توریسم ایران چگونه به مهمانان خارجی معرفی می‌شود؟
گردشگری در حاشیه اکسپو
علی محمدی/دنیای اقتصاد
به گفته غمخوار دو دریای خزر و عمان در شمال و جنوب ایران قرار گرفته‌اند که پتانسیل زیادی برای توسعه گردشگری در کشورمان را فراهم کرده است. او افزود: جنگل‌های هیرکانی به عنوان اثر طبیعی ثبت‌شده در میراث جهانی یونسکو از دیگر پتانسیل‌ها در حوزه گردشگری طبیعی است. مشاور کمیسیون گردشگری اتاق ایران در موضوع توریسم فرهنگی به تنوع اقوام در کشورمان اشاره کرد و گفت: اقوام لر، ترک، ترکمن، کرد، بلوچ و... در ایران در کنار هم زندگی می‌کنند. هر کدام از این اقوام آداب و رسوم خاص خود را دارند که همین تنوع از پتانسیلهای توریستی کشورمان است. او با بیان اینکه در ایران ما مجموعه‌ای از آثاری را داریم که در میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌‌‌اند، اضافه کرد: این آثار از سازه‌های آبی شوشتر، شهرسوخته، تخت جمشید یا چغازنبیل در جنوب ایران شروع شده و تا گنبد قابوس در شمال ایران ادامه می‌‌‌یابد.
به گفته غمخوار برای بازدید از این جاذبه‌ها در ایران مراکز اقامتی متنوع و متعددی هم وجود دارد. او افزود: زمانی که از مراکز اقامتی صحبت می‌کنیم شامل انواع هتلها از پنج تا یک ستاره تا هتل‌‌‌های کپری، اقامتگاه‌‌‌های بوم‌گردی و... می‌شود. تنوع غذایی از دیگر مواردی بود که مشاور کمیسیون گردشگری اتاق ایران به آن توجه کرد و گفت: تنوع اقلیمی باعث شده در کشورمان انواع و اقسام سبزیجات و میوه‌جات وجود داشته باشد. این موضوع هم به تنوع غذایی منجر شده و هم توسعه توریسم کشاورزی را به همراه دارد. مناطق آزاد ایران در مرزهای مختلف ایران از دیگر پتانسیل‌هایی است که غمخوار به آن اشاره و اضافه کرد: در این مناطق توریست‌ها می‌توانند از امکانات خاصی استفاده کنند که در سایر مناطق وجود ندارد.
دهکده‌های ساحلی شکل می‌گیرند
محمد رحیمی، مشاور شورای عالی صنایع دریایی و رئیس کارگروه ورزشهای دریایی و ساحلی نیز در این نشست بر توسعه گردشگری دریایی با توجه به شرایط اقلیمی ایران تاکید کرد و گفت: برای نخستین بار فدراسیون گردشگری ساحلی شکل گرفت تا حکمرانی ورزشهای دریایی و ساحلی با یک برنامه راهبردی در سراسر کشور به سرانجام برسد. او با اشاره به اینکه در جلسات متعدد با بخش خصوصی ایده دهکده‌های ساحلی برای توسعه ورزشهای دریایی و ساحلی مطرح شده است، گفت: همچنین به دنبال آن هستیم تا پژوهشگاهی برای این موضوع ایجاد شود و شاهد توسعه آن به‌ویژه در مناطق آزاد باشیم.
ساحل پاک و ایمن، زیرساخت توریسم دریایی
حبیب هنری، استاد دانشگاه علامه و رئیس انجمن مدیریت ورزش ایران نیز در این نشست عنوان کرد: ایران مرزهای دریایی گسترده با ۱۲ کشور دارد و هفت استان همجوار با این مرزها هستند. به علاوه ما در کشورمان جزایر مختلف داریم که پتانسیل گسترده‌ای را برای توسعه گردشگری دریایی شکل می‌دهند. او در عین حال توسعه زیرساخت‌ها را یکی از پایه‌های توریسم ساحلی دانست و افزود: ما نیازمند ساحل پاک و ایمن هستیم، این موضوع هم باعث حفظ محیط‌زیست می‌شود و هم به گردشگری پایدار و وفاداری توریست‌ها برای بازدید دوباره مقصد می‌انجامد. به گفته این مدرس دانشگاه باید استارت‌آپ‌هایی را که در زمینه گردشگری ساحلی و ورزشی فعال هستند تقویت کرد. او ادامه داد: ما نیازمند معرفی روزی به عنوان گردشگری آبی هستیم و در کنار آن باید جشنواره‌ها و رویدادهایی با همین عنوان برگزار شود.
جایگاه مناسب ایران در زنجیره خدمات گردشگری
مسلم شجاعی مدیر دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی در این نشست عنوان کرد: توریست‌های ورودی به ایران به ۶ میلیون و ۴۰۰هزار نفر رسیده که ۵۰درصد رشد را نشان می‌دهد. به علاوه ما ۱۱ میلیون گردشگر خروجی به سایر کشورها داریم که با توجه به میزان هزینه‌هایشان در کشورهای دیگر، برای آنها بسیار جذاب هستند. او با بیان اینکه تنوع اقلیمی و خوراک در ایران نشان می‌دهد که ما وابسته به یک محصول خاص نیستیم، افزود: ایران در گردشگری سلامت، تاریخی، فرهنگی، ورزشی و... حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. ایران دارای یک سابقه هفت‌هزار ساله تمدنی است و کاوش‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که یک میلیون سال پیش نیز انسان‌هایی در این سرزمین حضور داشتند.
شجاعی ادامه داد: ما باید از این پتانسیل‌ها برای توسعه توریسم استفاده کنیم. به علاوه ما در کشورمان زنجیره خدمات مناسبی را شاهد هستیم، تورگردانی در ایران ۶۰ سال سابقه دارد که نشان‌دهنده توانمندی ما در این حوزه است. به علاوه ما ۱۲هزار راهنمای گردشگری داریم که بسیاری از آنها به زبانهای مختلف خارجی مسلط هستند و در کنار اینها انواع و اقسام هتلها و مراکز اقامتی برای توریست‌ها در ایران وجود دارد. به گفته شجاعی کمتر هفته‌ای در ایران است که یک رویداد در زمینه گردشگری اعم از توریسم خوراک، ورزشی و... وجود نداشته باشد. او افزود: ماموریت ما معرفی ایران و جاذبههای آن است. در همین راستاست که در حال نشر محتوا چه از طریق پایگاه‌های اطلاع‌رسانی به چند زبان، انتشار کتابچه‌ها و... هستیم.
۶۵۰ میلیون مشتری بالقوه برای توریسم سلامت
حسن راشکی، دبیر کمیته تخصصی گردشگری سلامت کمیسیون گردشگری اتاق ایران نیز در این نشست موقعیت جغرافیایی ایران را یکی از پتانسیلهای بالا در حوزه توریسم سلامت دانست و گفت: کشورهای همسایه ایران ۶۵۰ میلیون جمعیت دارند که می‌توان از آن در حوزه گردشگری سلامت بهره گرفت. به گفته راشکی همسایگان ایران از نظر فرهنگی و مذهبی نیز به کشورمان نزدیک هستند. او افزود: این موضوع فرصتی برای گسترش توریسم سلامت است، به علاوه ما در ایران ۳۰۰ بیمارستان خصوصی داریم که در حوزه‌های مختلف سلامت می‌توانند به گردشگران خدمات ارائه کنند.
دبیر کمیته تخصصی گردشگری سلامت کمیسیون گردشگری اتاق ایران بهره‌گیری از پتانسیل دانشگاه‌ها را ضروری دانست و اضافه کرد: ایران در حوزه چشم پزشکی خدمات خوبی را با کیفیت بالا ارائه می‌دهد، به عنوان مثال امکان پیوند قرنیه در کشورمان وجود دارد، همچنین ایران در دسته کشورهایی است که می‌توان تغییر رنگ چشم در آن انجام داد.
کار گروهی، ضرورت توسعه توریسم
احد عظیم‌‌‌زاده، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران در ادامه این نشست خواستار انجام کار گروهی و تیمی برای توسعه توریسم در ایران شد و گفت: باید مدیریت به افراد کاردان و اقتصاد را نیز به فعالان این حوزه سپرد. دولت باید سهم کوچکی در این زمینه داشته باشد و به جایگاه مدیریتی خود بپردازد. او تاکید کرد: دولت باید وقت و بودجه برای گردشگری بگذارد زیرا زیرساخت‌های ما در این زمینه کافی نیست و بدون آنها رونق توریسم را نمی‌توان انتظار داشت.
گردشگری ایران در حاشیه اکسپو
پنل تخصصی «توانمندی‌‌‌ها و ظرفیت‌‌‌های گردشگری ایران» در حالی در اکسپو تهران و در سالن کنفرانس نمایشگاه بین‌المللی برگزار شد که در این اکسپو تنها یک سالن به سه مقوله گردشگری، صنایع دستی و فرش اختصاص داشت. در همین سالن هم اغلب غرفه‌ها در حال فروش صنایع دستی بودند و تبلیغ گردشگری تنها محدود به همان غرفه متولی گردشگری می‌‌‌شد. باز هم در این غرفه تنها موردی که به گردشگری اختصاص داشت، چند کاتالوگ به زبانهای مختلف برای توریست‌های خارجی بود.
حتی در بخش صنایع دستی که بخش اعظم این نمایشگاه را به خود اختصاص داده بود، تنوع قومی به چشم نمی‌‌‌خورد. غرفه‌های سرامیک، چوب و تعدادی غرفه دستبافته حضور داشتند، تنها غرفه فرش مربوط به فرش ترکمنی بود و اقوام دیگر یا حضور نداشتند یا بدون اشاره به نامشان در غرفه‌های دیگر فرش‌های آنها فروخته می‌‌‌شد. در واقع ششمین اکسپو ایران که همزمان با این پنل در سالن ۲۵ نمایشگاه بین‌المللی جریان داشت، نشان می‌داد ایران با جاذبههای فراوانی که سخنرانان این پنل بر آن تاکید داشتند، همچنان در حوزه گردشگری نتوانسته است به توریست‌های خارجی معرفی شود.
