فرش قرمز برای اداره شهر
رشد پروژه های مشارکتی شهرداری اصفهان
تفاوت ساختاری
حوزه سرمایه گذاری و مشارکت دو تفاوت عمده با دیگر حوزه ها و سازمان های شهرداری دارد که نوع مخاطب یکی از این تفاوت هاست؛ چرا که مخاطبان این سازمان، سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی هستند که برای مشارکت با شهرداری به این سازمان مراجعه می کنند. درحالیکه در دیگر حوزه ها و سازمان های شهرداری چنین مخاطبانی وجود ندارد. در بخش‌های مختلف افراد برای دریافت خدمت به شهرداری مراجعه می‌کنند. سرمایه گذاران، در واقع شرکای شهرداری هستند. زمانی که قرارداد میان شهرداری و سرمایه گذار منعقد می‌شود باید تمامی اقدامات با مشارکت و همکاری طرفین انجام شود.
وجود ملاحظات اقتصادی، تفاوت دومی است که این مجموعه با دیگر حوزه های شهرداری دارد. گاهی اوقات شهرداری با توجه به شرایط خاص هر پروژه، شرایط و امتیازات ویژه ای را باید برای مشارکت در نظر گرفته و در فراخوان اعلام می کند؛ در غیر این صورت از پروژه استقبال نخواهد شد. در واقع باید در فراخوان‌های سرمایه گذاری به منافع شهرداری و سرمایه گذار به صورت هم زمان توجه شود. سرمایه گذاران افراد باهوش و مسلط به حوزه کاری خود هستند و ا گر بتوان بستر مناسب جهت استفاده از ظرفیت های مدیریتی و مالی آنها را فراهم کرد، قطعا منافع بیشتری نصیب شهرداری خواهد شد. سرمایه گذاران با ایده های خود می توانند بهترین شرایط اقتصادی را برای پروژه به وجود آورند و اگر بتوان از نظرات فنی و اقتصادی سرمایه گذاران در پروژه های مختلف استفاده کرد، قطعا نتایج بهتری از لحاظ کیفیت اجرای پروژه و هم از لحاظ اقتصادی بدست می‌آید.
رشد سالانه سرمایه گذاران
از سال ۱۳۸۵ مدیریت سرمایه گذاری و مشارکت های شهرداری اصفهان تأسیس شد و تا کنون حدود۳۰۰ قرارداد مشارکتی در حوزه های مختلف منعقد شده که بخش عمده این قراردادها در حوزه ساخت وساز و مشارکت مدنی بوده است.
محسن رنجبر، معاون مالی و اقتصادی شهردار اصفهان تاکید کرده است که در حال حاضر هیچ محدودیتی برای حضور مشارکت‌کننده حرفه‌ای در شهرداری وجود ندارد وکسانی که به صورت حرفه‌ای به توسعه شهر فکر می‌کنند و وقت و سرمایه خود را برای زندگی بهتر در اصفهان صرف می‌کنند، می‌توانند کمک‌کننده اصلی شهر باشند.
در واقع از سال‌های گذشته مشارکت بخش خصوصی با شهرداری در اجرای امور اقتصادی در شهرداری اصفهان مدنظر بوده و بر این اساس مجموعه‌ای به نام سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان تشکیل شده است که ساختار آن دائم در حال بسط و توسعه است.
یک شورای عالی مشارکت‌ها نیز ذیل این سازمان فعالیت می‌کند که مسیری قانونی و سریع برای تصویب پروژه‌های مشارکتی در شهرداری اصفهان به‌شمار می‌رود.در دوره جدید مدیریت شهری و از سال ۱۴۰۰ تاکنون، همواره بر این موضوع تاکید و توجه شده است که تأمین منابع درآمدی شهرداری از منابع ساختمانی به سمت منابع مشارکتی و سرمایه‌گذاری تغییر پیدا کند. در این راستا در بودجه ۱۴۰۱ شهرداری اصفهان، حدود دو هزار میلیارد تومان سهم بخش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و مشارکت‌های مردمی تحت عنوان بودجه مشارکتی در نظر گرفته شد.
افزایش بودجه مشارکتی در سال ۱۴۰۱ بدین معنی بود که کارهای زیرساختی که قرار است در شهر انجام شود، توسط توسعه‌دهندگان اقتصادی شهر رقم بخورد. به عنوان مثال در پروژه مشارکتی تئاتر شهر اصفهان به عنوان یک زیرساخت پایدار شهری، زمین، مجوزها و پیگیری امور اداری آن از طریق شهرداری و ساخت و تجهیز آن توسط مشارکت‌کننده بخش خصوصی انجام می‌شود.
یک کارنامه موفق
در دوره ششم مدیریت شهری، برای این شیوه مشارکت در شهرداری اصفهان بسترسازی شد و در کنار آن به دیگر الگوهای مشارکتی همچون مشارکت مدنی نیز توجه شد. به همین دلیل کارنامه عملکردی خوب هم از لحاظ تعدادی و هم از لحاظ ریالی در بحث مشارکت‌ها نسبت به میانگین عملکردی سال‌های قبل به ثبت رسید.
در مدل مشارکتی توسعه زیرساخت‌های شهری، قرار داد احداث هتل ارگ جهان‌نما امضا شد. قراردادی با ۵۰۰ صفحه شامل تشریح جزئیات مختلف تنظیم، اعلام فراخوان‌های متعدد انجام و مسیر قانونی طی شد و در یک بستر تعاملی و جلب نظر طرفین برای احداث یک هتل پنج ستاره در مرکز شهر اصفهان با یک مشارکت‌کننده حرفه‌ای قرار داد منعقد شد. آورده شهرداری اصفهان در این پروژه مشارکتی احداث هتل پنج ستاره جهان‌نما، زمین و ساختمان فعلی ارگ جهان‌نما، تجهیزات فعلی و آورده مشارکت‌کننده، ساخت و تجهیز هتل است که به صورت ریز در متن قرار داد ۵۰۰ صفحه‌ای ذکر شده است. در زمینه پروژه‌های مشارکتی هم قراردادی به ارزش ۶۸۰ میلیون یورو با شرکت مپنا منعقد و تمام تشریفات قانونی آن در دولت نیز انجام شده است تا در زمینه نازک‌کاری و تجهیز ایستگاه‌های خط دو قطار شهری اصفهان توسط این مشارکت‌کننده اقدام شود و با تکمیل ساخت خط دو مترو از دارک تا میدان قدس تا سال ۱۴۰۳، نازک‌کاری و تجهیزات ایستگاه‌ها نیز شکل بگیرد.
مذاکاتی هم با سرمایه‌گذاران مختلف برای تجهیز و ساخت ایستگاه‌های مختلف قطار شهری انجام و مقدمات آن انجام شده است. مقدمات پروژه‌های فضای سبز شهری هم به صورت مشارکتی با بخش خصوصی تعریف و تنظیم شده است، به عنوان مثال می‌توان به پروژه ۲۲ هکتاری ایجاد و توسعه فضای سبز گل نرگس اشاره کرد.
دیدگاه اصلی که در این دوره مدیریت شهری برای بخش مشارکتی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی تعریف شده، این بوده که زیرساخت‌های شهری از جمله معبر، فضای سبز، ورزشگاه‌ها، فرهنگسراها و پروژه‌های عمرانی قابلیت آن را دارد که توسط مشارکت‌کننده حرفه‌ای بخش خصوصی شکل بگیرد؛ حتی شهرداری اصفهان در درجه بالاتر، آمادگی دارد که نقطه نظرات و پیشنهادهای پروژه‌های مشارکتی را از سوی بخش خصوصی حرفه‌ای برای توسعه شهری را بشنود و در صورت ارزیابی مثبت، نظرات بخش خصوصی ارجح بوده و شهرداری وارد مشارکت برای اجرا می‌شود.
دایره و دامنه وسعت پروژه‌های مشارکتی شهرداری اصفهان با بخش خصوصی مختص به پروژه‌های بزرگ عمرانی شهر نیست و همه موضوعات از فضای سبز گرفته تا ورزشگاه، فرهنگسرا و حتی تجهیز ناوگان حمل‌ونقل عمومی مثهمچون خرید اتوبوس شهری را شامل می‌شود.
رشد ۵۰ درصدی سهم مشارکت‌ها
این آمادگی در شهرداری اصفهان وجود دارد که بخش خصوصی به موضوع حمل‌ونقل عمومی ورود و اتوبوس شهری را تهیه کند و شهرداری خط شهری را در اختیار آن قرار دهد یا حتی در نیمی از اتوبوس‌ها با شهرداری مشارکت کند. شهرداری اصفهان در زمینه افزایش مشارکت مردمی و ورود بخش خصوصی، خود را متوقف به بانک پروژه‌های خویش نمی‌کند، بلکه از پیشنهادهای مشارکت‌کنندگان در زمینه تعریف پروژه‌های توسعه شهری، استقبال می‌کند.سهم سرمایه‌گذاری و مشارکت بخش خصوصی در بودجه امسال حدود دو هزار میلیارد تومان و برای سال ۱۴۰۲ با رشد ۵۰ درصدی، سه هزار میلیارد تومان خواهد بود و در کنار آن شاهد یک نگاه جامع، دقیق و باز از سوی مدیریت شهری برای ورود بخش خصوصی به روش‌های مختلف هستیم.
با توجه به اینکه شهرداری اصفهان در صدد افزایش کیفیت زندگی شهروندان در محیط شهر است، بهترین راهکار در تمام امور به‌ویژه در مواردی همچون نگهداری شهر، مدیریت پسماند، نماها و هر آنچه که به کالبد شهر جان می‌دهد را مشارکت می‌داند. با مشارکت شهروندان در اقتصاد شهر، می‌توان اقدامات خوبی انجام داد و زیرساخت‌های شهر را در یک بازی برد برد توسعه داد تا اقتصاد پویا شود. با افزایش مشارکت شهروندان در امور اقتصادی شهر و تقویت زیرساخت‌ها، سرانه‌های مورد نیاز شهروندان برای زندگی بهتر فراهم می‌شود تا شهروندان از مواهب اقتصادی شهر علاوه بر مواهب زیست‌محیطی و فرهنگی و اجتماعی برخوردار شوند. در حال حاضرصندوق مشارکت جمعی برای انجام پروژه‌های شهری در بازار مالی و سرمایه در دستور کار قرار دارد و سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری نیز با رویکرد نوین اقدامات علمی و مباحث تئوریک را پیش برده است. در بودجه سال آینده رقم مربوط به عوارض و تراکم ساختمانی به ۲۵ درصد کل بودجه کاهش یافته است، در حالی که این میزان زمانی ۸۰ درصد بوده است و مشارکت ۳ هزار میلیارد تومانی بخش خصوصی در پروژه‌های سال آینده اصفهان در نظر گرفته شده است.
