عوارض گوش و حلق و بینی چهارشنبه سوری
علی‌اکبر فرقانی
برخی افراد هر سال با ترقه‌های دست‌ساز -که صدای انفجار مهیب آن شهر را می‌لرزاند و موجب آتش‌سوزی و صدمات جبران‌ناپذیر می‌شود- به بهانه چهارشنبه سوری و یا استقبال از نوروز، به استقبال خطر می‌روند و می‌کوشند از چهارشنبه آخر سال آتش ببارد.
به‌رغم هشدارهای پلیس و توصیه‌های متخصصان و اورژانس و آتش‌نشانی برای پیشگیری از خطرات استفاده از ترقه‌های دست‌ساز، باز متاسفانه برخی از جوانان و نوجوانان به نکات ایمنی توجهی ندارند و با ترقه‌های دست‌ساز و خطرناک به استقبال مرگ می‌روند و برای مردم نیز مشکلات فراوانی ایجاد می‌کنند.
برخی افراد هر سال با ترقه‌های دست‌ساز -که صدای انفجار مهیب آن شهر را می‌لرزاند و موجب آتش‌سوزی و صدمات جبران‌ناپذیر می‌شود- به بهانه چهارشنبه سوری و یا استقبال از نوروز، به استقبال خطر می‌روند و می‌کوشند از چهارشنبه آخر سال آتش ببارد.
به‌رغم هشدارهای پلیس و توصیه‌های متخصصان و اورژانس و آتش‌نشانی برای پیشگیری از خطرات استفاده از ترقه‌های دست‌ساز، باز متاسفانه برخی از جوانان و نوجوانان به نکات ایمنی توجهی ندارند و با ترقه‌های دست‌ساز و خطرناک به استقبال مرگ می‌روند و برای مردم نیز مشکلات فراوانی ایجاد می‌کنند.
علی‌اکبر فرقانی
برخی افراد هر سال با ترقه‌های دست‌ساز -که صدای انفجار مهیب آن شهر را می‌لرزاند و موجب آتش‌سوزی و صدمات جبران‌ناپذیر می‌شود- به بهانه چهارشنبه سوری و یا استقبال از نوروز، به استقبال خطر می‌روند و می‌کوشند از چهارشنبه آخر سال آتش ببارد.
به‌رغم هشدارهای پلیس و توصیه‌های متخصصان و اورژانس و آتش‌نشانی برای پیشگیری از خطرات استفاده از ترقه‌های دست‌ساز، باز متاسفانه برخی از جوانان و نوجوانان به نکات ایمنی توجهی ندارند و با ترقه‌های دست‌ساز و خطرناک به استقبال مرگ می‌روند و برای مردم نیز مشکلات فراوانی ایجاد می‌کنند. برای اطلاع خوانندگانی که از هم اکنون این دلهره را دارند که مبادا در چهارشنبه‌سوری با ماجراجویان در خیابان مواجه شوند و همان اندک شنوایی خود را نیز در این شهر شلوغ از دست بدهند، دکتر عبدالحمید حسین‌نیا، متخصص و جراح گوش و حلق و بینی مطالبی را شزح داده‌اند که توجه‌تان را به آن جلب می‌کنیم:
وزوز گوش
دکتر حسین‌نیا در این باره می‌گوید: پیرمرد 70 ساله‌ای به علت وزوز فرساینده گوش راست به کلینیک گوش و حلق و بینی مراجعه می‌کند و در معاینه از وی مشخص می‌شود انفجار نارنجکی باعث وزوز توانفرسایی در گوش‌ها به‌ویژه گوش راست او می‌شود. به گفته پیرمرد؛ چند جوان که به شیطنت می‌خواستند نارنجکی را زیر پای دختر خانم جوانی بیاندازند، به طور ناخواسته او را در معرض موج مهیب انفجار قرار دادند در اودیومتری علاوه بر علایم پیرگوشی که ایجاد کم‌شنوایی حسی عصبی در طی پرده گوش راست دارای منحنی شیب اسکی با تاثیرگذاری مشکل انتقالی حاصل از پارگی پرده صماخ بود که نهایتا کم‌شنوایی مخلوط در وی به‌وجود آورده بود. همچنین جوان 28 ساله‌ای که در یکی از بوستان‌های تهران مشغول مطالعه بود، ترقه‌ای دست‌ساز منجر به وزوز توانفرسایی در گوش راست او شد. اودیومتری افت عمیق شنوایی را در فرکانس 4000 هرتز در گوش راست نشان می‌دهد و یکی از جوانان در بازگشت از محل کار، مقابل پای او ترقه‌ای منفجر می‌شود و با کمک مردم به مراکز درمانی منتقل می‌شود.
ترقهبازی و عروق
سال گذشته یکی از مسوولان سازمان آتش‌نشانی اعلام کرد: در سال گذشته بیش از دویست مورد صدمات جانی ناشی از آتش‌سوزی‌ها و انفجار مواد محترقه در نوجوانان گزارش شد که 19 مورد آنها منجر به مرگ شد. ضربه‌های صوتی علاوه بر گوش بر سیستم عصبی تاثیر مخربی می‌گذارد و روان فرد را متزلزل می‌سازد. در منابع علمی آمده است که دستگاه قلب و عروق نیز از محرک‌های صوتی لطمه‌ای جدی می‌بینند. ضربه‌های صوتی سبب کاهش مقاومت عروق محیطی و رشد غده فوق کلیوی و در هم شکستن مقاومت در برابر بیمار‌ی‌ها می‌شود.
ترقهبازی بدعتی نامطلوب در جشن چهارشنبه‌سوری
دکتر عبدالحمید حسین نیا، در پاسخ به این پرسش که چرا چهارشنبه‌سوری این زمان‌ها با زمان‌های قدیم تفاوت دارد، می‌گوید: چهارشنبه‌سوری یکی از جشن‌های باستانی ایران است. در این جشن که آخرین شب چهارشنبه هر سال برپا می‌شود. مردم روی آتش می‌پرند و به همراه آن کوزه‌های سفالین را می‌شکنند تا رنج‌ها و تلخ‌کامی‌های سال را به آتش و به ظروف شکسته بسپارند. در فرهنگ معین آمده است که چهارشنبه‌سوری به آخرین چهارشنبه هر سال شمسی گفته می‌شود. در عصر چهارشنبه‌سوری بوته‌های خار را مشعل کنند و از روی آن بپرند و می‌گویند: سرخی تو از من؛ زردی من از تو و این عمل را به شگون گیرند، در جایی از این سنت به جا مانده ملی ما نامی از ترقهبازی نمی‌بینیم، به علاوه چهارشنبه‌سوری جشن آتش است برای عصر یک روز از سال ولی ترقهبازی که چاشنی چهارشنبه‌سوری شده ماه‌ها پیش از آن در هر کوی و برزن با ترکاندن نارنجک و مواد محترقه زیرپای مردم به قیمت شوکه کردن آنها آغاز می‌شود و تا ماه‌ها بعد از چهارشنبه‌سوری ادامه پیدا می‌کند. در بررسی شدت محرک‌های زیانبار صوتی که در منطقه خطر واقع است مانند شلیک گلوله، غرش هواپیما، صدای ناهنجار مته برقی، کنسرت راک، صدای گوشخراش موتورسیکلت، انفجار ترقه با شدت 140 دسی بل در صدر جدول معرفی شده است.
آسیب‌های گوش ناشی از ترقهبازی
این متخصص گوش و حلق و بینی در ادامه می‌گوید: صداهای زیان‌آور ابتدا ایجاد کم‌شنوایی موقت می‌کنند که غالبا با وزوز گوش همراه است، ولی تکرار محرک سبب دائمی شدن کم‌شنوایی می‌شود که متاسفانه تا به امروز هیچ‌گونه درمان طبی یا جراحی برای آن پیدا نشده است. کودکان و نوجوانانی که دچار آسیب گوش می‌شوند در کلاس‌های درس از درک صدای گفتار باز می‌مانند که نهایتاً به پیشرفت درسی آنها خسارت جبران‌ناپذیری وارد می‌کند. گفته شده است حدود ده میلیون نفر از مردم آمریکا به درجاتی از کم‌شنوایی شاکی‌اند که حداقل بخشی از آنها به صداهای شدید و آزاردهنده مزبور می‌شود و بیش از بیست میلیون کودک و نوجوان آمریکایی در معرض سر و صداهایی هستند که می‌تواند منجر به کم‌شنوایی شود. در پژوهشی از 114 کودک و نوجوان که در ارزیابی اودیومتری به کم‌شنوایی ناشی از سر و صدا مظنون شده بودند 42 نفر دچار کم‌شنوایی یک طرفه و 72 نفر دچار کم‌شنوایی دو طرفه بودند 3/90 درصد این گروه پسران نوجوان یا پسربچه‌ها بودند و وقتی از خانواده آنها خواسته شد که علت کم‌شنوایی آنها ذکر شود، در 36 درصد موارد از کم‌شنوایی دو طرفه و 67 درصد از کم‌شنوایی یک طرفه سابقه آتش بازی و آتش افروزی با ترقه و مواد منفجره و تفنگ‌های ترقه‌ای را خاطرنشان کردند. در مطالعه‌ای که در هند در جشن آتش‌بازی دیپوالی Deepwalii)) که مانند چهارشنبه‌سوری در کشور ماست از 600 کودک و نوجوان که در صدد شرکت در این جشن بودند بررسی شنوایی به عمل آمد. میانگین شدت صوت در خلال آتش افروزی‌های جشن معادل 150 دسی بل در فاصله سه متری بود. 5/2 درصد این گروه دچار کم‌شنوایی حسی عصبی حدود 30 دسی بل شدند. گروه سنی گرفتار از 9 سالگی تا 15 سالگی بود. در این مطالعه پیگرد قانونی ترقه‌سازان و ترقه‌بازان در دستور روز قرار گرفته بود. تفنگ‌های ترقه‌ای و ترقهبازی مورد توجه نوجوانان و دانش‌آموزان پسر است و مواد محترقه زیر پای این کودکان و نوجوانان با همبازی‌های آنها منفجر می‌شود و ایجاد صدمه شدید شنوایی می‌کند. در این مطالعه نسبت به اسباب‌‌بازی‌های پر سر و صدا و ترقه هشدار داده شده است. پزشکان، آموزگاران و روزنامه‌نگاران باید در این آموزش خطیر اجتماعی مشارکت ورزند و ضمن بازداشتن کودکانشان در این بازی‌های خطرناک کارگاه‌ها و کارخانه‌های تولیدکننده ترقه را مورد کنترل قرار دهند تا مبادرت به تولید این منابع خطرناک صوتی نکنند. در کلینیک‌ها به کرات کودکان و نوجوانان را مشاهده می‌کنیم که پس از بررسی تصادفی با ارجاع دانش‌آموزان از سوی مدارس جهت بررسی شنوایی دچار کاهش شنوایی در فرکانس 4000 هرتز هستند. معمولا این کودکان با خانواده‌هایشان سوابق روشنی از تماس صوتی محرک‌های آسیب‌رسان ارائه نمی‌دهند. بی‌تردید به علت انتشار این پدیده نامطلوب در گروه کودکان و نوجوانان کم‌شنوایی به طور فزاینده‌ای در جامعه ما رو به گسترش است. امروزه مواد آتش‌زا از فشفشه و سیگارت و ترقه به مواد محترقه در کوزه‌ای بنام «کوزه جنی» شده است که بدین‌گونه آتش‌افروزی‌ها ابعاد وحشت‌زایی بخشیده است. تمام این عوامل ایجاد می‌کند تا یک‌بار دیگر تحقیقات همه جانبه‌ای از مشارکت جامعه‌شناسان، روانشناسان، پزشکان، آموزگاران و روزنامه‌نگاران در گروه‌های سنی کودکان و نوجوانان در این برهه از زمان را به عنوان ضرورتی مبرم در دستور کار خود قرار دهند.
برخی افراد هر سال با ترقه‌های دست‌ساز -که صدای انفجار مهیب آن شهر را می‌لرزاند و موجب آتش‌سوزی و صدمات جبران‌ناپذیر می‌شود- به بهانه چهارشنبه سوری و یا استقبال از نوروز، به استقبال خطر می‌روند و می‌کوشند از چهارشنبه آخر سال آتش ببارد.
به‌رغم هشدارهای پلیس و توصیه‌های متخصصان و اورژانس و آتش‌نشانی برای پیشگیری از خطرات استفاده از ترقه‌های دست‌ساز، باز متاسفانه برخی از جوانان و نوجوانان به نکات ایمنی توجهی ندارند و با ترقه‌های دست‌ساز و خطرناک به استقبال مرگ می‌روند و برای مردم نیز مشکلات فراوانی ایجاد می‌کنند. برای اطلاع خوانندگانی که از هم اکنون این دلهره را دارند که مبادا در چهارشنبه‌سوری با ماجراجویان در خیابان مواجه شوند و همان اندک شنوایی خود را نیز در این شهر شلوغ از دست بدهند، دکتر عبدالحمید حسین‌نیا، متخصص و جراح گوش و حلق و بینی مطالبی را شزح داده‌اند که توجه‌تان را به آن جلب می‌کنیم:
وزوز گوش
دکتر حسین‌نیا در این باره می‌گوید: پیرمرد 70 ساله‌ای به علت وزوز فرساینده گوش راست به کلینیک گوش و حلق و بینی مراجعه می‌کند و در معاینه از وی مشخص می‌شود انفجار نارنجکی باعث وزوز توانفرسایی در گوش‌ها به‌ویژه گوش راست او می‌شود. به گفته پیرمرد؛ چند جوان که به شیطنت می‌خواستند نارنجکی را زیر پای دختر خانم جوانی بیاندازند، به طور ناخواسته او را در معرض موج مهیب انفجار قرار دادند در اودیومتری علاوه بر علایم پیرگوشی که ایجاد کم‌شنوایی حسی عصبی در طی پرده گوش راست دارای منحنی شیب اسکی با تاثیرگذاری مشکل انتقالی حاصل از پارگی پرده صماخ بود که نهایتا کم‌شنوایی مخلوط در وی به‌وجود آورده بود. همچنین جوان 28 ساله‌ای که در یکی از بوستان‌های تهران مشغول مطالعه بود، ترقه‌ای دست‌ساز منجر به وزوز توانفرسایی در گوش راست او شد. اودیومتری افت عمیق شنوایی را در فرکانس 4000 هرتز در گوش راست نشان می‌دهد و یکی از جوانان در بازگشت از محل کار، مقابل پای او ترقه‌ای منفجر می‌شود و با کمک مردم به مراکز درمانی منتقل می‌شود.
ترقهبازی و عروق
سال گذشته یکی از مسوولان سازمان آتش‌نشانی اعلام کرد: در سال گذشته بیش از دویست مورد صدمات جانی ناشی از آتش‌سوزی‌ها و انفجار مواد محترقه در نوجوانان گزارش شد که 19 مورد آنها منجر به مرگ شد. ضربه‌های صوتی علاوه بر گوش بر سیستم عصبی تاثیر مخربی می‌گذارد و روان فرد را متزلزل می‌سازد. در منابع علمی آمده است که دستگاه قلب و عروق نیز از محرک‌های صوتی لطمه‌ای جدی می‌بینند. ضربه‌های صوتی سبب کاهش مقاومت عروق محیطی و رشد غده فوق کلیوی و در هم شکستن مقاومت در برابر بیمار‌ی‌ها می‌شود.
ترقهبازی بدعتی نامطلوب در جشن چهارشنبه‌سوری
دکتر عبدالحمید حسین نیا، در پاسخ به این پرسش که چرا چهارشنبه‌سوری این زمان‌ها با زمان‌های قدیم تفاوت دارد، می‌گوید: چهارشنبه‌سوری یکی از جشن‌های باستانی ایران است. در این جشن که آخرین شب چهارشنبه هر سال برپا می‌شود. مردم روی آتش می‌پرند و به همراه آن کوزه‌های سفالین را می‌شکنند تا رنج‌ها و تلخ‌کامی‌های سال را به آتش و به ظروف شکسته بسپارند. در فرهنگ معین آمده است که چهارشنبه‌سوری به آخرین چهارشنبه هر سال شمسی گفته می‌شود. در عصر چهارشنبه‌سوری بوته‌های خار را مشعل کنند و از روی آن بپرند و می‌گویند: سرخی تو از من؛ زردی من از تو و این عمل را به شگون گیرند، در جایی از این سنت به جا مانده ملی ما نامی از ترقهبازی نمی‌بینیم، به علاوه چهارشنبه‌سوری جشن آتش است برای عصر یک روز از سال ولی ترقهبازی که چاشنی چهارشنبه‌سوری شده ماه‌ها پیش از آن در هر کوی و برزن با ترکاندن نارنجک و مواد محترقه زیرپای مردم به قیمت شوکه کردن آنها آغاز می‌شود و تا ماه‌ها بعد از چهارشنبه‌سوری ادامه پیدا می‌کند. در بررسی شدت محرک‌های زیانبار صوتی که در منطقه خطر واقع است مانند شلیک گلوله، غرش هواپیما، صدای ناهنجار مته برقی، کنسرت راک، صدای گوشخراش موتورسیکلت، انفجار ترقه با شدت 140 دسی بل در صدر جدول معرفی شده است.
آسیب‌های گوش ناشی از ترقهبازی
این متخصص گوش و حلق و بینی در ادامه می‌گوید: صداهای زیان‌آور ابتدا ایجاد کم‌شنوایی موقت می‌کنند که غالبا با وزوز گوش همراه است، ولی تکرار محرک سبب دائمی شدن کم‌شنوایی می‌شود که متاسفانه تا به امروز هیچ‌گونه درمان طبی یا جراحی برای آن پیدا نشده است. کودکان و نوجوانانی که دچار آسیب گوش می‌شوند در کلاس‌های درس از درک صدای گفتار باز می‌مانند که نهایتاً به پیشرفت درسی آنها خسارت جبران‌ناپذیری وارد می‌کند. گفته شده است حدود ده میلیون نفر از مردم آمریکا به درجاتی از کم‌شنوایی شاکی‌اند که حداقل بخشی از آنها به صداهای شدید و آزاردهنده مزبور می‌شود و بیش از بیست میلیون کودک و نوجوان آمریکایی در معرض سر و صداهایی هستند که می‌تواند منجر به کم‌شنوایی شود. در پژوهشی از 114 کودک و نوجوان که در ارزیابی اودیومتری به کم‌شنوایی ناشی از سر و صدا مظنون شده بودند 42 نفر دچار کم‌شنوایی یک طرفه و 72 نفر دچار کم‌شنوایی دو طرفه بودند 3/90 درصد این گروه پسران نوجوان یا پسربچه‌ها بودند و وقتی از خانواده آنها خواسته شد که علت کم‌شنوایی آنها ذکر شود، در 36 درصد موارد از کم‌شنوایی دو طرفه و 67 درصد از کم‌شنوایی یک طرفه سابقه آتش بازی و آتش افروزی با ترقه و مواد منفجره و تفنگ‌های ترقه‌ای را خاطرنشان کردند. در مطالعه‌ای که در هند در جشن آتش‌بازی دیپوالی Deepwalii)) که مانند چهارشنبه‌سوری در کشور ماست از 600 کودک و نوجوان که در صدد شرکت در این جشن بودند بررسی شنوایی به عمل آمد. میانگین شدت صوت در خلال آتش افروزی‌های جشن معادل 150 دسی بل در فاصله سه متری بود. 5/2 درصد این گروه دچار کم‌شنوایی حسی عصبی حدود 30 دسی بل شدند. گروه سنی گرفتار از 9 سالگی تا 15 سالگی بود. در این مطالعه پیگرد قانونی ترقه‌سازان و ترقه‌بازان در دستور روز قرار گرفته بود. تفنگ‌های ترقه‌ای و ترقهبازی مورد توجه نوجوانان و دانش‌آموزان پسر است و مواد محترقه زیر پای این کودکان و نوجوانان با همبازی‌های آنها منفجر می‌شود و ایجاد صدمه شدید شنوایی می‌کند. در این مطالعه نسبت به اسباب‌‌بازی‌های پر سر و صدا و ترقه هشدار داده شده است. پزشکان، آموزگاران و روزنامه‌نگاران باید در این آموزش خطیر اجتماعی مشارکت ورزند و ضمن بازداشتن کودکانشان در این بازی‌های خطرناک کارگاه‌ها و کارخانه‌های تولیدکننده ترقه را مورد کنترل قرار دهند تا مبادرت به تولید این منابع خطرناک صوتی نکنند. در کلینیک‌ها به کرات کودکان و نوجوانان را مشاهده می‌کنیم که پس از بررسی تصادفی با ارجاع دانش‌آموزان از سوی مدارس جهت بررسی شنوایی دچار کاهش شنوایی در فرکانس 4000 هرتز هستند. معمولا این کودکان با خانواده‌هایشان سوابق روشنی از تماس صوتی محرک‌های آسیب‌رسان ارائه نمی‌دهند. بی‌تردید به علت انتشار این پدیده نامطلوب در گروه کودکان و نوجوانان کم‌شنوایی به طور فزاینده‌ای در جامعه ما رو به گسترش است. امروزه مواد آتش‌زا از فشفشه و سیگارت و ترقه به مواد محترقه در کوزه‌ای بنام «کوزه جنی» شده است که بدین‌گونه آتش‌افروزی‌ها ابعاد وحشت‌زایی بخشیده است. تمام این عوامل ایجاد می‌کند تا یک‌بار دیگر تحقیقات همه جانبه‌ای از مشارکت جامعه‌شناسان، روانشناسان، پزشکان، آموزگاران و روزنامه‌نگاران در گروه‌های سنی کودکان و نوجوانان در این برهه از زمان را به عنوان ضرورتی مبرم در دستور کار خود قرار دهند.
ارسال نظر