باید انتظاراتمان را از مجلس پایین بیاوریم
احمد توکلی، نماینده چند دوره تهران در مجلس و رییس سابق مرکز پژوهش‌های مجلس به عنوان یک چهره کارشناسی و اقتصادی در پارلمان، شناخته شده است.
او که خود نیز درجریان بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی کابینه یازدهم در مجلس، در یک مورد در مخالفت با وزیر پیشنهادی نطق کرد معتقد است که همه مباحث مطرح شده در آن چهار روز رای اعتماد به کابینه، به اندازه کافی علمی، منطقی و استدلالی نبود و حتی در برخی موارد احساسات بر استدلال غلبه داشت. البته توکلی اینگونه استدلال می‌کند که این مجلس، مجلس معتمدان است، نه متخصصان و باید انتظاراتمان را پایین بیاوریم. او می‌گوید: این واقعیتی است که باید با آن روبه‌رو بشویم تا بتوانیم اصلاحش کنیم. در ادامه گفت‌وگوی «دنیای‌اقتصاد» با این چهره شاخص مجلس، درباره بررسی ابعادی از جلسات رای اعتماد در مجلس را می‌خوانید.

آقای توکلی، به اعتقاد شما، صحبت‌های موافقان و مخالفان در روزهای بررسی رای اعتماد به وزرای کابینه یازدهم تا چه اندازه کارشناسی بود؟
متاسفانه همه مباحثی که در بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی مطرح شد به اندازه کافی علمی، منطقی و استدلالی نبود، بخشی از مباحث احساساتی بود و احساسات بر استدلال غلبه داشت، در برخی از نطق‌های موافق و مخالف نیز از فرصت استفاده شد برای اینکه مسائل منطقه‌ای را مطرح کنند که این هم خوب نبود و نطق هایی هم بود که کارشناسی بود، البته وقتی می‌گوییم کارشناسی، یعنی اینکه روش درست بود، این به آن معنا نیست که محتوایش حتما درست بوده باشد.
گفتید برخی مباحث مطرح شده دراین روزها در مجلس، علمی، منطقی و استدلالی نبود، چرا باید در مجلس اینگونه باشد؟
ببینید این مجلس، مجلس متخصصان نیست، مجلس معتمدان مردم است، در نتیجه کسی در یک محیطی آن هم به دلیل رفتار صحیح یا خدمات یا نوع سلوکی که داشته توجه مردم را جلب می‌کند و به مجلس راه پیدا می‌کند، حالا درست است ما شرایط کارشناسی ارشد را قرار دادیم اما شما مطلع هستید که هر کارشناس ارشدی ضرورتا یک آدم متخصص و قوی نیست و چون مجلس معتمدان است باید انتظاراتمان را پایین بیاوریم و انتظار اینکه همه نمایندگان صحبت کارشناسی قوی کنند، انتظار واقع‌بینانه‌ای نیست در بین ۲۹۰ نماینده؛ اگرچه آدم دلش می‌خواهد در مجلس بیشتر از این باشد و من تا اینجا به همه حق می‌دهم که بیشتر از این انتظار داشته باشند، ولی این واقعیتی است که ما باید با آن روبه‌رو شویم که بتوانیم اصلاحش کنیم.
گرایشات جناحی و نگاه سیاسی در نطق‌های مخالفان و موافقان تا چه اندازه بر نگاه کارشناسی غلبه داشت؟
سیاست از نگاه کارشناسی جدا نیست، اما گرایشات جناحی و سیاست بازی یعنی طرف ایراد منطقی ندارد و فقط به تعلقات جناحی که به خاطر فقدان حزب بیشتر به قبیله گرایی شبیه است، تحت تاثیر آنها حرف می‌زند.این موضوع در مجلس وجود دارد، مجلس ما مجلسی است که گرایش قبیله ای سیاسی درونش هست، به عنوان مثال فرض کنید نمایندگان یک استان که تعدادشان هم زیاد است تصمیم می‌گیرند به این دلیل که یک وزیر هم‌استانیشان است رای بدهند که این موضوع اصلا با منافع ملی سازگار نیست، بعضی اوقات حتی با منافع ملی تعارض هم پیدا می‌کند، اما اینگونه ورود به مسائل کلا غلط است؛ چرا که ما نمایندگانی هستیم که درست است از حوزه‌های انتخابیه متفاوتی به مجلس می‌آییم، اما بعد از انتخابات در برابر ملت مسوول هستیم و درست است که هرکدام از ما باید صدای یک منطقه را به گوش دیگران برسانیم، اما باید مسوولیتمان را نسبت به همه حفظ کنیم.
به اعتقاد شما، با این شرایط و آنچه که در چهار روز رای اعتماد به کابینه پیشنهادی در تلویزیون به نمایش درآمد، آیا باید در مجلس نگاه کارشناسی به مسائل تقویت شود؟
مسلم است که مجلس باید به سمت نگاه کارشناسی برود و اساسا هدف از تاسیس مرکز پژوهش‌ها که بنده ۸ سال در آنجا در خدمت ملت و مجلس بودم، برای این بود که گرایشات محلی- منطقه‌ای تحت سایه گرایشات ملی شکل بگیرد و گرایشات خرد تحت نگاه کلان باشد؛ البته این ایده‌آلی است که اکنون وجود ندارد و متاسفانه منطقه‌گرایی به جای ملی‌گرایی می‌نشیند و نگاه خرد بر نگاه کلان به مسائل غلبه می‌کند. اما پخش مستقیم صحن علنی مجلس در روزهای رای اعتماد به وزرای پیشنهادی بسیار مثبت بود؛ چرا که در مجموع شناخت مردم از نمایندگانشان بیشتر می‌شود و موجب شناخت مردم از دولت جدید نیز می‌شود،همچنین تعدیل و تصحیح انتظارات را به دنبال دارد و واقع بینی را در جامعه تقویت می‌کند و مردم را به مسوولان نزدیک‌تر می‌کند، حتی اگر مردم از یک مسوولی دلخور بشوند ولی با او آشنا شوند، این به نفع کشور است. و در کشورهای غربی و آمریکا با کمک تندروهای متعصب تمام منطقه را به بی‌ثباتی مبتلا کرده‌اند، خود این صحنه‌ها که چهار روز ملت ایران در انتخاب کابینه دولت یازدهم همراه با نمایندگان حرکت می‌کند و وقت می‌گذارد و توجه می‌کند، جلوه بسیار زیبایی از مردم سالاری در ایران است، اگر چه وسطش یکسری اشکالاتی وجود داشت،
اما این هم فرآیند دموکراسی است.