ظهور شهر لوستر

حمیدرضا منافی / رئیس اتحادیه لوستر تهران  لوستر صنعتی است که از کشورهای مختلف در آن اعمال سلیقه شده و از قدیم محصولات کشور چک معروف بودند که علت آن هم کریستال مرغوب و همچنین استعدادی بوده که در آنها وجود داشته است. اما به تدریج لوسترهای ایتالیایی نیز محبوب شدند چون آنها در صنعت برنز صاحب نام و سلیقه بودند، بنابراین موفق شدند مشتری‌های زیادی در دنیا به دست بیاورند. در مرحله بعد لوسترهای سرامیکی تولید شدند که اسپانیا در این عرصه صاحب نام است. ایران از تلفیقی از همه این روش‌ها و تکنولوژی استفاده کرده و محصولات خاص خودش را تولید می‌کند. پس با اعمال هنری که ایرانی‌ها در ساخت لوستر انجام می‌دهند مشتری‌های خود را در جهان دارند. با این شرایط محصولات ایرانی تمامی سلیقه‌ها را پوشش می‌دهند.

مواد اولیه لوستر در ایران

لازم است درباره وضعیت تهیه مواد اولیه این صنعت در ایران بگویم: مواد اولیه عمده ما فلزهایی مثل برنز، برنج، آهن و در برخی مواقع آلومینیوم است و بخشی هم قطعات شیشه‌ای هستند که ۲۰ درصد مواد تشکیل‌دهنده لوستر هستند. خوشبختانه در کشور ما مواد اولیه فلزی اغلب در دسترس بوده و نیازی به واردات در این زمینه نیست. اما حدود ۲۰ درصد از دیگر مواد اولیه کاربردی در این صنعت وارداتی هستند، چرا که در ایران صرفه تولید ندارند. لوسترهای برنزی ریخته‌گری می‌شوند اما لوسترهای بلوری کار شیشه‌گری در آنها انجام می‌شود. در کل باید گفت خوشبختانه در حال حاضر در این صنعت کمبود مواد اولیه نداریم و درباره واردات مواد اولیه‌ای که در کشور وجود ندارد نیز با مشکل بزرگی مواجه نشده‌ایم.

صادرات لوستر در ایران

گاهی درباره صادرات لوستر در ایران سوالاتی مطرح می‌شود. آمار دقیقی از میزان صادرات لوستر از کشور وجود ندارد اما به نظر می‌رسد این عدد در سال گذشته بیش از پنج میلیون دلار بوده است. خوشبختانه وزارت صمت همکاری خوبی در زمینه صادرات با ما داشته و سختگیری‌های حداقلی برای ما در نظر گرفته است. در نگاه اول به نظر می‌رسد که کالای تولیدی ما لوکس است اما فارغ از آن این محصول حاصل کار و تولید صنعتگرانی است که با تلاش خود ارزش افزوده خلق می‌کنند. در مرحله بعدی لوستر یک کالای اساسی و مورد نیاز فوری مردم و مصرف‌کننده نیست و به همین دلیل وزارت صمت نیز این موضوعات را لحاظ کرده است. به اصطلاح به این نوع کالاها واسطه‌ای گفته می‌شود و به همین دلیل برای صادرات مشمول عوارض پایین هستند و با ارز نیمایی نیز محاسبه می‌شوند. در موضوع قطعات و مواد اولیه وارداتی نیز خوشبختانه سختگیری زیادی نبوده و تعرفه‌ها در این بخش نیز متناسب با شرایط و حال و روز این صنعت بوده است. خوشبختانه از نظر کیفیت، تولیدکنندگان ایرانی ممتاز هستند، هر چند هزینه‌های تولید در ایران بیش از چین است؛ اما اکنون به کشورهای ارمنستان، ترکیه، رومانی، روسیه و کشورهای حوزه خلیج‌فارس صادرات انجام می‌شود. تعدادی از تاجران هم به کشورهای اروپایی صادرات خوبی دارند.

170 بنگاه تولیدی در تهران

آمار دقیقی در کل کشور وجود ندارد ولی طبق برخی برآوردهایی که صورت گرفته در سطح تهران ۱۷۰ بنگاه کوچک تولیدی وجود دارد. این در حالی است که تولیدکنندگانی هم داریم که جزو اتحادیه نیستند و مجوز خود را از وزارت صنایع دریافت کرده‌اند و البته کارآفرین‌های بسیار بزرگ‌تری نیز هستند که نیازی به جواز کسب اتحادیه ندارند چون ماهیت اتحادیه بر موضوع تولیدی‌های کوچک متمرکز شده است. البته این کارآفرین‌های بزرگ پروانه بهره‌برداری خود را از وزارتخانه صمت دریافت می‌کنند. طبق برآوردها بیش از هزار واحد تولیدی کوچک و بزرگ در این صنعت مشغول به‌کار هستند. در این میان واحدهایی هستند که ۱۰ تا ۳۰۰ نفر پرسنل دارند و در این حوزه فعالیت می‌کنند.

ایجاد شهر لوستر

یکی از اهداف مهم چهارساله هیات‌مدیره فعلی اتحادیه لوستر تهران، ایجاد شهر لوستر است که تلاش برای ایجاد آن آغاز شده است. هیات‌مدیره اتحادیه در تلاش است تا بتواند شهر لوستر را در تهران تاسیس کند تا هر فرد تاجری که وارد کشور می‌شود بتواند آنچه مدنظر دارد را در این شهر به سادگی مشاهده و خریداری کند. سعی خواهد شد دسترسی به این مجموعه برای ساکنان تهران، تولیدکنندگان و همچنین تجار خارجی آسان باشد. ما این کار را از چین الگوبرداری می‌کنیم چرا که در این کشور شهری وجود دارد که به شهر «نور» معروف شده و در آن شهر نیز شهر لوستر ایجاد شده و نمایشگاه دائمی از این محصولات در آنجا برقرار شده است. به این ترتیب از زمان ورود تا خروج از این شهر فقط با تنوع بسیار بالا و انواع لوستر مواجه خواهید شد. تصور ما این است که مشابه این شهر با مقیاس کوچک‌تر را در تهران ایجاد کنیم. در این شهر بخشی را به عنوان «شوروم» یا اتاق نمایش اختصاص خواهیم داد که خریدارهای داخلی و خارجی به آنجا مراجعه کرده و کالای مورد نیاز خود را به آسانی مشاهده و خریداری کنند.

اثر منفی نوسانات ارزی بر کشور

نوسان‌های ارزی باعث ایجاد مشکلاتی برای تولید کشور شده است. نوسان‌های ارزی تاثیر منفی و نامتعارفی در کل اقتصاد کشور خواهد داشت و به همین دلیل تقریباً همه صنایع و تولیدکنندگان از این اتفاق متضرر خواهند شد. صنف ما هم از این اتفاق مستثنی نخواهد بود. درباره همان میزان مواد اولیه که ما مجبور هستیم اقدام به واردات آن کنیم، نوسان‌های ارزی اثرگذار خواهد بود. در کنار اثرات نامطلوب نوسان‌های ارزی ما بحث تغییرات قیمت جهانی را هم داریم که آن هم بر قیمت نهایی ما تاثیر گذاشته و موجب گران شدن محصول خواهد شد. ولی با تمام این شرایط که از عهده تولیدکننده هم خارج بوده است، در این حوزه صنعتگران و تولیدکنندگان سعی کرده‌اند مسیری را دنبال کنند که محصولات اقتصادی تولید کرده که قشرهای متوسط جامعه نیز بتوانند کالاهای مورد نیاز خود را تهیه کنند. البته لازم به ذکر است که این مورد به این معنی نیست که این قبیل کالاها کیفیت مناسبی ندارند بلکه بیشتر سعی شده قیمت تمام‌شده متناسب باشد و در این مورد تولیدکنندگان ما برای ایجاد تعادل در بازار در مواردی حتی حاشیه سود خود را نیز کاهش داده‌اند. برای این منظور مدل‌هایی تولید شده که نیاز به هزینه کمتری داشته‌اند.

بازارها درگیر رکود تورمی

در حالی که بیشتر بازارها در کشور درگیر رکود تورمی هستند، فروش لوستر نیز همین شرایط را تجربه می‌کند و فروشندگان و همچنین تولیدکنندگان در انتظار پایان این رکود هستند تا دوباره بازار آنها با خریدهای بیشتری مواجه شود. رکود و کسادی بازارها موضوعی کلی و تقریباً فراگیر شده است. دلیل بزرگ این اتفاق نیز کاهش قدرت خرید مصرف‌کننده است. درباره بازارهای داخلی تولیدکنندگان و فروشندگان ما هر آنچه در توان داشتند به کار گرفتند تا بتوانند کالاهای متنوع و متناسب با قدرت خرید مصرف‌کنندگان مختلف را عرضه کنند. البته رکود فقط مختص بازارهای خرده‌فروشی نیست و برخی صنایع تولیدی نیز درگیر این مشکل هستند. یکی از راهکارهایی که به نظر می‌رسد برای خروج از شرایط رکود صنعت می‌تواند موثر باشد این است که دولت وضعیت صادرات را بهبود بخشد. به این صورت که تولید بر محوریت صادرات انجام شود.