانع نشده است و باید به دنبال انگیزه‌های دیگری در ترور کندی گشت. برخی رد پای جانسون را در این ترور بیشتر می‌بینند. جانسون در رقابت‌های داخلی انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده در بین دموکرات‌ها رقابت سختی با کندی داشت و در نهایت رقابت داخلی را به او واگذار کرد. کندی به جانسون قول داده بود که در صورت کناره‌گیری او را معاون نخست خود خواهد کرد. کندی برای جمعی‌آوری رای جنوبی‌ها به جانسون نیازمند بود. او در بین جنوبی‌ها محبوبیت عجیبی داشت. این دسته از تئوری پردازان توطئه نقش جانسون را در این ترور بیشتر از باقی عوامل می‌دانند. این در شرایطی است که «جس واکر» نویسنده کتاب «پارانویای آمریکایی» ریشه این تئوری‌ها را در پوپولیسم موجود در ایالات متحده می‌داند. او می‌گوید: «گاهی اوقات مردم به نظریات توطئه‌چینی دامن می‌زنند». در این راستا، پروفسور «مارک فنستر»، نویسنده کتاب «تئوری‌های توطئه؛ فرهنگ رازآلودگی و قدرت در ایالات متحده» می‌گوید: «ما مردمی هستیم که به هر تمرکز قدرتی با دیده بدگمانی به قضاوت می‌نشینیم». او اعتقاد دارد که مردم آمریکا در مورد نحوه رسیدن به قدرت و تمرکز قدرت را بدون توطئه‌چینی غیرممکن می‌دانند.
سوال‌هایی تازه از یک راز کهنه
در سال ۱۹۹۱، « اولیور استون» کارگردان آمریکایی که گرایشات چپ دارد فیلمی ساخت و درخصوص تئوری‌های توطئه پیرامون قتل جان اف کندی مطرح کرد. او در این فیلم با رجوع به مستندات محکم، نتیجه کمیسیون وارن را زیر سوال برد و در انتهای فیلم نتیجه‌گیری شده است که اسوالد نمی‌تواند تنها قاتل کندی بوده باشد. او با زیر سوال بردن این موضوع، دلیل اینکه آن زمان اسوالد به عنوان تنها قاتل سی و پنجمین رییس‌جمهوری ایالات متحده معرفی شده است را بازی رسانه‌ای اعلام می‌کند و رسانه‌ها را عامل اصلی لاپوشانی این ترور معرفی می‌کند. استون می‌گوید: در سال ۱۹۶۴ یک نظرسنجی در خصوص میزان صداقت رسانه‌های آمریکا پیرامون ترور کندی صورت گرفته بود که قاطبه نظرسنجی شوندگان قاطعانه گفته بودند که به رسانه‌ها بی‌اعتماد بودند. «جفرسون مورلی»، خبرنگار سابق واشنگتن پست نیز با الیور استون هم‌عقیده است. او می‌گوید که خیلی از رازها از ترس سرکوب سازمان «سیا» سر به مهر مانده است. یک سال پیش مورلی اقدام به افتتاح سایتی کرد که در آن از مردم خواسته شده بود که شواهد و مستندات خود را در باب این قتل برای این سامانه اینترنتی بفرستند. او از مردم خواسته است تا تئوری‌های توطئه‌ای را که مدنظرشان است با مستنداتشان اعلام کند. او می‌گوید: در یک سال گذشته پاسخ‌های بسیاری به این سایت فرستاده شد و عمده مردم اعتقاد دارند که اسوالد به تنهایی در ترور کندی نقش نداشته است. او که مدعی است روزانه ۱۰ هزار نفر از سایت او بازدید می‌کنند، می‌گوید: «زمانی که کندی کشته و اسوالد نیز دستگیر شد سازمان‌های امنیتی ایالات متحده مشکلات بزرگی داشتند که آنها را به خاک سپردند». او می‌افزاید: «این نتیجه‌گیری‌ها در زمان حاضر ناشی از همان خاک‌سپاری حقایق است». همپای مورلی، جیمز لیزر، وکیل تیم تحقیقاتی ترور جان اف کندی، اعتقاد دارد که سیا در آن زمان بسیاری از تحقیقات را دستکاری کرده است و همین موضوع می‌تواند عامل ترور را نه کمونیست، بلکه کس دیگر یا عوامل دیگر دانست.