«صنایع غذایی سحر» 10سال مقام برتر صادراتی
شرکت صنایع غذایی سحر در سال 70 ثبت شده و در سال 73 بر پایه یک کارخانه تولیدی محصولات کشاورزی با مشارکت بانک کشاورزی افتتاح شد. شرکت سحر در .

سال های اول فعالیت اش، با 5 نوع محصول و 13 نفر پرسنل فعالیت خود را در بخش صنایع غذایی و تبدیلی کشور آغاز کرد. مسعود توتونچیان مدیر عامل شرکت صنایع غذایی سحر، از سال 77 با خرید بخشی از سهام این شرکت، مدیریت مجموعه تولیدی سحر را به دست گرفت. با تلاش او و همکارانش، هم اکنون محصولات این شرکت از 5 نوع به 60 نوع محصول افزایش پیدا کرده و در 160 نوع بسته بندی به بازارهای داخلی و خارجی ارائه می شود.

شرکت صنایع غذایی سحر طی 10 سال گذشته به طور متوالی به عنوان واحد نمونه کیفی و صادرات برتر در استان همدان طی سالهای متوالی انتخاب و معرفی شده و یک بار هم به عنوان واحد نمونه صادر کننده ملی برگزیده شده است. در رابطه با فعالیت ها و دستاوردهای این شرکت و همچنین مسائل و مشکلات تولید و صادرات محصولات غذایی در کشور، با آقای توتونچیان به گفت و گو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می خوانید.

جناب آقای توتونچیان، لطفا درباره فعالیت‌های شرکت صنایع غذایی سحر به اختصار توضیح دهید.
شرکت صنایع غذایی سحر، سالانه بالغ بر یکصد هزار تن محصولات کشاورزی از استان‌های ، همدان ، کرمانشاه، زنجان، قزوین، کردستان ، لرستان، آذربایجان شرقی و غربی و.... در محل کارخانه جذب، فرآوری و آنها را تبدیل به ۶۰ نوع محصول غذایی می‌کند. در حال حاضر هم چهار مجموعه زیر مجموعه این شرکت مشغول به فعالیت هستند که عبارتند از: الوند یاران سحر، شکوفه سحر، شبنم سحر الوند و نیوشه که بالغ بر۸۰۰ نفر نیروی دایم و ثابت در اختیار دارند.

شرکت صنایع غذایی سحر در صادرات چقدر فعال است؟
با اعتقاد بر اینکه صادرات ضامن بقای تولید است و باعث ایجاد اشتغال می‌شود، به خصوص در واحد‌های صنایع تبدیلی ، همان گونه که مستحضر هستید، کشورما در بخش کشاورزی دارای پتانسیل‌های ویژه‌ای است و می‌توانیم با رشد و توسعه واحدهای صنایع تبدیلی این امکان را به وجود آوریم که هم کشاورزی حفظ شود و هم اشتغال ایجاد شود. علاوه براین، با ورود به بازار صادرات، ارز آوری برای کشور محقق شده و با جذب ارز، زیرساخت‌های توسعه کشور فراهم گردد . در همین راستا، طی ده سال گذشته هر سال به عنوان واحد نمونه صادراتی در استان همدان معرفی شده ایم، ضمن اینکه در سال ۸۹ هم به عنوان واحد نمونه برتر ملی انتخاب و معرفی شدیم.

هم اکنون شرکت صنایع غذایی سحر از معدود شرکت‌های ایرانی است که در عراق سابقه یک دهه فعالیت رسمی در قالب پخش مویرگی دارد. همچنین در فروشگاه‌های زنجیره ای امارات به صورت کاملا رسمی حضور داریم. در همین راستا طی مدت ۳ سال گذشته با تلاشهای فراوان اقدام به ثبت شرکت در روسیه تحت عنوان شرکت «سحر رو» کرده ایم که حدود ۹ ماه از تاسیس آن می‌گذرد و تلاش زیادی کرده ایم که به صورت کاملا مویرگی با فروشگاه‌های زنجیره ای این کشور ارتباط برقرار کنیم.

چه مسایل ، مشکلات و محدودیت هایی در مسیر صادرات محصولات تولیدی شما و سایر تولیدکنندگان مواد غذایی وجود دارد؟
در این زمینه با محدودیت‌های زیادی رو به رو هستیم. ورود به بازارهای بین المللی در قالب یک برند برای واحدهای تولیدی که هدف اصلی شان مصرف کننده نهایی است کار بسیار سخت و نیاز به کارشناسی دقیق دارد و بدین منظور که ما با مصرف کننده نهایی سرو کار داریم لذا اخذ مجوزهای لازم ومتداول در آن کشورها، طراحی و بسته بندی و شناخت ذائقه مشتری و توسعه برند از الزامات ورود به این بازارها می‌باشد. از همه مهمتر مشکل انتقال ارز است که یکی از مشکلات مهم ما وجود صادرکنندگان غیر حرفه ای و مقطعی است. عموما کشورها با بررسی هایی که انجام می‌دهند حتما باید صادرکنندگان از یک سری قابلیت‌ها برخوردار باشند. مطابق با استانداردهای روز دنیا، عموما تولیدکنندگانی که با گرید A و با کیفیت عالی به تولید می‌پردازند و زیرساخت‌ها و استانداردهای صادرات کالا را اخذ می‌کنند، اقدام به صادرات می‌کنند. اما در این زمینه با شرکت‌های کوچک و واحدهای تولیدی به اصطلاح زیرپله ای مواجه ایم که در مقاطعی در بازارهای صادراتی حضور می‌یابند و چون الفبای این کار را بلد نیستند، باعث ضرر و زیان به خود، سایر تولیدگان و همچنین بازار هدف می‌شوند، که به اعتقاد بنده دولت باید فکر عاجلی در این‌باره بکند.

به عنوان مثال، تا جایی که اطلاع دارم در ترکیه در بخش صنایع تبدیلی ۵۰ کارخانه فعال وجود دارد، ولی تنها ۱۴ کارخانه امکان و اجازه صادرات دارند. در مقابل، ما با توجه به سیاست‌های اشتباه و نادرست ایجاد صنایع تبدیلی و تولیدی در کشور، بالغ بر ۵ هزار واحد صنایع تبدیلی داریم که بیش از ۵۰ واحد آن هم به درستی کار نمی‌کنند.
ثبت برند در بازارهای هدف و هزینه‌های مرتبط با آن، عدم توان بازگشت به موقع پول به دلیل نداشتن سیستم بانکی مناسب، هزینه‌های مرتبط با انتقال ارز ناشی از صادرات، بالا بودن نرخ سود تسهیلات بانکی، عدم تامین منابع مورد نیاز در بخش صادرات توسط تنها بانک تخصصی صادراتی از موانع مهم رشد توسعه صادرات می‌باشد و بالا بودن هزینه‌های صندوق ضمانت صادرات ایران از دیگر مشکلات ما در مسیر صادرات است.

از طرف دیگر، به عنوان یک واحد تولیدی صادراتی که به هیچ یک از بانک‌های کشور طی 20 سال گذشته بدهی یا معوقه بازپرداخت تسهیلات نداشته ایم، به دلیل نداشتن وثایق ملکی کافی ، با پرداخت سه درصد هزینه صندوق ضمانت صادرات مواجه ایم که هزینه بسیار زیادی را به تولیدکنندگان وصادرکنندگان تحمیل می‌کند.

علاوه براین، به رغم تاکید همه مسئولان نظام و فعالان عرصه بازرگانی، زمانی که به بانک توسعه صادرات مراجعه می‌کنیم با محدودیت منابع مواجه می‌شویم. تاکنون حتی 10 درصد از صادرات مجموعه ما از طریق بانک توسعه صادرات پوشش مالی داده نشده و ما بقیه این هزینه‌ها را از سایر بانک‌های بخش خصوصی با نرخ سود 28 درصدی تامین می‌کنیم و شرکت در طی یک دهه با اعزام هیاتهای تخصصی جهت بازاریابی و شرکت در نمایشگاه‌های متعدد سیال فرانسه، ورلد فوود مسکو، گل فوود دوبی و نمایشگاه‌های متعددی در کشور عراق فعالیت‌خود را جهت انجام امور بازاریابی صورت داده‌است.

در حال حاضر محصولات صنایع غذایی سحر به چه کشورهایی صادر می‌شود؟
روسیه، عراق، ترکمنستان، امارات و انگلستان برخی کشورهای اروپایی و در برخی موارد امریکا ، مهمترین بازارهای صادراتی ما محسوب می‌شوند. ولی به دلیل کمبود نقدینگی و عدم توان تامین بلند مدت کالا و محدودیت‌های مالی به خیلی از متقاضیان صادرات جواب مثبت نمی‌دهیم، چرا که باید حتما یک سری الزامات واستانداردهای بین المللی، منطقه ای و سایر الزامات بازارهای هدف را در نظر بگیریم که تمام این‌ها هزینه بر است و با توجه به محدودیت هایی که در واحدهای تولیدی و صنعتی وجود دارد، تامین این هزینه‌ها بار مالی سنگینی برای واحدها به همراه خواهد داشت.

از سوی دیگر، تمامی اقتصاد دانان و مسئولین دائم از تلاش برای کنترل و کاهش تورم در کشور صحبت می‌کنند. این در حالی است که تا زمانی که تورم در کشور وجود دارد و نرخ سود بانکی زیاد است، هزینه تمام شده محصول برای تولیدکننده هم زیاد خواهد شد که منجر به تورم و افزایش قیمت برای مصرف کننده می‌شود.از طرف دیگر، در حالی که طی دو تا سه سال اخیر وعده داده شده که به تولیدکنندگان یارانه تولید داده می‌شود، تاکنون به شرکت صنایع غذایی سحر به عنوان یک واحد تولیدی فعال با ۸۰۰ نفر پرسنل چنین یارانه ای تعلق نگرفته است.

بعد از توافق هسته ای ایران با گروه 1+5 چه تغییر یا گشایشی در فعالیت‌های صادراتی شما ایجاد شده است؟
هنوز هیچ تحریمی برداشته نشده و قرار است در آینده این اتفاقات بیفتد. فقط فضای عمومی جامعه و بین الملل نسبت به ایران بهبود پیدا کرده که اگر چه اقدام بسیار مهم و از فعالیت‌های بسیار خوب دولت یازدهم محسوب می‌شود و کار بسیار بزرگی بود، اما هنوز تغییری در شرایط کاری ما حاصل نشده و به گمان بنده ایجاد چنین تغییراتی که باعث تحول کاری ما و سایر تولیدکنندگان شود به‌زمان بیشتری نیاز دارد.

به منظور رفع مشکلاتی که هم اکنون پیش روی شما قرار دارد از دولت چه انتظاراتی دارید؟
امیدواریم با توجه به توافقی که در بحث هسته ای ایجاد شده، سیستم بانکی ما بهبود پیدا کند و فعال تر شود تا بخشی از هزینه‌های تولیدکنندگان و صادرکنندگان از این طریق کاهش دهد. از همه مهمتر این است که دولت بخشی از سرمایه‌های خود را به سمت سرمایه گذاری در واحدهای تولیدی صادرکننده منتقل کند تا تولیدکنندگان و صادرکنندگان هم بتوانند متناسب با به روزآوری و بهینه سازی سیستم‌های تولیدی خود و ارتقای تکنولوژی‌ها در این بخش، کیفیت محصولات خود را افزایش داده و قیمت تمام شده آن را منطقی تر کنند.

به نظر شما، تقدیر از صادرکنندگان برتر در روز ملی صادرات می‌تواند مشوق خوبی برای قدردانی و حمایت واقعی از صادرکنندگان و تولیدکنندگان باشد؟
این کار اقدام زیبایی است که می‌تواند با تغییر فضای عمومی جامعه به فرهنگ قدردانی صادرات کمک کند. ما باید برای صادرکنندگان احترام قائل شویم و مانعی وجود نداشته باشد که بتوانیم محصولات خود را صادر کنیم. ارزی آوری در نهایت برای تمام کشورها منجر به عمران وآبادی می‌شود. نباید تنها ارز آوری را متکی به صادرات نفت ببینیم. متاسفانه فضای عمومی جامعه ما فضای حمایت از صادرات نیست و تا زمانی که صادرات به عنوان امری مقدس شناخته نشود نمی‌توانیم در این زمینه به توفیق خاصی دست پیدا کنیم.

از طرف دیگر، موضوعی که تحت عنوان طبقه بندی فعالان صادراتی از چند سال گذشته در اتاق بازرگانی هم مطرح شده، هیچ وقت عملی نشده و این موضوع مهمی است که حتما باید اجرایی شود. زمانی این رتبه بندی‌ها ارزشمند خواهد بود که تولید کننده با ارائه کارت رتبه بندی به سیستم بانکی، بدون تعلل منابع مورد نیاز خود را از بانک‌ها با نرخ سود منطقی دریافت کند. یا با ارائه این کارت به دوایر دولتی و مراجع ذی ربط راحت تر موفق به حل و فصل موانعی شود که در برابر تولید و صادرات محصول او قرار گرفته است. در نهایت باید فرهنگ توسعه صادرات را نهادینه کنیم. باید ترتیبی اتخاذ شود که با تدوین قوانین مورد نیاز، دولت در هر شرایطی ملزم به حمایت از صادرات و تولیدکنندگان باشد. همچنین توسعه صادرات محقق نمی‌شود مگر اینکه این فرهنگ در آموزش و پرورش، دانشگاه ها، صدا و سیما، مطبوعات و رسانه‌ها به طور جدی و مستمر توجه ویژه داشته باشند که ما در برخی از کشورهای همجوار شاهد این اتفاق مهم هستیم.