ایران ذوب در مسیر تولید
این شرکت که بزرگ‌ترین تولیدکننده گلوله‌های بالمیل و قطعات ضد سایش در ایران به شمار می‌رود نقش مهمی در توسعه زیربنای صنعتی ایران داشته است و توانسته تولید سیمان در کشور را از واردات چنین قطعاتی بی‌نیاز کند و در ادامه به جمع صادرکنندگان محصولات صنعتی با ارزش‌افزوده بالا بپیوندد. حالا با پایان سال ۱۴۰۲ و آماده شدن ایرانیان برای گرامی داشتن جشن باستانی نوروز، دنیای اقتصاد در گفتگویی با مهندس مهدی قریشی، مدیرعامل شرکت ایران ذوب عملکرد یک‌ساله این تولیدکننده صنعتی و صادرکننده برتر استان اصفهان را به مداقه نشسته و چشم‌انداز اقتصادی این صنعت را برای ۱۴۰۳ بررسی کرده است، در ادامه مشروح گفتگوی دنیای اقتصاد را با مدیرعامل ایران ذوب می‌خوانید:
در سالی که گذشت صنعت ایران و استان اصفهان چالش‌ها و البته موفقیت‌های متعددی را شاهد بود، اگر بخواهید در چند جمله، صنعت اصفهان در سال ۱۴۰۲ را توصیف کنید چه می‌گویید؟
اگر بخواهیم برای اصفهان در سال ۱۴۰۲ سخنی بگوییم بر اساس گزارش اداره صمت استان در ۱۵ صنعت دارای مزیت نسبی، رتبه و برند بوده‌ایم. حدود ۴۰ درصد تولید فولاد خام کشور در اصفهان انجام‌گرفته است که اگر با صنایع پایین‌دستی حساب شود این عدد به ۴۳ درصد می‌رسد و رتبه اول را در این زمینه داشته‌ایم. ازلحاظ تولید سیمان باوجود فعالیت ۷ کارخانه سهم ۹ درصدی را از تولید کشور به خود اختصاص داده‌ایم. در تولید لوازم‌خانگی هم اصفهان رتبه برتر کشور را پیداکرده است. همچنین وجود بیش از ۱۸۰ واحد قطعه‌سازی فعال در اصفهان که برای کل کشور تولید قطعه می‌کنند از دیگر ویژگی‌های این استان است. با تولید ۳۰ میلیون تن مواد معدنی نیز دارای رتبه ۴ کشوری شده‌ایم. اما صنعت نساجی که از گذشته برخی واحدهای آن به دلایلی منسوخ‌شده بود اکنون یک هزار و هشت‌صد واحد صنعتی در حال فعالیت در رشته‌های نساجی هستند که ۸۱۵ واحد هم در دست اجرا قرار دارد و مقام اول کشور را به دست آورده‌ایم. در ارتباط با صنایع‌دستی هم اصفهان، رتبه نخست کشور و رتبه دوم را در جهان به خود اختصاص داده که نشان از فرصت بی‌نظیر در بحث گردشگری است.
درزمینهٔ کارخانه‌های ریخته‌گری بیشتر از یک‌صد واحد متوسط و کوچک در اصفهان فعال هستند. صنایعی که به‌طور مدرن تولید می‌کنند و اگر صنایع ریز ریخته‌گری را هم اضافه کنیم تعداد، بسیار زیاد تا جایی که اصفهان قطب این صنعت نیز شناخته می‌شود.
همچنین در زمینه سنگ‌های تزئینی دارای رتبه اول کشوری هستیم.
اما مسئله اصلی آنکه باوجود رشد صنعت در حوزه‌های مختلف، مشکلات اصفهان شامل بحران آب، آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی می‌شود و البته زیرساخت‌های حمل‌ونقلی که صنعت را دچار مشکل می‌کند. به‌طورکلی اصفهان درکل کشور به‌عنوان شهری با مزیت برتر معرفی‌شده و متاسفانه به همین دلیل سرمایه‌گذاری برای زیرساخت‌های آن به میزان کافی نیست و باوجود رشد تولید در این استان اما محدودیت‌های زیرساختی موجب شده است صنایع با مشکلات زیادی روبرو باشند.
تأمین انرژی کماکان یکی از نقاط حساس صنعت در کشور به شمار می‌رود و نوسان‌های گاه و بی گاه در تأمین آن باعث شده شرکت‌های تولیدی مانند ایران ذوب به دنبال یافتن راه‌حل‌هایی برای پایداری در این حوزه باشند، در سالی که گذشت برای تأمین پایدار انرژی موردنیاز خود اعم از گاز و برق چه تدابیری به کاربردید؟
سال ۱۴۰۲ سال نسبتاً پر چالشی را داشتیم در ۶ ماهه نخست امسال ۲۶ روز کاری را به دلیل کمبود برق از دست دادیم که معادل از دست رفتن ۷ درصد از تولید است. امسال از خردادماه قطعی‌های برق صنایع شروع و در فصل تابستان به‌جای یک روز تقریباً در هفته ۲ روز با قطعی برق مواجه بودیم. از طرفی هم اقداماتی را برای توسعه برق انجام داده‌ایم ولی ازآنجاکه فعالیت کوره‌ها بر اساس برق است و از برق برای ذوب استفاده می‌شود توصیه می‌شود از انرژی‌های پاک استفاده کنیم و ما نیز به دنبال آن هستیم؛ اما چون مصرف برق در واحدهای ما عدد بالایی است برای استفاده از انرژی خورشیدی نیاز به فضایی بزرگ در جهت استقرار سیستم‌های مربوط به انرژی پاک داریم که فعلاً این فضا در دسترس نیست. درمجموع مشکلات زیادی که در ارتباط با انرژی‌های تجدید پذیر وجود دارد آنکه اگر استفاده از این نوع انرژی‌ها به‌طور پراکنده توسط شرکت‌های مختلف انجام گیرد احتمالاً کشور در آینده برای توزیع و انتقال آن با مشکل روبرو می‌شود لازم است شرکت‌هایی به‌طور خاص و کارشناسانه این اقدام را به دست گرفته و برق تولیدی توسط آن‌ها از طریق دولت تقسیم شود. مورد دیگر آنکه با استفاده از نیروگاه‌ها هم برای تأمین سوخت با مشکل روبرو خواهیم بود. با توجه به اینکه در تابستان و زمستان سوخت این نیروگاه‌ها تأمین نمی‌شود. در این حال برای چالش برق اقداماتی را شروع کرده‌ایم و با یکسری از شرکت‌هایی که توانایی فروش برق‌دارند وارد مذاکره شده‌ایم و پیگیری بیشتر را خواهیم داشت. هرچند جریمه‌های ماهانه بر قبوض برق را باید متحمل شویم اما فعلاً راهکار دیگر وجود ندارد جز آنکه به سمت انرژی‌های پاک برویم.
بزرگ‌ترین چالش‌های ایران ذوب در سال ۱۴۰۲ چه بود؟
امسال به میزانی به دلیل سیاست‌های انقباضی دولت به‌ویژه در نیمه دوم سال، شرکت‌ها و مشتریان طرف ما با مشکلات نقدینگی شدیدی روبرو شدند. به‌طوری‌که مطالبات انباشته از شرکت‌ها پیدا کردیم که گاه میزان مطالبات ما نسبت به بدهی به ضریب ۴ و ۵ رسیده و برای شرکتی مانند ایران ذوب باعث فشار و تنگنای اقتصادی شده است. از طرفی هم استفاده از منابع بانکی در اواخر سال با محدودیت همراه بوده و نتوانستیم نقدینگی موردنیاز خود را به دست آوریم و شرکت دچار مشکل نقدینگی شد. همچنین چالش انرژی و نیروی کار متخصص از مشکلات دیگر است؛ زیرا اخیراً نیروی کار به‌شدت کاهش‌یافته و راهکار ما به روز کردن فنّاوری و حرکت به سمت فناوری‌هایی است که نیروی انسانی کمتری را لازم دارد البته در برنامه‌های درازمدت قرارگرفته و راهکار دیگر حرکت به سمت تولیدات دانش‌بنیان بوده است.
تأثیر تحریم‌ها بر روند تولید و صادرات شما تا چه میزان بوده است؟
نکته دیگر بحث تحریم‌هاست که آثار خود را بر سازوکار ما دارد. هرچند خوشبختانه محصولاتمان دارای مشتریان کافی در دنیا است؛ اما به‌هرحال تحریم‌ها هم مؤثر و صادرات را دچار مشکل می‌کند زیرا باید از طریق واسطه‌ها اقدام شود همچنین برای دریافت ارز با استفاده از روش‌های غیرمستقیم با ریسک بالایی روبرو می‌شویم.
با توجه به ثبات نسبی نرخ ارز طی سالی که گذشت، این موضوع چه مزیت‌هایی را برای شما به دنبال داشت؟
در ارتباط با تثبیت نرخ ارز باوجود آنکه مدتی نرخ ثابت بود اما به دلیل متغیر بودن سیاست‌های دولت درزمینهٔ صادرات و واردات مشکلات ما کمتر نشد به‌طوری‌که قوانین متفاوت که دولت به‌صورت متوالی صادر می‌کند باعث می‌شود از شیرینی تثبیت نرخ ارز نتوانیم استفاده کنیم و پس از وقوع اتفاق دریای سرخ در خاورمیانه و ایجاد شایعات نیز با توجه به افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل قیمت مواد اولیه هم به‌شدت گران شد. ضمن آنکه رشد موقت نرخ ارز هم براین موضوع دامن زد و علی‌رغم تعهداتی که به مشتریان داشتیم اما با افزایش قیمت مواد اولیه مواجه شدیم هرچند در حد توان به تعهدات خود عمل داشته‌ایم.
با توجه به حضور ایران ذوب در جمع صادرکنندگان برتر استان اصفهان، مجموع صادرات و مقاصد صادراتی شرکت چه میزان و کجا بوده است؟
در ارتباط با صادرات در سال جاری شرایط خوبی را داشتیم و ۲ میلیون دلار صادرات انجام‌گرفته که ۱۵ درصد از تولید ما را شامل می‌شود. کشورهای عراق، پاکستان، ارمنستان و افغانستان مشتریان ما و کشورهای اروپایی هم به‌طور غیرمستقیم صادرات داشته‌ایم چون شرط اروپایی ها صادرات از طریق کشور دیگر و مبدأ نبودن ایران است.
در گفتگوهایی که باهم داشتیم در مورد فرآیند بهینه کاوی مطالبی عنوان کردید، در این مورد برای خوانندگان ما توضیح دهید، بهینه کاوی چه تأثیری در افزایش کیفیت محصولات و رقابت‌پذیری تولید شما در برابر دیگر رقبای داخلی و خارجی داشته است؟
در موضوع بهینه کاوی چند شاخص را تحت کنترل قرار داده‌ایم اول نفر ساعت بر تن تولید، دوم انرژی مصرفی بر تن تولید و سوم نرخ کیفیت محصولات و نرخ بازدهی نسبت به رقبا که شاخص‌های فنی خود را دارد و اندازه‌گیری می‌کنیم که در اکثر پارامترها اعداد خوبی را به دست آورده‌ایم و بحث دیگر درصد مجاز خروج آلاینده‌های زیست‌محیطی است که آن‌هم پالایش می‌شود و دیگری شاخص‌های ایمنی و حفاظت نیروی انسانی است که استانداردهای خود را دارد و به‌طور مرتب با بهینه کاوی با شرکت‌های هم‌تراز دنیا شاخص‌ها کنترل می‌شود وسعی می‌کنیم با پروژه‌هایی که در شرکت تعریف می‌شود این‌ها را بهبود بخشیم. قابل‌ذکر است در سال جاری اقدامات خوبی را در کاهش مصرف آب داشته و توانستیم از سیستم هوا خنک به‌جای سیستم آب بر استفاده نماییم. در رابطه باکیفیت محصولات هم پروژه‌های خوبی داخل شرکت انجام گرفت. من‌جمله اینکه بتوانیم نرخ سایش محصولات را در حد شاخص جهانی افزایش دهیم. درزمینهٔ نفر ساعت نیز به دنبال پروژه‌هایی هستیم که بتوانیم نفر ساعت را کاهش داده که با بالا بردن سطح فنّاوری و دانش‌بنیان کردن این نتیجه حاصل می‌شود. به‌علاوه توسعه کارخانه را مدنظر قراردادیم که محصولات را با آخرین فنّاوری روز دنیا با ویژگی کمیت بیشتر و کیفیت بالاتر تولید کنیم؛ و بتوانیم در ۲ سال آینده کل سیستم و تجهیزات را بروز کرده باشیم. در این زمان با توجه به محدودیت‌های کشورهای اروپایی ازلحاظ انرژی و...در تولید قطعات این‌چنینی فرصت خوبی نصیب ما برای صادرات قطعاتمان به این کشورها شده است و امیدواریم زیرساخت لازم برای این منظور فراهم شود.
پس از پیوستن شرکت به جمع دانش‌بنیان‌ها، چه برنامه‌هایی برای ارتقای ایران ذوب برای سال ۱۴۰۳ در حوزه دارید؟ به‌طور مشخص از بودجه تحقیقات و توسعه و حوزه‌های تحقیقاتی خود، برای خوانندگان ما بگوئید!
ازلحاظ قرارگیری بودجه برای تحقیق و توسعه محدودیت بودجه‌ای برای شرکت نداریم پروژه‌هایی که در سال گذشته آغاز کردیم به بسیاری از آن‌ها پاسخ داده‌ایم. ویژگی آن‌ها در وهله نخست دانش‌بنیان بودن و دوم آنکه نیروی انسانی نفر ساعت را کاهش دهیم. به‌علاوه افزایش کیفیت محصولات، رقابت‌پذیری با محصولات روز دنیا، کاهش هزینه‌ها، مصرف انرژی کمتر ، سازگاری با محیط‌زیست و برقراری و تداوم نظام پیشنهادات کارکنان موردنظر واقع است. سال گذشته ۲ ونیم درصد از فروش شرکت را خرج این پروژه‌ها کرده‌ایم.
در پایان از شما می‌خواهم پیش‌بینی خود از سال پیش رو و روندهای احتمالی پیش روی اقتصاد و صنعت ایران را بیان کنید؟
اقتصاددانان سال آینده را چندان مثبت تخمین نمی‌زنند. قطعاً ما نیز با مشکلات شدیدتری در حوزه انرژی روبرو خواهیم بود. خیلی‌ها پیش‌بینی گرانی ارز رادارند که با توجه به این موضوع و احتمال شدت تحریم‌ها شرایط متفاوت شود.
شاخص‌هایی که برای ما به‌عنوان تولیدکننده مطرح است شامل تورم، ارز و صادرات می‌شود. در صورت تورم بالا و گرانی ارز، هزینه‌های تمام‌شده بالاتر و صادرات هم کمتر می‌شود و با توجه به اینکه ارز تحصیلی را باید تحویل سامانه‌های دولتی بدهیم و از افزایش نرخ ارز عدد بالایی نصیب تولید کننده نمی‌گردد در نتیجه رقابت‌پذیری هم پایین می‌آید؛ بنابراین چشم انداز مبهمی متصور می‌گردد. در پایان به نمایندگی از مدیران و کارکنان شرکت ایران ذوب از روزنامه دنیای اقتصاد که همواره با جدیت و همت والا ما را در امر اطلاع‌رسانی و ارسال اخبار مهم شرکت یاری می‌رسانند تقدیر و تشکر می‌نماییم.
