شوک ناگهانی در بازار دلالی وام
با تصویب وام 80 میلیونی خرید مسکن برای خانه اولی‌ها، طی دو هفته گذشته، فعالیت دلالان بازار آزاد تسهیلات مسکن با وقفه محسوسی مواجه شده است طوری‌که هم‌اکنون این دسته از واسطه‌های وام، دچار رکود موقت در کسب و کار خود شده‌اند. بازار آزاد وام مسکن که از سال‌های گذشته به‌عنوان یکی از فعالیت‌های دلالی در حوزه تامین تسهیلات خرید مسکن به خصوص در شهرهای بزرگ از رونق قابل ملاحظه‌ای برخوردار بوده است، این روزها تحت تاثیر افزایش سقف وام خرید مسکن، با بهره پایین تر از آنچه در بازار آزاد از متقاضیان وام مطالبه می‌شود، با توقف چند روزه مواجه شده است.
دلالان وام مسکن در بازار آزاد که تحت عنوان خرید و فروش امتیاز وام از اشخاص حقیقی و حقوقی یا کارپرداز دریافت وام خرید مسکن برای افراد متقاضی از بانک‌های خصوصی، فعالیت می‌کنند این روزها در حالی دوران رکود کاری خود را سپری می‌کنند که برای خروج از این وقفه موقتی، تبلیغات
پر رنگ تری را نسبت به گذشته در آگهی خود در پیش گرفته‌اند.
اعلام پرداخت وام‌های بالاتر از ۲۰۰ میلیون تومان برای خرید مسکن با شرایط پوشش ۷۵ درصدی هزینه خرید، مهم‌ترین‌ تبلیغی است که دلالان بازار آزاد وام برای رونق بخشیدن به کسب و کارشان مطرح می‌کنند. هم‌اکنون اغلب دلالان بازار غیر‌رسمی وام ادعا می‌کنند تا حدود ۷۵ درصد قیمت مسکن خریداری شده را به متقاضیان وام پرداخت می‌کنند.
هر‌چند بسیاری از آنان از بیان شرایط دقیق دریافت وام از جمله نحوه بازپرداخت، کارمزد شرکت برای پرداخت وام، میزان سود، نوع وثیقه و سایر ملزومات تعریف شده از سوی آنان برای پرداخت وام به متقاضیان در ابتدا خودداری می‌کنند و سعی در جذب مشتری بیشتر دارند، اما در نهایت مبالغ قابل توجهی که بابت کارمزد وام از متقاضیان مطالبه می‌کنند، مساله‌ای قابل تامل محسوب می‌شود. تحلیل دلالان بازار آزاد وام خرید مسکن از به صرفه بودن پرداخت این کارمزد برای دریافت وام این است که هر چند نرخ سود بازپرداخت وام 80 میلیونی خانه اولی‌ها 14 درصد تعیین شده اما سودی که برای وام 60 میلیونی سایر متقاضیان در مصوبه جدید افزایش سقف وام تعریف شده 21 تا 24 درصد، یعنی معادل و برابر با سودی است که در بازار آزاد وام از متقاضی دریافت می‌شود. ضمن اینکه اگر فرد بخواهد شخصا اقدام به دریافت وام از بانک‌های تجاری کند ممکن است در این زمینه چندان موفق نباشد و نتواند به راحتی به وام دسترسی پیدا کند این در حالی است که به ادعای این دلالان، آنان با روابطی که با این بانک‌ها دارند به راحتی وام را در اختیار فرد متقاضی قرار می‌دهند.
وام ۳۰۰ میلیونی برای مسکن ۴۰۰ میلیونی
یکی از دلالان فعال در بازار آزاد وام خرید مسکن در تشریح مزایای دریافت وام از بازار آزاد در مقایسه با وام 80 میلیونی که به تازگی در شورای پول و اعتبار به تصویب رسیده است، به «دنیای اقتصاد» گفت: مبلغی که بازار آزاد وام برای خرید مسکن در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد به هیچ وجه قابل مقایسه با وام 80 میلیون تومانی نیست، چرا‌که ما در بازار آزاد، معادل 75 درصد از قیمت مسکن خریداری شده را به متقاضی وام می‌دهیم و بنابراین بخش قابل توجهی از هزینه خرید مسکن را برای او پوشش می‌دهیم.
وی با ناکافی خواندن رقم ۸۰ میلیون تومان برای وام خرید مسکن در شهر تهران ادامه داد: به‌عنوان مثال اگر شما آپارتمانی به قیمت ۴۰۰ میلیون تومان خریداری کنید ما حدودا ۳۰۰ میلیون آن را به شما وام می‌دهیم یعنی شما تنها با در اختیار داشتن ۱۰۰ میلیون تومان می‌توانید یک آپارتمان ۱۰۰ متری در شهر تهران خریداری کنید. این دلال بازار آزاد وام افزود: هر چند نرخ سود بازپرداخت وام‌های ما ۲۴ درصد است اما این نرخ هم‌اکنون با نرخ سود وام ۶۰ میلیونی خرید که پرداخت آن بر عهده بانک‌های تجاری قرار داده شده است، برابری می‌کند. بنابراین متقاضیان تنها با پرداخت ۱۰ درصد کارمزد، اولا مسیر دسترسی خود را به وام تسهیل می‌کند و ثانیا چندین برابر مبلغی که قرار است تحت عنوان این مصوبه به وی وام پرداخت شود، از ما تسهیلات دریافت می‌کند. البته دلالان در کنار بیان مزایای دریافت وام خرید مسکن از بازار آزاد، اشاره‌ای هم مدت زمان بازپرداخت وام می‌کنند که اغلب حدود ۵ سال است. زمان بازپرداخت وام ۸۰ میلیونی آن گونه که در مصوبه جدید شورای پول و اعتبار برای افزایش سقف وام خرید مسکن تعیین شده است، ۱۲ سال است. این در حالی است که هنوز دستورالعمل دقیق نحوه عملکرد بانک‌های تجاری برای پرداخت وام ۶۰ میلیونی اعلام و ابلاغ نشده است.
وام دلالی برای سنددارها و بی‌سندها
نکته دیگری که دلالان بازار غیر‌رسمی وام مسکن بر آن تاکید می‌کنند امکان برخورداری واحدهای فاقد سند از وام خرید است که این امکان در بازار رسمی وام وجود ندارد.
به گفته یکی از این دلالان، فرد متقاضی می‌تواند پس از در اختیار گذاشتن تضمین‌های کافی به شرکت عامل وام، حتی برای آپارتمان فاقد سند خریداری شده هم تسهیلات خرید بگیرد.این دسته از وام‌ها به‌صورت مستقیم از طرف خود شرکت‌ها به فرد پرداخت می‌شود در حالی که سند‌دارها می‌توانند پس از تسهیل گری این شرکت‌های دلالی، وام خود را از بانک‌های خصوصی دریافت کنند و مبالغ بازپرداخت را هر 6 ماه یا 12 ماه یکبار، به بانک عامل بپردازند. شرکت هم در برابر خدمت ارائه شده به این افراد 10 درصد کارمزد خود را دریافت می‌کند. نکته دیگری که این روزها دلالان بازار غیررسمی وام به‌عنوان مزیت دریافت وام از این بازار بر آن تاکید دارند، کار کردن در مقیاس بزرگ و ارقام بالای وام از 200 میلیون تومان به بالا است که با این حساب مبالغ کارمزد آنها سود قابل توجهی را نصیب این شرکت‌ها خواهد کرد.