دامنه اثرپذیری بازارها از نااطمینانی‌ها چگونه است؟
اثر ریسک‌ها
در این روزها با وجود اخبار منتشره مبنی بر احتمال آزادسازی دارایی‌های بلوکه‌شده ارزی ایران در کره جنوبی به میزان هفت میلیارد دلار که در راستای مبادله زندانیان آمریکایی و ایرانی و محرک‌هایی برای مذاکرات صورت می‌گیرد، دلار همچنان در محدوده‌های بالای قیمتی به حرکت خود ادامه می‌دهد. بازار ارز کماکان با رصد دیگر نااطمینانی‌ها همچون اعتراض‌ها و متاثر از آن، ابهام در دورنمای اقتصاد و سیاست، اخبار و گزارش‌های مثبت از ناحیه آزادسازی بلوک‌های ارزی ایران را نادیده گرفته است. در صورت تداوم وضعیت موجود، روند قیمت‌ها در بازار طلا و سکه هم متاثر از بازار ارز، حرکت مشابهی را تجربه می‌کند. به دلیل ریسک حادث‌شده از ناحیه اعتراض‌ها و وسعت نااطمینانی‌ها، بسیاری در شرایط کنونی دلار را دارایی جایگزین مطلوب و در دسترس برای حفظ ارزش دارایی‌هایشان و تبدیل بخشی از ریال‌شان تلقی می‌کنند. حجم بالایی از تقاضای سرمایه در شرایط ریسک بالا برای دلار، سکه و طلا به عنوان دارایی فیزیکی در دسترس، نقدشونده و با قابلیت جابه‌جایی آسان شکل می‌گیرد.
همان‌طور که مطرح شده، در شرایط دارای ریسک بالا بخشی از سرمایه‌ها به بازارهای ارز، سکه و طلا جذب شده‌اند. سوال این است که آیا بازار سهام (بورس و فرابورس) نمی‌تواند بخشی از این سرمایه‌ها را به خود جذب کند؟ براساس تجربه و دلایل تاریخی، بازار سهام همواره کمترین اقبال را از چنین شرایطی داشته است و گذشته بازار سهام در کشورمان هم همین موضوع را تایید می‌کند. در صورتی که ارکان بازار سرمایه با تصمیم‌ها و اهرم‌های قانونگذاری سعی کند بازار را از افتادن در تله افت‌وخیزهای نامعمول و غیرمنطقی دور کند، ممکن است روند بازار سهام مسیر دیگری طی کند. در این شرایط رکودی و کم‌اقبال از بازار سهام، باید منتظر واکنش نهاد تصمیم‌گیر بود که چه تدبیری اتخاذ می‌کند. تجربه نوع و کیفیت مداخله نهاد تصمیم‌گیر بازار سرمایه در زمان ترور شهید سلیمانی نشان داد که در شرایط پرریسک چه کار درستی انجام شد و چگونه برخی تصمیم‌ها توانست مانع خروج برخی پول‌ها شود و حتی بعد از آن، چشم‌انداز بهتری در بازار سرمایه شکل گرفت. نقش ارکان تصمیم‌گیر در شرایط رکودی یا پرنوسان بازار سهام را نباید نادیده گرفت. این نکته را متذکر شوم، اگر اعتراض‌های اخیر نبود، با توجه به صورت‌های مالی و گزارش شش‌ماهه بسیاری از شرکت‌ها، از منظر بنیادی، سهام شرکت‌ها با قیمت کنونی برای خرید بسیار جذاب‌اند. حتی P/ E بازار هم اعداد خوبی را نشان می‌دهد که شاخصی برای زمان مناسب خرید است. اکنون ریسک از بیرون وارد بازارها شده و در بازار سهام نهاد تصمیم‌گیر هیچ کنش یا واکنشی به اتفاقات و رویدادهای اطراف در قالب نااطمینانی‌ها نشان نداده است.
