مهدی نوروزیان
دبیر گروه بازار پول
وزیر صنعت، معدن و تجارت در مراسم روز استاندارد از سوء استفاده برخی وارد‌کنندگان از دلار مرجع خبر داده است. آقای غضنفری این اقدام وارد‌کنندگان را که کالای وارداتی با دلار 1226 تومان را، بر اساس دلار بازار آزاد قیمت‌گذاری می‌کنند، غیرمنصفانه خوانده است. سخنان وزیر از جهت اطلاع‌رسانی در خصوص یک نقص در ساختار اقتصاد، گرچه قابل قدردانی است، اما به لحاظ موضع‌گیری قابل تامل است. در اقتصاد، رانت درآمدی است که بی‌تلاش به دست می‌آید و در برابر مفاهیمی چون مزد و سود به کار می‌رود که برآیند کوشش و فعالیت اقتصادی هستند. رانت‌خوارها با استفاده از نفوذ سیاسی و اقتصادی‌شان یا از طریق آشنایانی که صاحب این نفوذ هستند به صورت غیرقانونی به منابع مالی دست پیدا می‌کنند و به کسب ثروت می‌پردازند. آقای وزیر قبول دارند دسترسی به ارز با قیمت مرجع برای هر وارد‌کننده‌ای حداقل در شش ماه گذشته آسان نبوده است، بنابراین اگر تخلفی رخ داده، به نقص در بوروکراسی باز می‌گردد.
وقتی بر اساس قانون، نرخ دلار باید، بر اساس تفاوت تورم داخلی و خارجی، تعدیل شود، چرا رقم ۱۲۲۶ تومان غیر قابل تغییر شده و دولت حاضر نیست قانون را در خصوص آن اجرا کند تا از تشدید رانت جلوگیری شود؟
برخی اقتصاددانان معتقدند به‌جای آنکه مردم به رعایت اخلاق دعوت شوند، بهتر است زمینه رانت از بین رود، زیرا در شرایط رانتی نمی‌توان توقع رفتار منصفانه داشت. بر این اساس آیا بهتر نیست آقای وزیر تلاش کنند مقررات‌گذاری دولتی و سیاست های ترجیحی کاهش یابد تا با کمرنگ شدن زمینه رانت شاهد چنین سوء استفادهایی در عرصه اقتصاد نباشیم؟