تجلیل از بزرگان سنت ماست - ۲۷ مهر ۹۱
دکتر محمود اسعدی
عضو هیات علمی دانشگاه تهران و دبیر ستاد چهره‌های ماندگار
حاشیه‌ای بر سخنان دکتر غنی‌نژاد در ویژه‌نامه نخبگان شناسایی و شناساندن نخبگان البته وظیفه رسانه‌‌ها، مدیران، معلمان و مسوولان نهادهای مرتبط در عرصه‌های مختلف است لکن تجلیل و قدردانی از آنان و بهره‌وری از ذوق و استعداد و دانش و تجربه این افراد به یک سازمان و نهاد مشخص محصور و محدود نیست. اگر این نکته به خوبی تبیین و درک شود، آنگاه زمینه پاسخ به برخی از انتقادها فراهم می‌گردد. مناسب است تعریف کاربردی و روشنی از مفهوم نخبه ارائه شود تا براساس آن قضاوت کنیم. طبق تعریفی علمی «نخبه کسی است که بالاترین شاخص رشته مورد نظر را حائز باشد. بر این اساس کسی که در حوزه دانش، هنر، فن، ادبیات و اجتماع بالاترین نمره را کسب کرده باشد نخبه است.» ستاد چهره‌های ماندگار با همکاری فرهنگستان‌ها، دانشگاه‌ها، انجمن‌های علمی- فرهنگی و صدا و سیما بیش از یازده سال است که در شناسایی و شناساندن نخبگان ایران تلاش کرده است. ممیزات و مشخصات افراد منتخب و نیز اسامی شخصیت‌هایی که تاکنون گزینش شده‌اند در سایت رسمی ستاد نشانی Chehreha.iribtv.ir آمده است. با عنایت به نظر جناب آقای دکتر موسی غنی‌نژاد، برخی ملاحظات به استحضار می‌رسد.
این جانب از توجه و دقت ریزبینانه استاد غنی‌نژاد سپاس‌گزارم و از نحوه ورود به این بحث و چگونگی انتخاب و هدایت نخبگان و برخی نظرات ایشان خشنود شدم، اما برخی نکات مطرح شده جای تامل دارد به عنوان مثال ایشان پس از هدف‌گذاری برنامه‌های ستاد چهره‌های ماندگار و محصور کردن قدردانی از افراد عنوان کرده‌اند: «در هدف واقع برنامه‌هایی از قبیل چهره‌های ماندگار وشناسایی و قدردانی از نخبه‌ها است ولی وقتی این هدف برآورده می‌شود که چهره‌های انتخابی واقعا چهره‌های موثر جامعه باشند و خود این قدردانی هم تاثیر اجتماعی و فرهنگی داشته باشد نه اینکه کل این فرآیند یک فرآیند کلیشه‌ای باشد. گاهی آدمی فکر می‌کند که این چهره‌های ماندگار که بعضا شناسایی و قدردانی می‌شوند نه چهره‌های ماندگار که چهره‌های درمانده‌اند.»
از شخصیت علمی دکترغنی‌نژاد انتظار نمی‌رود که بیش از 240 استاد و شاخص عرصه علم و فرهنگ و هنر ایران را تخطئه و تمسخر کنند. اینجانب لیست کامل اسامی منتخب چهره‌های ماندگار را در خلال هشت دوره ارسال می‌کنم تا خوانندگان محترم قضاوت کنند کدام یک از این افراد درمانده‌اند؟!
آیا بزرگانی مثل استاد جلال‌الدین آشتیانی، استاد احمد بیرشک، استاد مرتضی ممیز، استاد محمود فرشچیان، استاد فتح‌الله مجتبایی، استاد محمدحسن گنجی، استاد محمد احصایی، استاد مهدی محقق، استاد تاج‌بخش، استاد دینانی، استاد داوری، استاد کمال‌الدین جناب، استاد حسن‌زاده آملی، استاد دادستان، استاد منصور و ده‌ها شخصیت ممتاز علمی که نه ‌تنها در کشور که در منطقه و حتی در سطح بین‌الملل مطرح‌اند شایسته چنین القابی هستند؟
آیا پرفسور مجید سمیعی یکی از مطرح‌ترین چهره‌های شاخص بین‌المللی که پس از انتخاب به‌عنوان چهره ماندگار در عرصه مغز و اعصاب چندین سمینار جهانی با شرکت ده‌ها متخصص از سراسر جهان در ایران برگزار کرده است چهره موثر جامعه نیستند؟!
جهت اطلاع عرض کنم هم‌اکنون موسسه INI (انستیتوی مغز و اعصاب) ایران توسط انجمن خیریه امام رضا در منطقه ۲۲ تهران با سرمایه ده‌ها میلیون یورو در حال احداث است که به اهتمام پرفسور سمیعی و ریاست ایشان انجام می‌شود و به زودی افتتاح خواهد شد. این موسسه بسیار مجهزتر از نمونه مشابه آن در هانوفر آلمان است آیا این «تاثیر اجتماعی» نیست؟
بگذریم از اینکه انتخاب نخبگان در چهره‌های ماندگار منحصر به رشته‌های علوم پایه و ریاضی و فیزیک نیست و همانگونه که اسامی آنان آمده است کارگردان، طراح و نقاش و موسیقی‌دان نیز در زمره چهره‌های ماندگار قرار گرفته‌اند و تعداد آنها حتی بیش از افراد علوم پایه است، با این وصف ضمن دعوت جناب آقای دکترغنی‌نژاد به مطالعه سوابق و اهداف و برنامه‌های ستاد چهره‌های ماندگار متذکر می‌شود تجلیل از بزرگان سنت ماست، شایسته نیست که این سنت حسنه را خدشه‌دار کنیم حتی اگر با انتخاب برخی بزرگان مخالفیم. دبیرخانه چهره‌های ماندگار ضمن استقبال از انتقادات و پیشنهادات تلاش می‌کند زمینه شناسایی و شناساندن بزرگان را فراهم کند تا مسوولین و مردم به این شخصیت‌ها بیش از پیش توجه کنند و همواره اعلام کرده است هدف اصلی کشف شخصیت‌ها است. ضمن اینکه برخی بزرگان بنابر ملاحظات شخصی مایل به مشارکت در اینگونه برنامه‌ها نیستند.
اینجانب ضمن تشکر از مسوولان محترم روزنامه دنیای‌ اقتصاد به خاطر پرداختن به این مقوله اساسی تقاضا می‌کنم در جهت اعتلای این حرکت مهم، ما را یاری رسانند.