خطر نیاز دوباره به واردات بنزین - ۴ آبان ۹۱
میثم هاشم‌‌خانی
گروه اندیشه
آیا ظرف یک سال آینده، مجددا نیاز به واردات چند میلیارد دلاری بنزین خواهیم داشت؟ پاسخ پرسش فوق، حتی اگر با یک احتمال ضعیف «مثبت» باشد، بسیار نگران‌کننده خواهد بود: در شرایط تشدید تحریم‌های اقتصادی نامنصفانه علیه کشورمان، اگر نیاز چند میلیارد دلاری به واردات بنزین ایجاد شود، بدون شک محدودیت‌های ارزی دولت تشدید شده و با کاهش عرضه ارز به بازار داخلی، آسیب‌پذیری تولیدکنندگان داخلی در قبال تحریم‌ها، افزایش خواهد یافت. لازم به توجه است که افزایش محسوس نرخ تورم در یک سال اخیر، در کنار عدم افزایش قیمت بنزین، باعث شده است که «قیمت نسبی» بنزین در مقایسه با دیگر کالاها، کاهش یابد؛ و از آنجا که بنا به تئوری‌های اقتصاد خرد، کاهش قیمت نسبی هر کالا منجر به افزایش مصرف آن می‌شود، افزایش مصرف بنزین در ماه‌های آتی، دور از ذهن نخواهد بود. به علاوه، افزایش قیمت دلار هم، از دو کانال، مصرف بنزین را افزایش می‌دهد: نخست اینکه افزایش قیمت دلار، باعث افزایش مجدد شکاف قیمتی بین قیمت بنزین داخلی و قیمت بنزین در کشورهای همسایه شده است و لذا قاچاق بنزین را از مرزها رونق می‌دهد. دوم اینکه افزایش هزینه سفرهای تفریحی خارجی و در نتیجه جایگزین شدن بخشی از این سفرها با سفرهای داخلی، طبیعتا افزایش مصرف بنزین، به ویژه در زمان‌های سنتی، رونق مسافرت‌های داخلی را به دنبال خواهد داشت.
خلاصه آنکه تعلیق فاز دوم طرح هدفمندی، ریسک نیازمندی قریب‌الوقوع کشور به اختصاص بودجه چند میلیارد دلاری برای واردات بنزین را افزایش داده؛ ریسکی که اگر تدبیراندیشی برای آن را به تعویق اندازیم، چه بسا چاره‌پذیری آن در ماه‌های نزدیک به انتخابات ریاست‌جمهوری، دشوارتر باشد